Στη φωτογραφία που τράβηξε ο Tony Vaccaro, o σχεδιαστής μόδας Hubert de Givenchy φωτογραφίζει τον φωτογράφο του! Γαλλία, 1961. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΑΙΩΝΟΒΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟ

Ο φωτογράφος Tony Vaccaro έζησε έναν ολόκληρο αιώνα, αντιμετωπίζοντας μεγάλες αντιξοότητες που τον έμαθαν να γιορτάζει τη χαρά της ζωής. Το εντυπωσιακό φωτογραφικό αρχείο του το αποδεικνύει.

Στις 20 Δεκεμβρίου 2022, ο φωτογράφος Tony Vaccaro γιόρτασε τα 100ά του γενέθλια, με ένα πάρτι έκπληξη που διοργάνωσαν οι δικοί του στο αγαπημένο του ιταλικό εστιατόριο στη Νέα Υόρκη. Πέρα από όλα όσα είχε κάνει στη ζωή του, θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν κάτοχος ενός παράξενου όσο και άτυπου «ρεκόρ»: Ήταν ο μόνος άνθρωπος που είχε συμμετάσχει ως στρατιώτης στην απόβαση της Νορμανδίας, τον Ιούνιο του 1944, είχε τραυματιστεί δυο φορές στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε καταφέρει να ανακάμψει από Covid-19 επίσης δυο φορές, το 2020 και το 2022!

Στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου είχε υποβληθεί σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση για επιπλοκές από έλκος. Λίγο πριν κλείσει τα 100 είχε αναρρώσει και μπόρεσε να παρευρεθεί σε μια επετειακή έκθεση προς τιμήν του στη Monroe Gallery of Photography, που διαθέτει κατ’ αποκλειστικότητα τις φωτογραφίες του.

Ο Tony Vaccaro έφυγε τελικά από τη ζωή 8 ημέρες αφότου έκλεισε τα 100, αφήνοντας πίσω του όχι μόνο ένα πλούσιο φωτογραφικό αρχείο, αλλά και μια συναρπαστική προσωπική ιστορία.

Tony Vaccaro
Γυναίκα και λουλούδια, σε φωτογραφική σύνθεση εμπνευσμένη από τη ζωγραφική του Degas. Νέα Υόρκη, 1960. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Γυναίκα και λουλούδια, σε φωτογραφική σύνθεση εμπνευσμένη από τη ζωγραφική του Degas. Νέα Υόρκη, 1960

Όπως είχε πει, η τέχνη του ήταν το αντίδοτο για ό,τι απάνθρωπο είχε δει και είχε βιώσει, ενώ δεν έπαψε ποτέ να διατηρεί την αισιοδοξία του.

Peggy Guggenheim
H Peggy Guggenheim στη Βενετία, 1986. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
H Peggy Guggenheim στη Βενετία, 1986.

«Ο άνθρωπος είναι ένα εκπληκτικό πλάσμα», είχε πει κάποτε. «Έχουμε δημιουργήσει τόσα πολλά: την τηλεόραση, τη φωτογραφία, μνημεία, λεωφόρους. Η Γη κατά τη γνώμη μου είναι ένας παράδεισος, δεν υπάρχει αμφιβολία. Θα ήθελα η ανθρωπότητα να καταργήσει τα κράτη και να ενωθεί όλη η υφήλιος σε ένα έθνος, έναν κόσμο».

Tony Vaccaro
O Tony Vaccaro στη Νέα Υόρκη, 1960. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
O Tony Vaccaro στη Νέα Υόρκη, 1960.

Όσο για το μυστικό της μακροζωίας του, το απέδιδε στον εξής συνδυασμό: «τυφλή τύχη, αποφασιστικότητα, κόκκινο κρασί και σοκολάτα»!

Tony Vaccaro
Μοντέλο με καπέλο που μοιάζει με το κτίριο του Μουσείου Guggenheim στο φόντο. Νέα Υόρκη, 1960. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Μοντέλο με καπέλο που μοιάζει με το κτίριο του Μουσείου Guggenheim στο φόντο. Νέα Υόρκη, 1960.

Τα δύσκολα παιδικά χρόνια

Το πλήρες ονοματεπώνυμό του ήταν Michelantonio Celestino Onofrio Vaccaro και είχε γεννηθεί το 1922 στην αμερικανική πολιτεία της Πενσυλβάνια. Οι περιπέτειές του άρχισαν από όταν ήταν πολύ μικρός: απειλούμενη από τη Μαφία, η οικογένειά του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις ΗΠΑ και να επιστρέψει σε χωριό της Ιταλίας.

Tony Vaccaro
Η ηθοποιός και χορεύτρια Gwen Verdon, φωτογραφημένη για το περιοδικό LOOK. Νέα Υόρκη, 1953. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Η ηθοποιός και χορεύτρια Gwen Verdon, φωτογραφημένη για το περιοδικό LOOK. Νέα Υόρκη, 1953.

Σε ηλικία 8 ετών, ο Tony Vaccaro είχε χάσει και τους δύο γονείς του και κατάληξε υπό την κηδεμονία συγγενών που μόνο καλά δεν του φέρθηκαν.

φωτογράφος
Ο Fellini στα γυρίσματα της ταινίας «La Dolce Vita». Ιταλία, 1969. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Ο Fellini στα γυρίσματα της ταινίας «La Dolce Vita». Ιταλία, 1969.

«Ο θείος μου και η γυναίκα του δεν είχαν ποτέ δικά τους παιδιά και δεν ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν», είχε πει σε συνέντευξή του. «Γι’ αυτό και με τιμωρούσαν καθημερινά. Ήμουν μελανιασμένος για μια δεκαπενταετία, μέχρι που κατατάχτηκα στον στρατό. Με έβλεπε ο κόσμος και ρωτούσε “Τι έπαθες, παιδί μου;” και δεν μπορούσα να πω την αλήθεια, ότι με έδερναν για ό,τι έκανα λάθος».

Κάπου στα 10 του είχε αρχίσει να τραβάει φωτογραφίες.

φωτογράφος
Η Eartha Kitt σε πρόβα με τον Givenchy. Ο Tony Vaccaro διακρίνεται στα δεξιά, μέσα από τον καθρέφτη. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Η Eartha Kitt σε πρόβα με τον Givenchy. Ο Tony Vaccaro διακρίνεται στα δεξιά, μέσα από τον καθρέφτη.

Ο Tony Vaccaro στον πόλεμο

Με το ξέσπασμα του Δεύτερου Παγκόσμιου, η Αμερικανική Πρεσβεία στη Ρώμη έδωσε εντολή επιστροφής στις ΗΠΑ και ο Tony Vaccaro εγκαταστάθηκε με τις αδελφές του στην πολιτεία της Νέας Υόρκης.

Tony Vaccaro
Κομπάρσοι στο πλατό των γυρισμάτων της ταινίας «8 1/2», του Fellini. Ιταλία, 1962. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Κομπάρσοι στο πλατό των γυρισμάτων της ταινίας «8 1/2», του Fellini. Ιταλία, 1962.

Στα 18 του ήθελε να γίνει γλύπτης, ήταν όμως και μέλος της φωτογραφικής λέσχης του σχολείου του. Εκεί, ο δάσκαλος και μέντοράς του, Bertram Lewis, τον έπεισε ότι ήταν «γεννημένος φωτογράφος».

φωτογράφος Tony Vaccaro
Ο Tony Vaccaro καθισμένος στο φτερό αεροπλάνου, 1945. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
ο Tony Vaccaro καθισμένος στο φτερό αεροπλάνου, 1945.

Σε ηλικία 21 ετών επιστρατεύτηκε και φεύγοντας για το μέτωπο πήρε μαζί τη φωτογραφική του μηχανή. Η μεραρχία του αναχώρησε για τη Νορμανδία την πρώτη μέρα της απόβασης και έφτασε εκεί στις 28 Ιουνίου 1944. Για τις επόμενες 272 ημέρες ο Tony Vaccaro πολεμούσε στην πρώτη γραμμή και φωτογράφιζε με κάθε ευκαιρία.

φωτογράφος
Ηττημένος στρατιώτης. Φρανκφούρτη, 1947. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Ηττημένος στρατιώτης. Φρανκφούρτη, 1947.

«Ήξερα ότι είχα την ευκαιρία να αφηγηθώ στο μέλλον ό,τι συνέβαινε τότε», είχε εξηγήσει. «Είχα διαφύγει από τη φασιστική Ιταλία το 1939, οπότε γνώριζα πώς ο φασισμός κατέστρεφε ζωές. Οι συμπολεμιστές μου δεν ήξεραν τι γινόταν. Δεν ήξεραν πραγματικά γιατί πηγαίναμε στην Ευρώπη. Ήταν αφελείς. Κανείς δεν τους το είχε εξηγήσει ποτέ. Έπρεπε να τραβήξω φωτογραφίες».

Λευκός θάνατος
«Λευκός θάνατος», η σωρός του στρατιώτη Henry Irving Tannebaum στο χιόνι. Βέλγιο, 1945. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
«Λευκός θάνατος», η σωρός του στρατιώτη Henry Irving Tannebaum στο χιόνι. Βέλγιο, 1945.

Τον Δεκέμβριο του 1944 μπήκε στη Γερμανία ως μέλος διμοιρίας πληροφοριών. Μετά τη λήξη του πολέμου, παρέμεινε για κάποια χρόνια στη χώρα, καταγράφοντας φωτογραφικά την ανοικοδόμησή της.

Tony Vaccaro
Το φιλί της απελευθέρωσης: Ο λοχίας Gene Costanzo φιλάει ένα κοριτσάκι, σε μια αυθόρμητη εκδήλωση χαράς στη Γαλλία. 15 Αυγούστου 1945. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Το φιλί της απελευθέρωσης: Ο λοχίας Gene Costanzo φιλάει ένα κοριτσάκι, σε μια αυθόρμητη εκδήλωση χαράς στη Γαλλία. 15 Αυγούστου 1945.

Πίσω στις ΗΠΑ

Επιστρέφοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 1950, ο Tony Vaccaro άρχισε να δουλεύει ως φωτογράφος για λογαριασμό μεγάλων περιοδικών της εποχής, όπως το Flair, το Life, το Harper’s Bazaar, το Newsweek και το Town and Country.

φωτογράφιση μόδας
Φωτογράφιση μόδας στη Φινλανδία, 1965. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Φωτογράφιση μόδας στη Φινλανδία, 1965.

Μετά τα σκοτάδια του πολέμου, εστίαζε πια στη χαρά της ζωής, κάνοντας φωτογραφίσεις μόδας και απαθανατίζοντας προσωπικότητες που έγραψαν ιστορία στον τομέα τους, από τον Pablo Picasso, τον Marcel Duchamp και την Georgia O’Keeffe μέχρι τη Marlene Dietrich, τη Sophia Lauren και την Grace Kelly.

Georgia O'Keeffe
Η ζωγράφος Georgia O'Keeffe κρατώντας έναν πίνακά της. Νέο Μεξικό, 1960. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Η ζωγράφος Georgia O'Keeffe κρατώντας έναν πίνακά της. Νέο Μεξικό, 1960.

Οι Ιταλοί του απέδωσαν το προσωνύμιο «Il Maestro» και απέσπασε πολυάριθμα βραβεία και διακρίσεις. Από το 1970 μέχρι το 1980 δίδαξε φωτογραφία στο Cooper Union της Νέας Υόρκης και το 1982 αποσύρθηκε από την ενεργό δράση.

Δίδυμοι πύργοι
Οι Δίδυμοι Πύργοι στη Νέα Υόρκη, 1979. © Tony Vaccaro / Courtesy Monroe Gallery of Photography
Οι Δίδυμοι Πύργοι στη Νέα Υόρκη, 1979.

Έκτοτε, η δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε εκθέσεις ανά τον κόσμο και έχει γίνει αντικείμενο δέκα βιβλίων, ενώ η ιστορία του έχει γίνει θέμα δύο ταινιών ντοκιμαντέρ. Το τελευταίο από αυτά θα κάνει πρεμιέρα μέσα στo 2023.

SLOW MONDAY NEWSLETTER

Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.