ΤΟ «ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΑΓΝΩΣΤΟ» ΤΟΥ ΦΕΤΙΝΟΥ TEDXATHENS

Το «Σπουδαίο Άγνωστο». Με αυτόν τον τίτλο επιστρέφει το αγαπημένο TEDxAthens στην Κεντρική Σκηνή του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και μας καλεί να δεχτούμε τη μεγάλη πρόκληση.

«Ως παιδιά, αντιμετωπίζουμε το άγνωστο με δέος, σαν έναν κενό καμβά, έτοιμο να υποδεχθεί ό,τι μπορούμε να φανταστούμε. Και ό,τι μπορούμε να φανταστούμε, μπορούμε να το πραγματοποιήσουμε. Ως ενήλικες, αντί να έχουμε συνείδηση της πραγματικής διάστασης του άγνωστου, αφήνουμε την αβεβαιότητα και τον φόβο να καθορίσουν τη ζωή μας. Ωστόσο, όλες οι περιπέτειες που πρόκειται να ζήσουμε, περιμένουν σε αυτόν τον χώρο. Τον τόπο που δεν έχουμε ακόμη ταξιδέψει».

Με αυτά τα λόγια μάς καλεί φέτος, για 11η φορά, το αγαπημένο TEDxAthens στην Κεντρική Σκηνή του Κέντρου Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στις 28 Μαϊου, για να περιπλανηθούμε στο «Σπουδαίο Άγνωστο» (The Great Unknown).

Ο ιδρυτής του, Δημήτρης Καλαβρός-Γουσίου, μάς μιλά για τη διοργάνωση που έχει γίνει πλέον θεσμός και υπόσχεται για ακόμα μια φορά να μας χαρίσει ένα ταξίδι μέσα σε «ιδέες που αξίζουν να διαδωθούν» κατά το μότο της.

– Ας ξεκινήσουμε από το σήμερα. Θεωρείς ότι το φετινό TEDxAthens, μέσα σε κλίμα πανδημίας, πολέμου στην Ευρώπη και μίας έντονης οικονομικής και ενεργειακής κρίσης, θα έχει άλλη σημασία;

Νομίζω ότι το TEDxAthens θα συνεχίσει να μας εκπλήσσει με το περιεχόμενο των ομιλιών του. Για παράδειγμα, ένας από τους φετινούς ομιλητές, ο Jake Bernstein (δημοσιογράφος με σημαντικότατη προσφορά και δύο βραβεία Πούλιτζερ) υπήρξε μέλος της βασικής ομάδας δημοσιογράφων που αποκάλυψαν το οικονομικό σκάνδαλο των «εγγράφων του Παναμά» (Panama papers). Την περίοδο αυτή, που διαβάζουμε διαρκώς για τους Ρώσους ολιγάρχες, είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι συμβαίνει γύρω από τη φοροδιαφυγή και τα οικονομικά αδικήματα.

– Πώς επιλέγετε, λοιπόν, κάθε φορά τη θεματική και τους ομιλητές; Βασιστήκατε στην αμερικανική διοργάνωση;

Ήμασταν από τις διοργανώσεις που ξεκινήσαμε νωρίς. Για την ακρίβεια ήμασταν η 18η διοργάνωση που πήρε άδεια και όπως είναι αναμενόμενο δεν υπήρχε κάποιος οδηγός για να ακολουθήσουμε. Τον πρώτο χρόνο δεν είχαμε πλήρη γνώση και αντίληψη του τι ακριβώς κάναμε. Σταδιακά, ωστόσο, αναπτύξαμε τη δική μας μεθοδολογία μέσα από τις εμπειρίες μας, όπως π.χ. το ότι οι ομιλητές συνεργάζονται με speaker coaches.

Όσον αφορά την επιλογή θέματος και ομιλητών, υπάρχουν δύο διαφορετικές διαδικασίες που ακολουθούμε. Η μία είναι αρκετά προσωπική. Έτσι, τα περισσότερα χρόνια επέλεγα το θέμα και το παρουσίαζα στην ομάδα, που συνήθως συμμεριζόταν τον ενθουσιασμό μου. Όσες φορές ο ενθουσιασμός ήταν… πιο περιορισμένος, κάναμε brainstorming για να βρούμε κάτι στο οποίο θα πιστεύαμε όλοι. Φέτος, το θέμα προέκυψε συλλογικά, μέσα από τη συμμετοχή ομάδων που είναι χρόνια στον οργανισμό.

Θέλουμε πάντα να έχουμε μία ευρύτητα στη θεματική μας, καθώς φιλοξενούμε ομιλητές που προέρχονται από διαφορετικά γνωστικά πεδία και αντικείμενα. Θέλουμε, επίσης, η θεματική αυτή να εμπνέει. Στο φετινό θέμα, το Σπουδαίο Άγνωστο (The Great Unknown), η ελληνική απόδοση βοήθησε σε αυτές τις κατευθύνσεις. Η λέξη «σπουδαίο» αφήνει θετική χροιά, γιατί θέλουμε να είμαστε πηγή έμπνευσης και η λέξη «άγνωστο» χαρακτηρίζει την περίοδο που διανύουμε. Αυτό δεν συνέβη, για παράδειγμα, το 2012, όταν ο αγγλικός τίτλος ήταν The Art of Disruption (η Τέχνη της Ανατροπής). Ήταν η εποχή της κυβέρνησης Παπαδήμου και οι εκλογές που έβαλαν τη Χρυσή Αυγή στη Βουλή. Η λέξη «ανατροπή» δημιουργούσε τότε μια περίεργη αίσθηση.

– Πόσο έχει εξελιχθεί όλα αυτά τα χρόνια το TEDxAthens;

Αν και έχουν περάσει πολλά χρόνια, δεν ξεχνάω την πρώτη διοργάνωση. Είναι μέσα στην καρδιά μου, αν και δεν είχε πάει τόσο καλά. Το 2009 είχαμε μόλις πέντε ομιλητές. Όλοι Έλληνες, με δύο από αυτούς Έλληνες του εξωτερικού. Είχε γίνει στα γραφεία της Microsoft στο Μαρούσι και ήταν παρόντα γύρω στα 100-120 άτομα. Η διάρκειά της ήταν περίπου δυόμιση με τρεις ώρες.

Εδώ και αρκετά χρόνια ο αριθμός των ανθρώπων, των TEDxers, που παρακολουθούν το TEDxAthens υπολογίζεται στα 2.200 με 2.500 άτομα, χωρίς να υπολογίζουμε όσους παρακολουθούν σε live stream τις ομιλίες της κεντρικής σκηνής. Όσο για το ζωντανό πρόγραμμα, που απλώνεται σε τρεις σκηνές, έχει πλέον συνολική διάρκεια γύρω στις 16-17 ώρες.

– Είπες ότι το πρώτο TEDxAthens δεν είχε πάει καλά. Τι εννοείς με αυτό; Και τελικά πόση σημασία έχει η αποτυχία σε κάποια πράγματα;

Όταν έγινε το πρώτο TEDxAthens ήμουν 22-23 χρονών. Δεν είχα ούτε εμπειρία ζωής, ούτε εμπειρία επαγγελματική. Μόλις είχα αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο και δεν γνώριζα τίποτα σχετικά με τη διοργάνωση events ή με το τι σημαίνει καλή ομιλία. Ήξερα μόνο τι είναι το TED, γι’ αυτό και συμπλήρωσα την σχετική αίτηση για διοργάνωση Tedx event.

Το πρώτο TEDxAthens δεν είχε καμία σχέση με αυτό που βλέπει ο κόσμος εδώ και πολλά χρόνια, δηλαδή την αρτιότητα της παραγωγής, την ποιότητα των ομιλιών. Ήταν πολύ πιο ταπεινό και ερασιτεχνικό. Ωστόσο, πίστεψα ότι άξιζε να προσπαθήσω άλλη μία φορά, χωρίς ωστόσο να είμαι σίγουρος ότι μπορώ να τα καταφέρω ή ότι θα βρω ανθρώπους να με στηρίξουν.

Τελικά, η επόμενη διοργάνωση, το 2010, πήγε καλά. Πραγματοποιήθηκε στον Ελληνικό Κόσμο και μας παρακολούθησαν 800 άτομα. Αυτός μάλλον είναι ο λόγος που πολλοί θεωρούν ότι τότε κάναμε την αρχή.

Δεν θέλω να μπω στη λογική των κλισέ, ότι όσες φορές πέσεις, τόσες πρέπει να σηκωθείς. Θέλω, όμως, να σταθώ στο ότι η αποτυχία φέρνει μαθήματα και πείσμα και το πείσμα, αν το διοχετεύσεις δημιουργικά, σου δίνει δύναμη, μετατρέπεται σε εφαλτήριο για επανεκκίνηση.

– Από όλα αυτά τα χρόνια της διοργάνωσης υπάρχει κάποια ομιλία που έχει μείνει χαραγμένη στο μυαλό σου;

Η ομιλία του Γιάννη Μπεχράκη είναι στην καρδιά μου. Είναι μια ομιλία-παρακαταθήκη της πορείας του ως ανθρώπου, πολίτη, δημιουργού.

Ο Γιάννης ήταν ένας πολύ συνεσταλμένος άνθρωπος και η αλήθεια είναι ότι δεν είχε άνεση πάνω στη σκηνή. Θυμάμαι την τελευταία μέρα, την ώρα της πρόβας, να τον πλησιάζω και του λέω «Γιάννη θα σου πω δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι κουνιέσαι πολύ πάνω στη σκηνή. Από τη μία, αυτό βγάζει ενέργεια. Από την άλλη, θα σε χάσουν οι κάμερες, προσπάθησε να μείνεις μέσα στον κόκκινο κύκλο. Το δεύτερο είναι ότι δεν βγάζεις συναίσθημα». Μου απάντησε ότι δεν έχει συνηθίσει και ότι θα προσπαθήσει να τα καταφέρει. Την επόμενη μέρα στη σκηνή μάς χάρισε μία από τις καλύτερες ομιλίες που έχουμε παρακολουθήσει. Ήμουν στα παρασκήνια και παρακολουθούσα τον Γιάννη να μιλά και από κάτω τον κόσμο να κλαίει. Έκλαιγαν ακόμα και οι άνθρωποι της παραγωγής.

Πολύ σημαντική ήταν και η ομιλία της Άλκης Ζέη, που μοιράστηκε μαζί μας λίγη από τη σοφία και την εμπειρία ζωής της. Θυμάμαι όταν χάλασε το μικρόφωνό της, βγήκα στη σκηνή, έπεσα στα πόδια της κρατώντας ένα άλλο κι εκείνη μιλούσε για τον Μάνο (Χατζιδάκι). Εκείνη την ώρα σκεφτόμουν μόνο πόσο μοναδική ήταν η στιγμή που ζούσα.

– Το TEDxAthens είναι μία διοργάνωση με σκοπό την προώθηση γνώσης και ιδέων. Πέρα από τη φυσική παρουσία, πώς μπορεί κάποιος να πάρει μέρος στη γιορτή αυτή, μιας και ο αριθμός των ανθρώπων που μπορούν να συμμετέχουν είναι συγκεκριμένος και το κόστος για κάποιους μπορεί να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα;

Καταρχάς, η τιμή των εισιτηρίων είναι κλιμακούμενη. Κάθε χρόνο έχουμε φοιτητικά εισιτήρια, τα οποία είναι οικονομικότερα σε σχέση με τα κανονικά. Επίσης, υπάρχουν τα early bird εισιτήρια. Όταν, δηλαδή, κάποιος κλείσει εισιτήριο νωρίτερα, θα το βρει σε χαμηλότερη τιμή.

Πέρα από τα παραπάνω, οι ομιλίες της κεντρικής και της εναλλακτικής σκηνής «ανεβαίνουν» στο youtube, όπου είναι προσβάσιμες για όλο τον κόσμο, ενώ την ημέρα της εκδήλωσης μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει ζωντανά το περιεχόμενο της κεντρικής σκηνής μέσω των κοινωνικών μας δικτύων. Ας μην ξεχνάμε, βέβαια, ότι κατά τη διάρκεια της χρονιάς έχουμε δράσεις μικρότερης κλίμακας που είναι δωρεάν.

*Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Σοφικίτης, Κώστας Φρυγανιώτης

SLOW MONDAY NEWSLETTER

Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.