ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΟΗΘΑΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ; ΕΡΕΥΝΑ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Πόσα παιδιά τα «διαβάζουν» οι γονείς τους; Ερευνητές αναλύουν το κατά πόσο η εμπλοκή των γονέων στη σχολική μελέτη μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά.

Τα σχολεία έχουν ξεκινήσει, το ίδιο και οι εξωσχολικές δραστηριότητες. Όπως κάθε χρόνο, οι γονείς ελπίζουν ότι αργά ή γρήγορα τα παιδιά θα μπουν «σε μια σειρά», ενώ αρχίζει να τους κατακλύζει το άγχος. Οι συνήθεις ανησυχίες επανέρχονται: Από ποια ηλικία θα πρέπει να ξεκινήσει το παιδί μια ξένη γλώσσα; Γιατί αναβάλλει το διάβασμα; Θα τα πάει καλά στα διαγωνίσματα;

Και κάπως έτσι αρχίζουν να «πέφτουν με τα μούτρα» πάνω από τα παιδιά, προσπαθώντας να τα βοηθήσουν στο σπίτι με τα μαθήματα του σχολείου, ώστε να επιτύχουν όσο το δυνατόν καλύτερους βαθμούς. Η επιστήμη επιβεβαίωνει ότι μέρος αυτής της πρακτικής μπορεί να μην είναι πραγματικά ωφέλιμη για τα ίδια τα παιδιά.

Ο κοινός χρόνος που μοιράζεται ο γονέας με το παιδί του όταν το βοηθά να κάνει τα μαθήματά του στο σπίτι έχει κάποια γενικότερα οφέλη. Ωστόσο, η ενίσχυση των επιδόσεων δεν φαίνεται να είναι ένα από αυτά.

iStock

Τι διαπίστωσε νέα έρευνα

Τα ευρήματα νέας έρευνας, που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Research in Childhood Education, αμφισβητούν την άποψη ότι οι γονείς πρέπει να «διαβάζουν» και να ελέγχουν τα παιδιά τους στις εργασίες για το σπίτι. Οι ερευνητές εξέτασαν δύο σύνολα δεδομένων από τις ΗΠΑ για το διάστημα 1997-1998 και το 2011, τα οποία αφορούσαν μαθητές σε δημόσια και ιδιωτικά δημοτικά σχολεία. Κατά την ανάλυση των αποτελεσμάτων τους, έλαβαν υπόψη μεταβλητές όπως η κοινωνικοοικονομική κατάσταση και η εκπαίδευση των γονέων, οι οποίες δεν είχαν ληφθεί υπόψη σε άλλες σχετικές μελέτες.

Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν ήταν ότι δεν υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ της βοήθειας που προσφέρουν οι γονείς στο διάβασμα και των μαθηματικών ή αναγνωστικών επιδόσεων ενός παιδιού. Ακόμη κι όταν εξέτασε το επίπεδο και την ένταση της βοήθειας αυτής, η ερευνητική ομάδα δεν διαπίστωσε καμία επίδραση.

iStock

Πώς εξηγείται το πόρισμα της έρευνας

Παρόλο που οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι για την αιτία αυτής της κατάστασης, έχουν δώσει ορισμένες εξηγήσεις. Συγκεκριμένα, προτείνουν τρεις πιθανούς μηχανισμούς που μπορεί να αναιρούν τα πιθανά οφέλη της βοήθειας των γονιών στο «homework» των παιδιών:

• Γνωστική απώλεια: Οι γονείς μπορεί να μην κατέχουν τις δεξιότητες για να καθοδηγήσουν σωστά το παιδί τους και, κατά συνέπεια, απλώς να του δίνουν τη σωστή απάντηση χωρίς να το βοηθούν να αναπτύξει τις δικές του ικανότητες.
• Δυσμενείς επιπτώσεις στο συναισθηματικό κλίμα του σπιτιού: Οι γονείς μπορεί να ασκούν περισσότερη πίεση από όση χρειάζεται ή να επιτρέπουν συμπεριφορές από τα παιδιά τους που δεν θα ήταν ανεκτές σε μια τάξη.
• Αναβολή της ευθύνης: Σύμφωνα με τους ερευνητές, η βοήθεια των γονέων στις εργασίες για το σπίτι «μπορεί να συμβάλει στην αίσθηση αναβολής της ευθύνης των παιδιών» και να τους στερήσει την ευκαιρία να αποκτήσουν δεξιότητες όπως η διαχείριση του χρόνου.

iStock

Να σημειώσουμε ότι τα πορίσματα αυτά δεν υποδηλώνουν ότι οι γονείς δεν πρέπει να βοηθούν καθόλου τα παιδιά τους στα μαθήματα του σχολείου. Επίσης, οι ερευνητές τονίζουν ότι δεν εξέτασαν τη μάθηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, όταν η τηλεκπαίδευση επικράτησε σε μεγάλο βαθμό.

Τέλος, ένα άλλο κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο ωφέλιμη ή βλαπτική θα ήταν η «αποχή» των γονέων από τη μελέτη των παιδιών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Το αν θα μπορούσε ένα παιδί στην ελληνική πραγματικότητα να διαβάζει χωρίς τη βοήθεια κάποιου ενήλικα και να τα πηγαίνει καλά στο σχολείο έχει απαντηθεί από τους ειδικούς.