ΠΩΣ ΘΑ ΣΟΥ ΧΤΥΠΗΣΕΙ Η ΤΥΧΗ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ

Πόσο τυχαίο θεωρείς ό,τι σου συμβαίνει; Μπορείς να κερδίσεις το λαχείο αν δεν αγοράσεις ποτέ; Ή μήπως είσαι δίπλα σε μια «μαύρη τρύπα» που ρουφάει οποιαδήποτε πιθανότητα να σου συμβεί κάτι καλό; Σύμφωνα με μια θεωρία, η τύχη είναι στο χέρι σου περισσότερο από όσο νομίζεις.

Έπεσα κατά τύχη σε μια ανάρτηση στο Twitter που μου κίνησε το ενδιαφέρον. Το θέμα της είχε να κάνει ακριβώς με το «κατά τύχη». Πριν περάσω σε αυτό, επιτρέψτε μου να παίξω λίγο με τις λέξεις: Από τη μία ήταν τυχαίο για μένα ότι τη διάβασα, αφού ήταν από χρήστη που δεν ακολουθώ (ίσως βέβαια ο αλγόριθμος του Twitter να ξέρει κάτι παραπάνω για το τι εμφανίζεται στο feed μου). Από την άλλη ήταν η δική του τύχη, που απέκτησε από το πουθενά ένα like, έναν ακόλουθο και ίσως έναν συνδρομητή στο newsletter του. Όπως και να ’χει, στο συγκεκριμένο thread εντόπισα συλλογισμούς που εξηγούν σκόρπιους δικούς μου προβληματισμούς.

Ο Sahil Bloom αναφέρεται σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1978, με τίτλο «Chase, Chance & Creativity: The Lucky Art of Novelty» (Επιδίωξη, τυχαιότητα και δημιουργικότητα: Η τυχερή τέχνη της καινοτομίας). Το υπογράφει ο νευρολόγος Dr. James H. Austin, που αντλεί από την ερευνητική του εμπειρία στο πεδίο των βιοϊατρικών επιστημών, αλλά τα συμπεράσματά του είναι πολύ ευρύτερα.

Η τύχη έχει 4 εκφάνσεις

Όπως λέει ο Sahil Bloom, ο Dr. Austin πρότεινε πως αυτό που ονομάζουμε «τύχη» μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ως εξής:

1. Τυφλή τύχη

Η τυφλή τύχη είναι ολωσδιόλου πέρα από τον έλεγχό μας. Αφορά για παράδειγμα το πού γεννιόμαστε και ποιοι είναι οι γονείς μας, σε τι συνθήκες διαβίωσης μεγαλώνουμε, αλλά και οποιαδήποτε πραγματικά «συμπαντική σύμπτωση». Κάποιοι θα το έλεγαν «δώρο Θεού», άλλοι  «λαχείο».

iStock

2. Τύχη λόγω δράσης

Όταν αναλαμβάνεις δράση, προκαλείς κίνηση και τριβές, απελευθερώνοντας ενέργεια γύρω σου. Με μια απλή κίνηση μπορείς να διευρύνεις το πεδίο της πιθανής καλοτυχίας σου. Όσο περισσότερο κινείσαι, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες για μια ευτυχή «σύγκρουση». Είναι αυτό που έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι: «Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Γιατί, αν δεν πας να αγοράσεις ένα λαχείο, δεν υπάρχει περίπτωση να το κερδίσεις ποτέ. Εκτός αν σου το φέρει ο άνεμος, οπότε επιστρέφουμε στην τυφλή τύχη.

3. Τύχη λόγω γνώσης

Το να γνωρίζεις σε βάθος ένα πεδίο και να κατανοείς όλες τις παραμέτρους του σου δίνει την ικανότητα να εντοπίζεις πού μπορεί να σου χαμογελάσει η τύχη. Η εμπειρία σου σε βοηθάει να βλέπεις δυνατότητες και να τοποθετείσαι σωστά για να «σου κάτσει». Γι’ αυτό κάποιοι βλέπουν την «ευκαιρία» ενώ άλλοι πιστεύουν απλώς ότι είναι άτυχοι και δεν τους έρχεται ποτέ.

4. Τύχη λόγω μοναδικότητας

Εδώ ο Dr. Austin δεν μας αφήνει να έχουμε ψευδαισθήσεις: Μιλάει για τους τυχερούς που έχουν μοναδικά χαρακτηριστικά, «που έχουν ιδιαίτερα, αν όχι εκκεντρικά χόμπι, τρόπο ζωής και κινητικές δεξιότητες». Ρίξε μια ματιά π.χ. στους αστέρες του ποδοσφαίρου.

Πότε να περιμένεις τι

Κατά την εκτίμηση του Sahil Bloom, οι τρεις πρώτοι τύποι τύχης αναπτύσσονται σταδιακά όσο μεγαλώνουμε:

• Η τυφλή τύχη υπαγορεύει κατεξοχήν τα πρώτα χρόνια της ζωής μας.
• Η τύχη λόγω δράσης ενεργοποιείται πιο κοντά στην ενηλικίωση, όταν αρχίζεις να αποκτάς αυτονομία και να παίρνεις πρωτοβουλίες.
• Η τύχη λόγω γνώσης οξύνεται περισσότερο από τα 30 και μετά, όσο μεγαλύτερη πείρα και δεξιότητες αποκτάς.

Μόνο η τύχη λόγω μοναδικότητας δεν έχει σχέση με την ηλικία. Και ναι μεν μπορεί να λάμψει από νωρίς στη ζωή κάποιου, έχουμε δει ωστόσο ουκ ολίγες περιπτώσεις που ένα ιδιαίτερο χάρισμα «ξεμπλοκάρει» πολύ αργότερα. Προφανώς, βέβαια, όχι στο ποδόσφαιρο!

iStock

Πώς να κυνηγήσεις την τύχη σου

Ο Sahil Bloom θεωρεί ότι ο πιο απλός τρόπος να αυξήσεις την τύχη σου είναι  η εξωστρέφεια, προσαρμοσμένη στην εποχή των social media (ας μην ξεχνάμε ότι το Twitter και το newsletter του είναι από τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιεί ο ίδιος):

1. Να μιλάς σε περισσότερο κόσμο και να επιλέγεις να πας κάπου αντί να μείνεις μέσα.
2. Να στέλνεις περισσότερα emails «στην ψύχρα», δηλαδή χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια σύσταση (ομολογώ ότι έτσι βρήκα την πρώτη δουλειά που κυνήγησα πραγματικά – απλώς πέρασαν έξι μήνες μέχρι να πάρω απάντηση).
3. Να εκφράζεσαι/μοιράζεσαι πράγματα δημόσια.
4. Να συμμετέχεις ενεργά σε ψηφιακές κοινότητες.
5. Να περνάς περισσότερο χρόνο σε δωμάτια όπου είσαι ο πιο χαζός!

Όταν επιλέγεις ποιον δρόμο θα πάρεις, τονίζει, διάλεξε εκείνον όπου υπάρχει το μεγαλύτερο άνοιγμα σε τυχερές συγκυρίες. Όταν ψαρεύεις με δίχτυ στη θάλασσα είναι πιο πιθανό να σου τύχει καλή ψαριά απ’ όταν ψαρεύεις με απόχη.

Υπάρχει και η γκαντεμιά

Ο Bloom τη χαρακτηρίζει «αντι-τύχη» και αναφέρεται σε μια σκηνή από την ταινία «Interstellar» για να το εξηγήσει: Σε αυτήν, οι κεντρικοί χαρακτήρες εξετάζουν την πιθανότητα να είναι κατοικήσιμος ένας πλανήτης στα όρια μιας μαύρης τρύπας. Καταλήγουν ότι η εγγύτητα σε αυτήν «καταπίνει» τις πιθανότητες να έχει τύχει κάτι που θα μπορούσε να είναι η σπίθα για να εμφανιστεί ζωή, π.χ. μια πτώση αστεροειδούς στον πλανήτη.

Ο ίδιος θεωρεί ότι στη ζωή μας «μαύρες τρύπες» είναι οι άνθρωποι, οι συμπεριφορές και οι δράσεις που εκμηδενίζουν την τύχη μας. Αν π.χ. κάνεις παρέα με τοξικούς ανθρώπους, που βλέπουν πάντα το αρνητικό και εστιάζουν σ’ αυτό, τι πιθανότητες έχεις να απολαύσεις μαζί τους μια ευτυχή συγκυρία;

Όχι ότι δεν υπάρχει και η «τυφλή γκαντεμιά», η ατυχία που θα σε βρει από το πουθενά και είναι το αντίστροφο της τυφλής τύχης. Όμως όλα τα υπόλοιπα είδη μπορείς κάπως να τα διαχειριστείς. Αν όχι για να αλλάξεις την τύχη σου ολοκληρωτικά, τουλάχιστον για να μην νιώθεις έρμαιο της ατυχίας.