ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΣΕ Η ΕΞΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ
Το γεγονός ότι οι γάτες έγιναν κατοικίδια είχε αντίκτυπο στο μέγεθος του εγκεφάλου τους. Μια συνέπεια που ενδέχεται να επηρεάσει και άλλα ζώα.
Οι γάτες παραμένουν ένα εξόχως ενδιαφέρον αντικείμενο για τους απανταχού επιστήμονες, καθώς υπάρχουν –θα έλεγες– κάποιες δυσκολίες ως προς την ερμηνεία συμπεριφορών και συνηθειών. Μέσω μελετών που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, μάθαμε τον λόγο που τα συγκεκριμένα κατοικίδια δεν δίνουν δεκάρα αν κάποιος ενοχλεί τον ιδιοκτήτη τους, ενώ προέκυψε και τεστ που βοηθά τους ιδιοκτήτες να καταλάβουν αν το ζώο τους είναι ψυχοπαθές.
Σε δημοσίευση που έγινε στο ιατρικό περιοδικό Royal Society Open Science, οι επιστήμονες είδαν πως τα χιλιάδες χρόνια της ανθρώπινης εξάρτησης της γάτας από ανθρώπους είχαν ως συνέπεια τη συρρίκνωση του εγκεφάλου της.
Η αλλαγή στον εγκέφαλο της γάτας οφείλεται στον εφησυχασμό της
Όπως διευκρινίζει το Live Science, αυτό δεν σημαίνει ότι έχει μειωθεί το IQ του αιλουροειδούς, συγκριτικά με την εποχή που ήταν αγριόγατα. Σημαίνει ότι η προτεραιότητα της εξημέρωσης των κατοικίδιων ενδεχομένως να άλλαξε –ακούσια– τον τρόπο με τον οποίον αναπτύσσεται ο εγκέφαλός τους. Τουλάχιστον αυτό είπαν οι ερευνητές, προσθέτοντας ότι «αυτές οι αλλαγές πιθανότατα ξεκινούν όταν ένα ζώο είναι ακόμα έμβρυο και μόλις αρχίζει να αναπτύσσει τα νευρικά του κύτταρα – έναν ειδικό τύπο κυττάρων μοναδικό για τα σπονδυλωτά, που παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος, μεταξύ άλλων.
»Η επιλογή της εξημέρωσης των οικόσιτων ζώων μπορεί να έχει προκαλέσει μείωση στη μετανάστευση και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων νευρικής ακρολοφίας, οδηγώντας σε μειωμένη διεγερσιμότητα και φόβο. Ωστόσο, αυτή η μείωση μπορεί επίσης να προκαλέσει συσχετισμένες αλλαγές στη μορφολογία, την απόκριση στο στρες και στο μέγεθος του εγκεφάλου».
Η σύγκριση με παλαιότερες έρευνες
Αυτό που έκαναν οι ερευνητές ήταν να πάρουν τα στοιχεία παλαιότερων μελετών από τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 και να συγκρίνουν το κρανίο των κατοικίδιων με εκείνο των άγριων ζώων. Μόνο που, όπως επισημαίνεται τώρα, οι συγκρίσεις έγιναν με την ευρωπαϊκή αγριόγατα, «που δεν θεωρείται πια ο άμεσος πρόγονος της σύγχρονης γάτας». Για αυτό και προέβησαν σε νέα σύγκριση με το κρανίο της αφρικανικής αγριόγατας, «που θεωρείται ο πλησιέστερος ζωντανός πρόγονος των σύγχρονων οικόσιτων γατών».
Επιβεβαιώθηκε το εύρημα παλαιότερης έρευνας, σύμφωνα με το οποίο οι οικιακές γάτες παρουσιάζουν έως και 25% μείωση στο μέγεθος του κρανίου –συγκριτικά με τους προγόνους–, πριν διαπιστωθεί πως «η εξημέρωση είχε σημαντική επίδραση στην εξέλιξη των γατών τα τελευταία χιλιάδες χρόνια, ένα φαινόμενο που παρατηρείται και σε πολλά άλλα είδη εξημερωμένων ζώων. Οι αλλαγές στον όγκο του κρανίου έχουν τεκμηριωθεί καλά σε εξημερωμένα είδη, συμπεριλαμβανομένων των προβάτων, των κουνελιών, των σκύλων και πολλών άλλων».
Οι επιστήμονες κατέληξαν στο ότι «η κατανόηση αυτού του γεγονότος δεν ρίχνει απλά φως σε ορισμένες από τις αναπτυξιακές αλλαγές που επιφέρει η εξημέρωση στα άγρια ζώα, αλλά εγείρει και ανησυχίες για άγρια είδη που απειλούνται από υβριδισμό με οικόσιτα ζώα».