ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Τι σημαίνει ηθική μη μονογαμία; Αναλύουμε ένα μοντέλο σχέσεων που αμφισβητεί τη μονογαμία και επαναπροσδιορίζει την οικειότητα, τον σεβασμό και τη συναινετική ελευθερία.

Πριν από περίπου έναν χρόνο, χαζεύοντας στην ιστοσελίδα του Guardian, έπεσα πάνω σε ένα άρθρο όπου αναγνώστες μοιράζονταν την εμπειρία τους γύρω από την ηθική μη μονογαμία (ethical non monogamy). Αν και από μόνη της κάθε λέξη γίνεται κατανοητή, ο όρος μου γεννούσε απορίες.

«Οι σχέσεις μπορούν να θεωρηθούν ως συμφωνίες για τις οποίες αποφασίζουν οι σύντροφοι. Κάποιοι μπορεί να συμφωνήσουν να έχουν ρομαντική και σεξουαλική αποκλειστικότητα (συνήθως στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιείται ο όρος μονογαμία). Άλλοι μπορεί να συμφωνήσουν σε διαφορετικά επίπεδα ρομαντικής ή σεξουαλικής ανοιχτής σχέσης με περισσότερους από έναν συντρόφους. Η συναινετική ή ηθική μη μονογαμία είναι ένας γενικός όρος, που περιγράφει σχέσεις στις οποίες όλοι οι σύντροφοι δίνουν ρητή συγκατάθεση να εμπλακούν σε ρομαντικές, στενές ή/και σεξουαλικές σχέσεις με πολλά άτομα. Αυτές είναι συναινετικές σχέσεις, που δεν πρέπει να συγχέονται με την απιστία», αναφέρει η American Psychological Association. Η πολυσυντροφικότητα και οι ανοιχτές σχέσεις είναι δύο συνήθη παραδείγματα.

Το κοινωνικό στίγμα που φέρει η ηθική μη μονογαμία

Η Chantal Gautier, Σεξοθεραπεύτρια και Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Westminster, γράφει ότι υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις ηθικές ή συναινετικές μη μονογαμικές σχέσεις, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους. Σύμφωνα με την πλατφόρμα ερευνών YouGov, το 43% των millennials Αμερικανών δηλώνει ότι αυτή είναι η ιδανική για κείνους σχέση, αν και λίγοι ζουν έτσι.

«Αυτό που καθιστά “ηθική” τη μη μονογαμία είναι η έμφαση στη συναινετική συμφωνία και τον αμοιβαίο σεβασμό. Οι σύντροφοι είναι ελεύθεροι να αλλάξουν γνώμη και να (επανα)διαπραγματευτούν τα όρια ανά πάσα στιγμή», εξηγεί.

pexels cottonbro

Ωστόσο, το στίγμα γύρω από τις σχέσεις αυτές είναι υπαρκτό. Η ειδικός εξηγεί ότι συχνά «προκαλούν την παραδοσιακή έννοια της μονογαμίας, που στις περισσότερες δυτικές και θρησκευτικές κοινωνίες θεωρείται ο μόνος αποδεκτός τρόπος για να έχει κανείς μια ρομαντική σχέση».

Οι έρευνες δεν συμφωνούν με τα κοινωνικά στερεότυπα, δείχνοντας ότι σε σύγκριση με τις μονογαμικές σχέσεις οι συναινετικές μη μονογαμικές σχέσεις μπορούν να έχουν θετική επίδραση, όπως η αυξημένη σεξουαλική και συντροφική ικανοποίηση και η μεγαλύτερη συναισθηματική οικειότητα. Επίσης, αν και αρκετοί πιστεύουν ότι οι σύντροφοι μιας μη μονογαμικής σχέσης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, φαίνεται ότι τα άτομα σε τέτοιες σχέσεις έχουν πιο ασφαλείς σεξουαλικές πρακτικές συγκριτικά με άτομα σε μονογαμικές, αλλά άπιστες σχέσεις.

unsplash Miss Lacitos

Τι συμβαίνει με τη ζήλια;

Σε υγιείς σχέσεις, κάθε σύντροφος αναγνωρίζει τις σεξουαλικές ανάγκες και προτιμήσεις του άλλου συντρόφου. Στην περίπτωση των μη μονογαμικών ζευγαριών, αυτό σημαίνει αποδοχή ότι η πρωτεύουσα σχέση δεν καλύπτει απαραίτητα όλες τις επιθυμίες. Εννοείται ότι η ζήλια είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να υπάρχει, αλλά φαίνεται οι σύντροφοι μιας ηθικής μη μονογαμικής σχέσης να το διαχειρίζονται καλύτερα, καθώς υπάρχει ανοιχτός διάλογος και διαρκής επικοινωνία γύρω από τα όρια.

Εξερευνώντας την ηθική μη μονογαμία

Καταρχάς, η ηθική μη μονογαμία δεν είναι για όλους. Είναι απαραίτητο κάθε άτομο που επιθυμεί να την εξερευνήσει να νιώθει άνετα και να συναινεί. Εξίσου απαραίτητο είναι η υπάρχουσα σχέση να έχει γερές βάσεις. «Ένας συχνός μύθος είναι ότι οι άνθρωποι στρέφονται στη μη μονογαμία επειδή η σχέση τους δεν πάει καλά», λέει η Gautier.

pexels cottonbro

Η διαφάνεια και η ειλικρίνεια όσον αφορά τις προθέσεις, τα  συναισθήματα, τις προσδοκίες και τα όρια κάθε μέλους είναι κρίσιμη. Οι σύντροφοι πρέπει να γνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθηματικά τους όρια και τη ζήλια. Επίσης, εννοείται ότι η υγεία και η ασφάλεια δεν μπαίνουν σε διαπραγμάτευση, γι΄ αυτό επιβάλλεται κάθε σύντροφος να κάνει τακτικά εξετάσεις για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και λαμβάνει τις απαραίτητες προφυλάξεις.

Κλείνοντας, η Gautier τονίζει ότι οι κοινωνικές αντιλήψεις παρουσιάζουν τη μη μονογαμία ως ανήθικη, κάτι που μπορεί να προκαλέσει ενοχές και αμφιβολίες. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι αυτές οι σχέσεις είναι μια έγκυρη μορφή συντροφικότητας.