Η KISS CAM ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΡΔΙΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΙ ΖΩΕΣ

Το βίντεο με το ζευγάρι από τη συναυλία των Coldplay στη Βοστόνη που έγινε viral, ανοίγει τον διάλογο για την Kiss Cam και τα ηθικά ερωτήματα που εγείρει η μη συναινετική βιντεοσκόπηση με στόχο τη... διασκέδαση του κοινού.

Η Kiss Cam έγινε ο τέντζερης που κύλησε και βρήκε το καπάκι του, όταν τοποθετήθηκε η πρώτη τεράστια οθόνη σε στάδιο οργανισμού football στις ΗΠΑ. Ήταν 6 επί 10 μέτρα και έγινε γνωστή ως η μεγαλύτερη έγχρωμη τηλεόραση του πλανήτη. Αυτό συνέβη κάπου στις αρχές του '80. Ακολούθησαν πολλοί άλλοι οργανισμοί, με το περιεχόμενο των γιγαντοοθονών να περιλαμβάνει στιγμιότυπα του παιχνιδιού, άλλων αγώνων, promo θεατρικών και άλλων παραστάσεων, καθώς και στιγμές που ζούσε το κοινό στις εξέδρες.

Το '90, με την είσοδο της Kiss Cam και στα στάδια του μπέιζμπολ, λανσαρίστηκε η μεγάλη καρδιά που ήταν κενή στη μέση και τη γέμιζαν ζευγάρια. Άπαξ και η κάμερα έπιανε το στιγμιότυπο, το ζευγάρι «έπρεπε» να φιληθεί. Το κοινό τρελαινόταν έτσι κι αλλιώς, ειδικά όμως όταν υπήρχε άρνηση.

Η Kiss Cam είχε «γεννηθεί». Από τότε έως τώρα, υπάρχει όπου υπάρχει κόσμος και ανάγκη για ψυχαγωγία. Από τότε έως τώρα έχουν δημιουργηθεί φυσικά και διάφορα προβλήματα. Το τελευταίο ήταν ο τρυφερός εναγκαλισμός που «συνέλαβε» σε συναυλία των Coldplay στη Βοστώνη, μεταξύ ανθρώπων που, όπως αποκάλυψαν τα media ανταποκρινόμενα στο ενδιαφέρον του κοινού γι' αυτήν τη viral στιγμή, δεν ήταν παντρεμένοι μεταξύ τους.

Η αντίδρασή τους (μόλις κατάλαβαν ότι τους «συνέλαβε» η κάμερα, έσπευσαν να απομακρυνθούν με τρόμο ο ένας από τον άλλον) και το σχόλιο του frontman των Coldplay, Chris Martin («ή είναι παράνομο ζευγάρι ή πολύ ντροπαλοί»), αποτέλεσαν τροφή για το αδηφάγο κοινό των social media που έως σήμερα συνεχίζει να «κατασπαράζει» τους πρωταγωνιστές, οι οποίοι έχασαν πολλά περισσότερα από τα προσωπικά τους δεδομένα.

O Chris Martin, frontman των Coldplay, ο οποίος είπε τη φράση «Ή είναι παράνομο ζευγάρι ή πολύ ντροπαλοί», που έγινε viral. Charles Sykes/Invision/AP Photo

Ας δούμε, λοιπόν, τα βασικά προβλήματα μιας συνήθειας που υπάρχει χρόνια, χωρίς αυστηρούς κανόνες χρήσης που να προφυλάσσουν την ιδιωτικότητα και την ψυχική μας υγεία.

Ο παράγοντας «άγχος και πίεση»

Κατά καιρούς έχουν δημιουργηθεί από παρεξηγήσεις έως χωρισμοί ζευγαριών που το ένα από τα δυο μέλη δεν ανταποκρίθηκε, όπως θα ήθελε το κοινό στην Kiss Cam. Το παραπάνω βίντεο είναι χαρακτηριστική περίπτωση.

Έχω κι άλλες. Το 2015, σε αγώνα των Frenso Grizziles μπήκαν στη μέση της καρδιάς στο jumbotron δυο άνδρες που δεν ήταν ζευγάρι. Η συνέχεια περιέλαβε κατηγορίες για ομοφοβία.  Το 2017, κατά τη διάρκεια του αγώνα Cubs-Red Sox, το jumbotron έδειξε έναν άνδρα να κάνει πρόταση γάμου στην κοπέλα του. Εκείνη φάνηκε να διστάζει να απαντήσει, με το... λαό να μοιράζεται αυτήν την άβολη στιγμή. Σκέψου πώς ένιωσε αυτός που έκανε την πρόταση, ακόμα και αν σκέφτεσαι πως θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός. Σε αγώνα του WNBA που διεξήχθη το 2021, η γυναίκα απέρριψε την πρόταση γάμου που της έκανε ο σύντροφός της δημοσίως, στιγμή που φυσικά και έγινε viral. Τα μέλη που αιφνιδιάστηκαν, έζησαν τεράστια πίεση, υπό το αδιάκριτο βλέμμα, χιλιάδων ανθρώπων.

Παρατηρήθηκε έτσι, το φαινόμενο της δημόσιας πίεσης και του αισθήματος του εξαναγκασμού που βιώνουν πολλοί εξ όσων μπαίνουν στο στόχαστρο της Kiss Cam. Αισθάνονται πως πρέπει να κάνουν κάτι που ενδεχομένως δεν θέλουν ή δεν νιώθουν βολικά να κάνουν, ώστε να αποφύγουν τη δημόσια ταπείνωση ή τις αποδοκιμασίες από το πλήθος. Άρθρο των New York Times το 2014 ενημέρωσε ότι οι «κάμερες φιλιού» μπορούν να «επιβάλουν στοργή» με τρόπους που μοιάζουν χειριστικοί, ιδιαίτερα όταν τα ζευγάρια αιφνιδιάζονται ή είναι απροετοίμαστα.

O παράγοντας «κάτσε να μην γίνουμε ρεζίλι»

Μια άλλη ανάγνωση είναι πως η πιθανότητα να σε «πιάσει» η κάμερα και να σε δει, κυριολεκτικά, όλος ο κόσμος, μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι στον χώρο που έχεις πάει για να διασκεδάσεις. Η Aclu που υπερασπίζεται τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, σε όλο τον πλανήτη, επισήμανε ότι η δημόσια βιντεοεπιτήρηση, συμπεριλαμβανομένων των jumbotrons, μπορεί να έχει «ανατριχιαστική επιρροή» στη δημόσια ζωή, κάνοντας τα άτομα πιο ανασφαλή και λιγότερο ελεύθερα στις πράξεις τους, υπό τον φόβο μην ελεχθούν. «Σε συναυλίες, όπου οι συμμετέχοντες αναμένουν να διασκεδάσουν ελεύθερα, αυτή η επιτήρηση μπορεί να υπονομεύσει την εμπειρία, κάνοντας τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι τους παρακολουθούν ή τους κρίνουν», αναφέρει.

Ο παράγοντας«βιομετρική ταυτοποίηση»

Η Mary Angela Bock, αναπληρώτρια καθηγήτρια δημοσιογραφίας και media στο University of Texas στο Austin, έδωσε στο Associated Press μια άλλη αμφιλεγόμενη διάσταση της, κατά τα άλλα αθώας, Kiss Cam. Όταν τα βίντεο που προβάλλονται στο jumbotron κοινοποιούνται στα social media, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία αναγνώριση ατόμων μέσω βιομετρικών στοιχείων.

«Είναι ανησυχητικό το πόσο εύκολα μπορούμε να ταυτοποιηθούμε με βιομετρικά στοιχεία, όπως είναι τα πρόσωπά μας στο διαδίκτυο, το πώς μπορούν να μας παρακολουθήσουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το πώς το διαδίκτυο έχει μετατραπεί από τόπο αλληλεπίδρασης σε ένα γιγαντιαίο σύστημα επιτήρησης», εξηγεί.

Το ηθικό ζήτημα εδώ είναι η ακούσια συνέπεια της δημόσιας διαπόμπευσης ή της βλάβης της φήμης που υφίσταται κάποιος ή κάποια. Το περιστατικό στους Coldplay «καταδεικνύει πώς η μη συναινετική βιντεοσκόπηση μπορεί να μετατρέψει προσωπικές στιγμές σε δημόσια σκάνδαλα», καταλήγει.

«Η ΜΗ ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΗ ΒΙΝΤΕΟΣΚΟΠΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΕΨΕΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑ»

Ο παράγοντας «κατάχρηση»

Σε άρθρο που ανέλυε αν όλες οι κάμερες ασφαλείας είναι παραβίαση της ιδιωτικότητας, μεγάλη εταιρεία εγκατάστασης συστημάτων ασφαλείας, έγραψε ότι «οι χειριστές του jumbotron ενδέχεται να επικεντρωθούν ακούσια ή σκόπιμα σε άτομα, για να δημιουργήσουν ψυχαγωγία, όπως η ανάδειξη ζευγαριών για στιγμές "kiss cam", κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αμηχανία ή εξαναγκασμό».

Ως παράδειγμα αναφέρθηκε η άρνηση της πρότασης γάμου, σε αγώνα του WNBA το 2021, με την κάμερα να μένει για ώρα στο σημείο. «Δείχνει πώς οι χειριστές μπορούν να εκμεταλλευτούν προσωπικές στιγμές για δημόσια διασκέδαση. Αυτό εγείρει ηθικά ερωτήματα σχετικά με το εάν οι χειριστές δίνουν προτεραιότητα στην ψυχαγωγία έναντι του σεβασμού της αυτονομίας των ατόμων».

Υπάρχει εν τω μεταξύ, και η πιθανότητα καταγραφής, κοινοποίησης ή κακής χρήσης του υλικού (π.χ. σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης) που αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης. «Η creepy βιντεοεπιτήρηση συμβαίνει όταν το υλικό που συλλέγεται για έναν σκοπό (ψυχαγωγία) χρησιμοποιείται για ακούσιους σκοπούς, όπως δημόσια διαπόμπευση ή παρενόχληση». Και τότε μπαίνει στη μέση ο νόμος και τα προσωπικά δεδομένα.