ΗΞΕΡΕΣ ΟΤΙ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΣΟΥ ΔΙΑΘΕΣΗ;

Πολλά έχουν ειπωθεί για τα οφέλη του νερού στο σώμα. Για πρώτη φορά, όμως, μια μελέτη αποκαλύπτει τη σχέση του νερού με την ορμόνη του στρες, την κορτιζόλη. Η ανεπαρκής ενυδάτωση, λένε οι ειδικοί, μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία μας σε προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το στρες. Μάθε πώς και γιατί.

Μήπως νιώθεις άγχος όταν μιλάς μπροστά σε κοινό; Τώρα έχεις έναν ακόμη λόγο για να βάζεις μπροστά σου ένα ποτήρι νερό. Διότι εκτός από την άμεση ενυδάτωση που θα προσφέρει στο αφυδατωμένο από την ομιλία στόμα σου, το νερό θα σε βοηθήσει να παραμείνεις πιο ήρεμος οργανικά.

Ακούγεται υπερβολικό αλλά δεν είναι, αφού μια πολύ πρόσφατη έρευνα απέδειξε τη σχέση που έχει το νερό με το στρες, τονίζοντας ότι η φτωχή ενυδάτωση μπορεί να πυροδοτήσει έντονα σκαμπανεβάσματα της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, και να σε αφήσει εκτεθειμένο στις συνέπειές του.

Οι επιστήμονες έχουν στο παρελθόν καταδείξει τα οφέλη του νερού μέσα από διάφορες μελέτες. Το νερό συμβάλλει στη λίπανση και την προστασία των αρθρώσεων, του νωτιαίου μυελού και των ιστών. Έτσι, δεν έχουμε ενοχλήσεις από το μυοσκελετικό σύστημα κατά τη σωματική δραστηριότητα. Βοηθά επίσης στην υπέρταση, στην ενεργοποίηση του μεταβολισμού (μισό λίτρο δίνει ώθηση της τάξεως του 30%) και βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία σε επίπεδο συγκέντρωσης, εγρήγορσης και βραχυπρόθεσμης μνήμης. Επιπλέον, η επαρκής ενυδάτωση διατηρεί λαμπερό ακόμη και το δέρμα μας.

Δεν είναι λοιπόν καινούργιο ότι η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει κόπωση, εκνευρισμό, σύγχυση, ακόμη και καταθλιπτικά συναισθήματα, όμως αυτή είναι η πρώτη φορά που αποτυπώθηκε ο μηχανισμός της σχέσης στρες και νερού, αποδεικνύοντας τον κεντρικό ρόλο της κορτιζόλης.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

Στρες και ενυδάτωση: Τι έδειξε η έρευνα

«Η κορτιζόλη είναι η κύρια ορμόνη του στρες στο σώμα και η υπερβολική αντιδραστικότητα της κορτιζόλης στο στρες σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, διαβήτη και κατάθλιψης», ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Neil Walsh, καθηγητής Φυσιολογίας στη Σχολή Επιστημών Αθλητισμού και Άσκησης του Liverpool John Moores University.

Ο Neil και οι συνεργάτες του χώρισαν τους υγιείς νεαρούς ενήλικες σε δύο ισοδύναμες ομάδες με βάση την ημερήσια κατανάλωση υγρών.

• Η πρώτη ομάδα περιλάμβανε συμμετέχοντες που έπιναν λιγότερο από 1,5 λίτρο υγρών κάθε μέρα (συμπεριλαμβανομένων νερού, τσαγιού και άλλων ποτών εκτός καφέ και αλκοόλ).
• Η δεύτερη ομάδα αποτελούνταν από άτομα που πληρούσαν σταθερά τη συνιστώμενη πρόσληψη των 2 λίτρων για τις γυναίκες και των 2,5 λίτρων για τους άντρες.

Και στις δύο ομάδες τα άτομα ήταν ισορροπημένα όσον αφορά σημαντικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τις αντιδράσεις στο στρες, όπως τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά και η ρουτίνα του ύπνου.

Για μία εβδομάδα οι συμμετέχοντες συνέχισαν τις κανονικές τους συνήθειες, ενώ η κατάσταση ενυδάτωσής τους καταγράφηκε μέσω εξετάσεων αίματος και ούρων. Στη συνέχεια, ολοκλήρωσαν το Trier Social Stress Test, μια ευρέως χρησιμοποιούμενη μέθοδο που αναδημιουργεί το άγχος του πραγματικού κόσμου, συνδυάζοντας μια εικονική συνέντευξη για δουλειά με μια χρονομετρημένη νοητική αριθμητική πρόκληση.

Ο Δρ Daniel Kashi, μέλος της ερευνητικής ομάδας, δήλωσε: «Και στα δύο γκρουπ οι άνθρωποι ένιωθαν ανάλογο άγχος και παρουσίασαν παρόμοιες αυξήσεις στον καρδιακό ρυθμό κατά τη διάρκεια του τεστ. Ωστόσο, μόνο η ομάδα που έπινε λίγα υγρά έδειξε σημαντική αύξηση στην κορτιζόλη του σάλιου ως απόκριση στο τεστ αντοχής. Η υπερβολική αντιδραστικότητα της κορτιζόλης στο στρες έχει συσχετιστεί με κακή μακροπρόθεσμη υγεία».

Τι κάνει στο σώμα η αφυδάτωση;

Η απάντηση βρίσκεται στο σύστημα ρύθμισης του νερού του σώματος, το οποίο είναι στενά συνδεδεμένο με το κέντρο απόκρισης του εγκεφάλου στο στρες. Όταν το σώμα αισθάνεται αφυδατωμένο, είτε λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης υγρών είτε λόγω υπερβολικής απώλειας υγρών, απελευθερώνει μια ορμόνη που ονομάζεται βαζοπρεσίνη.

Η βαζοπρεσίνη δρα κυρίως στα νεφρά, προκαλώντας εκ νέου την απορρόφηση του νερού, με στόχο τη διατήρηση του όγκου του αίματος και την ισορροπία των ηλεκτρολυτών. Όμως, αυτός ο μηχανισμός διατήρησης των υγρών στο σώμα έχει κάποιο κόστος για τον οργανισμό. Η παρατεταμένη απελευθέρωση βαζοπρεσσίνης επιβαρύνει επιπλέον τα νεφρά, τα οποία πρέπει να εργαστούν σκληρότερα για να συγκεντρώσουν τα ούρα και να διαχειριστούν την ισορροπία των ηλεκτρολυτών.

Η βαζοπρεσίνη δρα επίσης στο κέντρο απόκρισης του εγκεφάλου στο στρες, τον υποθάλαμο, και μπορεί να επηρεάσει την απελευθέρωση κορτιζόλης. Αυτός ο διπλός ρόλος της βαζοπρεσσίνης βοηθά στη διατήρηση του όγκου του αίματος και της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών, ενώ αυξάνει και την κορτιζόλη.

ΑΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑΘΕΡΑ ΜΙΑ ΕΠΑΡΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΥΓΡΩΝ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙΣ ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΣΤΡΕΣ ΠΟΥ ΣΥΣΣΩΡΕΥΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΔΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.

Πόσο νερό είναι αρκετό για καλύτερη ψυχική υγεία;

Οι ερευνητές λένε ότι, ενώ απαιτούνται περαιτέρω μακροπρόθεσμες μελέτες, τα ευρήματα ενισχύουν τις τρέχουσες συστάσεις πρόσληψης νερού: περίπου 2 λίτρα ημερησίως για τις γυναίκες και 2,5 λίτρα για τους άντρες.

Αν και ο τίτλος της μελέτης είναι «Η συνήθης πρόσληψη υγρών και η κατάσταση ενυδάτωσης επηρεάζουν την αντιδραστικότητα της κορτιζόλης στο οξύ ψυχοκοινωνικό στρες», οι ερευνητές διαπίστωσαν κάτι ακόμη: Η ανεπαρκής ενυδάτωση δεν σχετίζεται μόνο με εντονότερα ξεσπάσματα κορτιζόλης στο αίμα. Συνδέεται επίσης με υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης γενικά. Με άλλα λόγια, η αφυδάτωση μπορεί να διατηρήσει το σύστημα του στρες «προετοιμασμένο» να αντιδράσει υπερβολικά, θέτοντας τις βάσεις για το πώς ο εγκέφαλος και το σώμα ρυθμίζουν την κορτιζόλη κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Συμπερασματικά, η ενυδάτωση δεν αφορά μόνο τη σωματική απόδοση, έχει να κάνει και με την ψυχική ανθεκτικότητα. Έτσι, αν καταφέρεις να διατηρήσεις σταθερά μια επαρκή πρόσληψη υγρών, μπορεί να καταφέρεις με έναν απλούστατο τρόπο να μειώσεις το κρυφό βιολογικό φορτίο στρες που συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου. Δεν το λες και λίγο.