«BLUE MOON»: Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΑΖΙΩΤΗΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΙ ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΕ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ
Η έκθεση «Blue Moon» του εικαστικού Γιώργου Μαραζιώτη φέρνει στη Λέσβο μια in-situ εγκατάσταση με έμπνευση από ιστορίες του τόπου.
Πολλοί χώροι κρύβουν ενδιαφέρουσες ιστορίες, που ξεχνιούνται στο πέρασμα του χρόνου, καθώς αλλάζουν ιδιοκτήτες και χρήσεις. Κάτι τέτοιο συμβαίνει με τη νεοκλασική κατοικία που στεγάζει την K-Gold Temporary Gallery, στην Αγία Παρασκευή της Λέσβου. Χτισμένη στις αρχές του 20ού αιώνα, πέρασε στην κατοχή της οικογένειας του επιμελητή Νικόλα Βαμβουκλή στα μέσα της δεκαετίας του ’80.
Από το 2019 φιλοξενεί εκθέσεις και περφόρμανς σύγχρονης τέχνης, αν και δεν χτίστηκε για αυτό τον σκοπό. Τι κρύβει η ιστορία του κτηρίου; Πώς το παρελθόν του ενέπνευσε τον εικαστικό Γιώργο Μαραζιώτη, που παρουσιάζει εκεί την έκθεση «Blue Moon»;
Ο Νικόλας Βαμβουκλής ορίζει την έκθεση ως μια «in-situ εγκατάσταση που εστιάζει στην κατοίκηση και τις ανθρώπινες σχέσεις, μέσα από μια νέα σειρά γλυπτών και παρεμβάσεων. Αφετηρία της στάθηκε η καταγραφή προφορικών ιστοριών από πρώην ενοίκους του οικήματος, ενώ ο καλλιτέχνης επαναφέρει στον χώρο αρχιτεκτονικά στοιχεία που είχαν αφαιρεθεί κατά την ανακαίνιση του κτιρίου, ως φορείς μνήμης και σύνδεσης με το παρελθόν.
Κάπως έτσι, περίτεχνες ξύλινες κάσες και πόρτες βρίσκονται να συνομιλούν με φωτεινές επιγραφές και φιγούρες από νέον, ενώ άλλες υβριδικές συνθέσεις αφήνουν νύξεις για ό,τι υπήρχε και φορτίζονται συνάμα με καινούργια νοήματα.
Γεννημένος στην Αθήνα, ο Γιώργος Μαραζιώτης έχει σπουδάσει καλές τέχνες στο Βέλγιο, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ έχει πλέον ως βάση του την Αμβέρσα. Γιατί έδωσε στην έκθεση «Blue Moon» αυτό τον τίτλο; Όπως εξηγεί, του δημιουργεί συνειρμούς που ταιριάζουν με το ύφος των έργων – και όχι, δεν έχει σχέση με το αστρονομικό φαινόμενο της δεύτερης πανσελήνου μέσα στον ίδιο μήνα, που έχει καθιερωθεί να λέγεται «μπλε φεγγάρι».
Untitled, 2025.
– Η έκθεση «Blue Moon» έχει ως αφετηρία προφορικές μαρτυρίες. Πώς γεννήθηκε αυτή η ιδέα και τι αναζητούσες μέσα από τη συνάντηση με τις φωνές των πρώην ενοίκων;
Εδώ και περίπου έξι χρόνια ερευνώ δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους –εστιάζοντας συχνά σε ιδρύματα τέχνης– μέσω των προφορικών ιστοριών των ατόμων που τους απαρτίζουν. Γνωρίζοντας πως η K-Gold Temporary Gallery δρα σε ένα κτίριο με παρελθόν και μνήμες, αποφάσισα να το εξερευνήσω καταγράφοντας τις ιστορίες των πρώην ενοίκων του και μετατρέποντάς τις σε έργα.
– Ποια ιστορία από αυτές που άκουσες σε συγκλόνισε ή σε ακούμπησε προσωπικά;
Μου έκανε μεγάλη εντύπωση το πώς αγοράστηκε το κτίριο από τους πρώην ενοίκους του ενώ ζούσαν στην Αμερική: από μια μικρή φωτογραφία στην οποία διακρινόταν μόνο η πρόσοψή του. Και ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση μου έκανε όταν μου διηγήθηκαν πως κατά τη μεταφορά των επίπλων και όλου του οικιακού εξοπλισμού τους από την Αμερική στην Αγία Παρασκευή της Λέσβου –με ένα container που στοίχισε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 10.000 δολάρια– δεν έσπασε ούτε ένα ποτήρι!
– Πόσο καιρό κράτησε η έρευνα και η υλοποίηση της εγκατάστασης στη Λέσβο;
Ξεκίνησα να δουλεύω το project στο τέλος του 2024, ενώ τον περασμένο Ιανουάριο επισκέφτηκα το νησί και είχα την ευκαιρία να μελετήσω το κτίριο και να μάθω ήθη και έθιμα του χωριού της Αγίας Παρασκευής. Επιστρέφοντας στην Αμβέρσα άρχισα να επεξεργάζομαι τις προφορικές ιστορίες που είχα συλλέξει. Ξεκίνησα να τις σχηματοποιώ δηλαδή μέσω υλικών και να δημιουργώ γλυπτά και παρεμβάσεις. Μια σημαντική πρόκληση ήταν να δημιουργήσω έργα τα οποία δεν θα επεμβαίνουν με απόλυτο τρόπο στον χώρο.
– Γιατί έδωσες στην έκθεση τον τίτλο «Blue Moon»;
Ο τίτλος βασίζεται στην αίσθηση ή ακόμα και στον ήχο που οι δύο λέξεις προκαλούν. Σκεπτόμενος τον τίτλο αυτό, μου δημιουργείται ένα είδος μελαγχολίας της μνήμης, κάτι που θεωρώ πως ταιριάζει στο ύφος των έργων. Και οφείλω να πω πως εμπνευστής του τίτλου της έκθεσης είναι ο Άγγελος Φρέντζος, δημιουργικός συνεργάτης της K-Gold.
– Τι σε ελκύει στα υλικά που έχεις χρησιμοποιήσει; Είναι γενικά αγαπημένα σου ή πειραματίστηκες και με νέα;
Τα νέον που παρουσιάζω, όπως επίσης τα γυάλινα πλακάκια-ψηφίδες, τα inox στοιχεία και το επιχρυσωμένο μέταλλο που έχω χρησιμοποιήσει, είναι υλικά που δουλεύω συχνά τα τελευταία χρόνια. Φέρουν μια αίσθηση καθημερινότητας και απλότητας. Κάτι που κάνω για πρώτη φορά σε αυτή την έκθεση είναι η δημιουργία έργων κολάζ.
– Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο έργο που λειτουργεί για σένα σαν «κλειδί» ή πυρήνας της σκηνογραφίας αυτής της υβριδικής κατοίκησης;
Δεν θα έλεγα πως είναι ένα συγκεκριμένο έργο, αλλά ολόκληρη η εγκατάσταση που έχουμε δουλέψει μαζί με τον επιμελητή Νικόλα Βαμβουκλή. Το πώς δηλαδή τα έργα μου σχετίζονται με στοιχεία του πρώην σπιτιού – όπως το τζάκι από γρανίτη ή τα ξύλινα πλαίσια από τις πόρτες. Και ελπίζω πως το κοινό θα σχετιστεί με το όλο έργο συνολικά.
– Τι είναι αυτό που εκτιμάς περισσότερο σε μια ανθρώπινη σχέση; Άλλαξε η οπτική σου για το θέμα δουλεύοντας για αυτή την έκθεση;
Εκτιμώ πολύ την ειλικρίνεια αλλά και την ευγένεια στις ιδέες και στις πράξεις. Μέσω αυτού του project ενδυναμώθηκε η ιδέα μου για τις δύο αυτές αξίες. Και είμαι ευγνώμων στους ανθρώπους που με εμπιστεύτηκαν και μου μίλησαν με ειλικρίνεια και απλότητα. Και που μοιράστηκαν τις μνήμες τους μαζί μου.
– Αν κάποιος δεν γνωρίζει το έργο σου, τι θα ήθελες να ξέρει για σένα;
Δεν έχει σημασία.
– Υπάρχει κάποιο project που σε έχει καθορίσει;
Κάθε project μου προσφέρει εμπειρίες και γνώσεις. Ακόμα και αυτά που δεν εξελίσσονται όπως είχα σκεφτεί αρχικά. Δύσκολο να ξεχωρίσω κάποιο από αυτά που έχω κάνει, μια και το καθένα «δουλεύει» για το επόμενο.
– Έχεις κάνει σπουδές σε Βέλγιο, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο: ποια επιρροή άφησε κάθε χώρα πάνω σου, όχι μόνο ως καλλιτέχνη αλλά και ως άνθρωπο;
Κοιτάχτε, στην Αγγλία έμαθα να πειραματίζομαι με διαφορετικά υλικά και να αφήνομαι ελεύθερος να δημιουργώ χωρίς να σκέφτομαι το αποτέλεσμα. Στην Αμερική εστίασα στην έννοια της κλίμακας, ενώ στο Βέλγιο ασχολήθηκα για πρώτη φορά με την καλλιτεχνική έρευνα ως μέσο αλλά και ως διαδικασία. Τις παραπάνω εμπειρίες δεν τις ξεχωρίζω από την πορεία μου ως άνθρωπος, παρόλο που αφορούν την καλλιτεχνική μου πρακτική.
– Πώς επηρεάζει η ζωή στην Αμβέρσα τη δουλειά σου και πώς βιώνεις τη σχέση σου με την Ελλάδα;
Στην Αμβέρσα έχω τη δυνατότητα να δείχνω τη δουλειά μου και να κάνω έρευνα χωρίς να προσπαθώ να πείσω τους φορείς με τους οποίους συνεργάζομαι για αυτό που κάνω ή για αυτά που θέλω να πετύχω. Υπάρχει ήδη ένα πεδίο εύφορο ως προς τη σύγχρονη τέχνη, δηλαδή, όπως υπάρχει και ένα δυναμικό δίκτυο τεχνών. Επίσης, η θέση της στην Ευρώπη με βοηθά να ταξιδεύω εύκολα και με μικρό κόστος.
Στην Ελλάδα, όσο περνούν τα χρόνια, επιστρέφω όλο και πιο σπάνια για projects. Πάντα όμως με απασχολεί η ανάπτυξη της σύγχρονης τέχνης στην ελληνική περιφέρεια, ειδικά αφού έχω μεγαλώσει στην Πάτρα και γνωρίζω πώς είναι να μην έχεις καλλιτεχνικές διεξόδους οργανωμένες από την πολιτεία.
– Πώς θα ήθελες να αισθανθεί ο επισκέπτης φεύγοντας από την έκθεση;
Ελπίζω να συνδιαλλαγεί με το έργο μου και να σκεφτεί την αξία της προφορικής ιστορίας ως εργαλείο κατανόησης του χώρου.
Η έκθεση «Blue Moon» θα διαρκέσει από 12 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου 2025. K-Gold Temporary Gallery: Αγία Παρασκευή, 81102 Λέσβος