ΜΙΑ ΝΕΑΡΗ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΦΤΙΑΧΝΕΙ ΠΟΥΛΟΒΕΡ ΑΠΟ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΠΟΤΗΡΙΑ

Πολλά από τα ρούχα που φοράμε είναι έτσι κι αλλιώς φτιαγμένα από ορυκτά καύσιμα. Γιατί, λοιπόν, η πρώτη ύλη να μην προέρχεται από χρησιμοποιημένα πλαστικά ποτήρια, μειώνοντας έτσι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα;

Έστω και λίγη περιβαλλοντική συνείδηση να έχεις, δεν μπορεί να μην ενοχλείσαι από τον τεράστιο όγκο πλαστικών ποτηριών που συγκεντρώνονται και καταλήγουν στα σκουπίδια στο τέλος κάθε εκδήλωσης ή πάρτι. Το κακό αυτό –όπως και αμέτρητα άλλα, φυσικά, που έχουν φέρει τον πλανήτη σε αυτή την τραγική κατάσταση– συμβαίνει πολλές δεκαετίες τώρα και δυστυχώς δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω. Μπορούμε μόνο, ίσως, να πατήσουμε λίγο φρένο.

Κάπως έτσι σκέφτηκε η Lauren Choi, φοιτήτρια μηχανολογίας στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins. Παρατηρώντας τα αμέτρητα τέτοια ποτήρια που ούτε καν στην ανακύκλωση δεν καταλήγουν λόγω του ιδιαίτερου είδους του πλαστικού τους, αντέστρεψε το πρόβλημα σε ευκαιρία: Άρχισε να διερευνά πώς θα μπορούσαν να μετατραπούν σε ύφασμα.

Το 2019, κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους σπουδών της, η Choi δημιούργησε μια ομάδα που επιχείρησε να φτιάξει μια μηχανή που θα μπορούσε να μετατρέπει τα πλαστικά απόβλητα σε υφαντικές ίνες. Συνεργάστηκαν με πανεπιστημιακές αδελφότητες της Βαλτιμόρης για να συλλέξουν χιλιάδες κόκκινα ποτήρια που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πρώτη ύλη, ενώ η ίδια παρακολούθησε μαθήματα υφαντικής σε μια σχολή, ώστε να μπορέσει να φτιάξει ένα δείγμα υφάσματος από αυτά τα νήματα.

Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η New Norm, μια εταιρεία κλωστοϋφαντουργίας που μετατρέπει ποικιλία χρησιμοποιημένων ειδών από ανακυκλωμένο πλαστικό σε κομψά πουλόβερ και σκούφους.

Πώς μετατρέπεται ένα πλαστικό ποτήρι σε ύφασμα;

«Πάντα σκέφτομαι μακροπρόθεσμα», είπε η Choi μιλώντας στον Guardian. «Αυτό με βοηθάει να βλέπω σε βάθος χρόνου τη μεγάλη εικόνα, η οποία δείχνει ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η κρίση με το πλαστικό είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε».

Η εταιρεία αυτή ήρθε ως φυσική συνέχεια της αγάπης της Choi τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη μόδα. Η ίδια ράβει από τότε που ήταν παιδί. Ήδη στα πρώτα έτη του Πανεπιστημίου ξεκίνησε να δουλεύει σε μια βιοτεχνία μαγιό, ενώ πριν ακόμα φτιάξει την ομάδα της πέρασε ένα ολόκληρο καλοκαίρι κατασκευάζοντας μια μηχανή ανακύκλωσης στο γκαράζ των γονιών της. «Η New Norm πραγματικά ένωσε τα μεγαλύτερα ενδιαφέροντά μου».

Αφού αποφοίτησε το 2020, η Choi συγκέντρωσε επιχορηγήσεις ώστε να μπορέσει να ασχοληθεί περισσότερο με την ανάπτυξη των προϊόντων της. «Αυτό βοήθησε την εταιρεία να μετατραπεί από ένα όραμα σε ένα πραγματικό, ουσιαστικό έργο», λέει η ίδια.

Οι προκλήσεις, φυσικά, δεν έλλειψαν: Για αρκετό καιρό το ύφασμα που παραγόταν είχε μια έντονα εύθραυστη, πλαστική αίσθηση. Δεν φοριόταν, δηλαδή, σαν ένα κανονικό ύφασμα. Οπότε η Choi απευθύνθηκε για βοήθεια στο Κέντρο Τεχνολογίας Υφασμάτων του Gaston College, λίγο έξω από το Charlotte της Βόρειας Καρολίνας. Η εκτελεστική διευθύντρια εκεί την ενημέρωσε ότι «αν πρόκειται να παράγετε ένα πλεκτό ένδυμα, πρέπει να είναι άνετο. Πρέπει να "αναπνέει", να είναι ζεστό – όσα έχουν ανάγκη οι άνθρωποι από ένα ρούχο, δηλαδή. Δεν μπορεί να είναι σαν πλαστικό ποτήρι».

Η ομάδα της μαζί με το Polymers Center στη Βόρεια Καρολίνα τη βοήθησαν να αναπτύξει μια προσαρμοσμένη φόρμουλα που θα μπορούσε να τροφοδοτηθεί στα σχετικά μηχανήματα για την παραγωγή ενός μαλακού υφάσματος.

Αυτό τους πήρε δύο χρόνια και ακόμα περισσότερη χρηματοδότηση από διάφορες εταιρείες, έτσι στα τέλη του 2023 η New Norm κυκλοφόρησε την πρώτη της συλλογή από πουλόβερ και σκουφιά φτιαγμένα από 5.000 ανακυκλωμένα ποτήρια πάρτι, τα οποία προωθήθηκαν άμεσα στο εμπόριο και εξαντλήθηκαν μέσα στους δύο πρώτους μήνες.

Είναι να καλό να φοράμε ρούχα από πλαστικό;

Αυτή τη στιγμή, η Choi συνεργάζεται με εταιρείες κλωστοϋφαντουργίας στη Βόρεια Καρολίνα και τη Βιρτζίνια για την παραγωγή του νήματός της, μεγάλο μέρος του οποίου στη συνέχεια αποστέλλεται στο Μπρούκλιν. Εκεί, ένας κατασκευαστής χρησιμοποιεί τρισδιάστατους εκτυπωτές για την παραγωγή πουλόβερ και σκούφων, τα οποία κοστίζουν στη λιανική από 45 έως 85 δολάρια.

Όπως λέει η ίδια, «Το τρισδιάστατο πλέξιμο έχει πολύ λιγότερα απορρίμματα σε σύγκριση με το παραδοσιακό κόψιμο και ράψιμο, όπου πολλά υπολείμματα υφάσματος σπαταλώνται. Τα δικά μας κομμάτια πλέκονται κατευθείαν από τη μηχανή και δεν έχουν ραφές – είναι απλώς ένα ολόκληρο ένδυμα».

Παρόλο που η εταιρεία πλέον χρησιμοποιεί μια ποικιλία πλαστικών, τα πολύχρωμα ποτήρια συνεχίζουν να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της πρώτης ύλης. Οι ροζ, μπλε και πράσινες παστέλ αποχρώσεις των προϊόντων προέρχονται από τα ίδια τα ποτήρια και όχι από πρόσθετες χρωστικές ουσίες. Το νήμα είναι κατασκευασμένο από συνεχείς ίνες, αντί για ίνες που περιστρέφονται μεταξύ τους, πράγμα που σημαίνει ότι είναι λιγότερο πιθανό να αποβάλει επιβλαβή μικροπλαστικά, όπως συμβαίνει με τα περισσότερα πλαστικά ρούχα που κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Η New Norm εξακολουθεί να είναι μια απλή επιχείρηση στην οποία εργάζονται περίπου 25 άτομα καθημερινά, ενώ η Choi μετακόμισε πρόσφατα στη Βοστώνη για να κάνει MBA στο MIT. Δηλώνει, μάλιστα, πολύ ικανοποιημένη από την παραγωγή, που έχει μεγαλώσει σημαντικά, ενώ στόχος της είναι να επεκταθεί στο business-to-business, δίνοντας την ευκαιρία έτσι και σε άλλες βιοτεχνίες να μειώσουν τον περιβαλλοντικό τους αντίκτυπο: «Από την αρχή, ο στόχος μας ήταν να φτάσουμε σε ένα σημείο που να μπορούμε να κλιμακώσουμε την παραγωγή και να συνεργαστούμε με πραγματικά μεγάλες μάρκες που χρησιμοποιούν σημαντικές ποσότητες υλικών». Έτσι, αυτή τη στιγμή μεγάλες μάρκες δοκιμάζουν πιλοτικά το New Norm, από την αντοχή του νήματος μέχρι το πόσο καλά πλένεται, με στόχο να το εντάξουν στην παραγωγή τους.

Φυσικά, δεν είναι λίγοι αυτοί που προβληματίζονται για το κατά πόσο το να φοράμε ρούχα φτιαγμένα από πλαστικό είναι κάτι που πραγματικά θέλουμε. Η πραγματικότητα είναι ότι ήδη το κάνουμε: σε ποσοστό μεγαλύτερο του 60% τα ρούχα που φοράμε είναι συνθετικά, φτιαγμένα από καθαρά ορυκτά καύσιμα, και αυτό κάνει τη βιομηχανία μόδας να συμβάλλει σημαντικά στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Το πλαστικό, όπως λέει η Choi, πρέπει να μειωθεί και η ανακύκλωσή του είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να γίνει αυτό.