ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΟΡΑΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΠΟΥ ΜΑΛΛΟΝ ΚΥΝΗΓΑΕΙ ΚΙ ΕΣΕΝΑ;

Αν νιώθεις ότι τρέχεις ασταμάτητα, αν βλέπεις ότι οι αντιδράσεις σου σε ορισμένες καταστάσεις είναι υπερβολικές, αν έχεις ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα ή αν αισθάνεσαι ότι παραμένεις κολλημένος κάπου όσο κι αν θες να τρέξεις, ίσως σε κυνηγάει μια αόρατη απειλή. Το βιβλίο «Το Αόρατο Λιοντάρι» σε βοηθάει να την εντοπίσεις και να την εξουδετερώσεις.

Ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα της σύγχρονης ιατρικής, αλλά και των ανθρώπων του δυτικού κόσμου είναι τα ιατρικώς ανεξήγητα συμπτώματα. Προβλήματα όπως πόνοι στους μυς και τις αρθρώσεις, εξάντληση, αϋπνίες, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, καούρες και δυσπεψία, πονοκέφαλοι και δύσπνοιες συχνά μπορεί να μην έχουν καμία εμφανή αιτία.

Με άλλα λόγια, πας στον γιατρό, σε υποβάλλει σε μια σειρά εξετάσεων, βγαίνουν όλες πολύ καλές, παρόλα αυτά υποφέρεις, ακολουθείς μια θεραπεία, όμως η κατάσταση δεν αλλάζει. Στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμάται ότι για 1 στους 4 που επισκέπτονται έναν γιατρό, δεν υπάρχει κάποια προφανής εξήγηση στο πρόβλημα υγείας που τον ταλαιπωρεί.

Οι γιατροί τότε αρχίζουν να σου μιλάνε για στρες και για τη διαχείρισή του, τη στιγμή που για σένα κάτι τέτοιο όχι μόνο είναι πολυτέλεια, αλλά ξέρεις ότι δεν θα ωφελήσει πουθενά. Σε τι αναφέρονται οι γιατροί όταν μιλούν για στρες;

Σε δύο πράγματα: είτε σε μια απειλητική κατάσταση στο περιβάλλον σου αυτή τη στιγμή, όπως για παράδειγμα μια απόλυση ή ένας χωρισμός, είτε σε παλιότερες απειλές που έχεις βιώσει στη ζωή σου στις οποίες η αντίδρασή σου δεν ολοκληρώθηκε και παρέμειναν αποθηκευμένες στο νευρικό σου σύστημα.

«Το Αόρατο Λιοντάρι»: ένα βιβλίο για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος

Ίσως η δεύτερη ερμηνεία του στρες να σου ακούγεται κάπως περίεργη, όμως ο Benjamin Fry, διαπιστευμένος ψυχοθεραπευτής, θεραπευτής ζευγαριών, ομιλητής και συγγραφέας του βιβλίου Το Αόραντο Λιοντάρι, που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, έχει μια πολύ πειστική ερμηνεία.

iStock

«Φανταστείτε ότι ετοιμάζεστε να ρίξετε γροθιά σε κάποιον και ξαφνικά ένας νίντζα εμφανίζεται από το πουθενά, αρπάζει τη γροθιά σας στον αέρα και την κρατάει ακίνητη. Πώς νιώθετε την παλάμη σας; Πώς νιώθετε το μπράτσο σας; Τους ώμους και τον αυχένα σας;

»Την πλάτη σας; Πώς νιώθετε ολόκληρο το σώμα σας; Είναι πιθανότατα σφιγμένο. Ίσως εκτός ισορροπίας, γεμάτο ένταση, αλλά ακινητοποιημένο. Μπορεί ακόμη και να πονάει; Πώς θα απαλλαγείτε από όλες αυτές τις αισθήσεις;» γράφει στην προσπάθειά του να εξηγήσει πώς λειτουργεί το νευρικό σύστημα.

Το Αόραντο Λιοντάρι είναι ο λόγος που τρέχεις πανικόβλητος

Αν φανταστούμε το νευρικό σύστημα σαν την καλωδίωση του οργανισμού, τον μηχανισμό που κινητοποιεί τις ενέργειες του ανθρώπινου σώματος, ξεκινώντας από ένα ερέθισμα που γίνεται εντολή στον εγκέφαλο, τότε θα καταλάβουμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στη συνολική του υγεία.

Αλλά το νευρικό σύστημα είναι κάτι πολύ περισσότερο και πιο πολύπλοκο από αυτό. Είναι και ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στα διάφορα όργανα του σώματος. Δέχεται και δίνει ερεθίσματα σε εκατομμύρια λειτουργίες μας. Και καθώς όλα τα βιολογικά συστήματα λειτουργούν αμφίδρομα, η συμπεριφορά μας το επηρεάζει.

ΤΟ ΑΟΡΑΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ, BENJAMIN FRY

Αγόρασε το βιβλίο από το e-shop των εκδόσεων Διόπτρα

Αγόρασέ το

dioptra.gr

Ένας άνθρωπος που τρέχει πανικόβλητος για να ξεφύγει από ένα λιοντάρι βιώνει τη μέγιστη απειλή για την επιβίωσή του. Όμως για το νευρικό σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού, το οποίο έχει εξελιχθεί διατηρώντας ορισμένες από τις πρωτόγονες και πιο ενστικτώδεις εγκεφαλικές δομές του, κάθε απειλή είναι πραγματική, είτε πρόκειται για ένα λιοντάρι, είτε για μια απειλητική σκέψη.

Πώς η απειλή διαμορφώνει τις αντιδράσεις σου

Και κάθε φορά τα κύτταρα του σώματός σου ετοιμάζονται αυτόματα να αντιδράσουν στην απειλή, είτε γεμίζοντας το σώμα σου με ενέργεια για να τρέξει μακριά, είτε ετοιμάζοντάς το να παλέψει με όλες του τις δυνάμεις, είτε ακόμη κάνοντάς το να «παγώνει» για να παραστήσει το νεκρό και να γλιτώσει τον κίνδυνο.

Σκέψου τώρα πόσες φορές δεν αντέδρασες απέναντι σε έναν φόβο, σε μια προσβολή, σε μια υποτιθέμενη έστω επίθεση, επειδή η λογική σου σε συγκράτησε, επειδή οι κοινωνικοί κανόνες και ο πολιτισμός δεν το επιτρέπουν, επειδή θα σε θεωρούσαν υπερβολικό ή ακόμη και τρελό.

Σκέψου επίσης τις πιο δύσκολες στιγμές της ζωής σου, εκείνες που ένιωθες σαν ολοκληρωτική καταστροφή και που μέσα σου ευχόσουν να μπορούσες να εξαφανιστείς για λίγο και, όταν επιστρέψεις, να έχουν όλα φτιάξει. Σκέψου πόσες τέτοιες φυσικές αντιδράσεις πάλης ή φυγής κατέστειλες δικαιολογημένα.

Γιατί δυσλειτουργεί το νευρικό σύστημα;

Σύμφωνα με τον συγγραφέα, όταν αντιδρά η λογική της βιολογικής απόκρισης, δηλαδή όταν αναλαμβάνει ο προμετωπιαίος φλοιός τη δράση, η ενέργεια δεν εκτονώνεται, την απορροφά το σώμα μας, επηρεάζει τη βιοχημεία μας και αποθηκεύεται στο νευρικό μας σύστημα με τη μορφή της παγωμένης ενέργειας.

Έτσι, μπορεί να αντιδράς υπερβολικά σε ένα ερέθισμα για τα μάτια των γύρω σου, στην πραγματικότητα όμως αντιδράς αργοπορημένα σε κάτι παλιότερο που έχεις κρατήσει μέσα σου.

Παραδόξως και η ασφάλεια μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα όταν ακολουθεί ανολοκλήρωτες αντιδράσεις σε μια προγενέστερη απειλή. «Είτε πρόκειται για μια πολυπόθητη σχέση, είτε για την απόκτηση χρημάτων, για την αγορά ενός σπιτιού, για τη μετακόμιση σε μια νέα πόλη ή για την προσπάθεια να βρούμε μια καλύτερη δουλειά, οτιδήποτε κάνει το σώμα μας να αισθανθεί ότι δεν υπάρχει πλέον άμεσος κίνδυνος, μπορεί να ενεργοποιήσει τους βιολογικούς μηχανισμούς εκτόνωσης της παγωμένης ενέργειας» διαβάζουμε στο βιβλίο.

iStock

Το νευρικό μας σύστημα είναι φορτισμένο από παλιές ανολοκλήρωτες διεργασίες που έχουν απομείνει από παλιότερες εμπειρίες απειλής. Και αυτό από μόνο του είναι αρκετό για να δικαιολογήσει μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων που έχει το ψυχόσωμά μας, από αγχώδεις σκέψεις και κρίσεις πανικού, μέχρι σφίξιμο στους μυς και διαταραχές στον ύπνο.

Μπορείς να θεραπεύσεις το σώμα και το νου

Τι μπορείς να κάνεις αν θες να θεραπεύσεις το νευρικό σου σύστημα μέσω της αποφόρτισης από ανολοκλήρωτες διεργασίες που έχουν απομείνει από παλιότερες εμπειρίες απειλής; Ο Benjamin Fry, ο οποίος δεν διστάζει να μιλήσει και για τη δική του περιπέτεια ψυχικής υγείας, σου δίνει ένα πλήρες και εύκολο στη χρήση εγχειρίδιο για να θέσεις τις βάσεις της θεραπείας σου σε μόλις 28 ημέρες.

Ωστόσο το πνεύμα της ανάρρωσης είναι απλό και για να το κάνει κατανοητό ο συγγραφέας χρησιμοποιεί απλά σχέδια που διατρέχουν τις σελίδες του βιβλίου του. «Το να μειωθούν οι αφορμές της απειλής είναι ανέφικτο» γράφει. Δεν γίνεται να γίνουμε όλοι Βουδιστές μοναχοί. Μπορούμε όμως να μειώσουμε την ένταση της απειλής, βάζοντας όρια.

Το βιβλίο «Το Αόρατο Λιοντάρι» σε καθοδηγεί για να το πετύχεις

Θέσε όρια

«Τα όρια δεν είναι κάτι που επιβάλλουμε στους άλλους ή στον κόσμο γενικότερα. Είναι μέτρα προστασίας που παίρνουμε για τον εαυτό μας». Τι σημαίνει αυτό; «Εγώ διαχειρίζομαι τα όριά μου, κανείς άλλος. Πρώτα απ' όλα, παρατηρώ ποιες αφορμές με πυροδοτούν. Έπειτα καταστρώνω το σχέδιο για να μειώσω την έντασή τους. Και, τέλος, πρέπει να διαχειριστώ αυτό το σχέδιο μόνος μου» γράφει ο Fry.

Αν το σχέδιο δεν λειτουργεί, συνεχίζω να προσπαθώ να βρω και να εφαρμόσω άλλο σχέδιο. «Όταν αναλαμβάνουμε οι ίδιοι την ευθύνη για την προστασία του νευρικού μας συστήματος, αρχίζουμε να ζούμε διαφορετικά». Τα όρια είναι αυτό που οι περισσότεροι ψυχολόγοι εντάσσουν στο πλαίσιο της αυτοφροντίδας και το βιβλίο θα σου δώσει αρκετά παραδείγματα.

Εξασκήσου στην αυτοσυγκράτηση

Το δεύτερο σκέλος της αποφόρτισης του νευρικού συστήματος έχει να κάνει με την αυτοσυγκράτηση. Πρόσεξε όμως: στην πραγματικότητα δεν πρέπει να συγκρατηθείς όπως έκανες μέχρι τώρα, ο στόχος είναι να εκτονωθείς, αλλά με μέτρο. Πρέπει να βγάλεις μια συγκρατημένη αντίδραση και σε καμία περίπτωση να μην την κρατήσεις.

Και σε αυτή την περίπτωση, ο συγγραφέας σού δίνει αρκετά παραδείγματα τόσο για να μειώσεις την υπερβολική αντίδρασή σου προς τα έξω, όσο και για να καταφέρεις να αντιδράσεις, για να βάλεις δηλαδή έναν φραγμό στην αντίδρασή σου, αλλά να μην την καταστείλεις.

«Το κλειδί σε κάθε θεραπεία είναι η διαδικασία των δύο σταδίων για την εκ νέου ρύθμιση του νευρικού σας συστήματος: πρώτα σταθεροποίηση, έπειτα αποφόρτιση. Όταν αυτό συμβεί, τότε ο εγκέφαλος μπορεί να αρχίσει να αναπτύσσει και πάλι τμήματά του που δεν ξελίχθηκαν ομαλά κατά την παιδική ηλικία» αναφέρει ο συγγραφέας.

Έτσι, χρησιμοποιώντας τα όρια και την αυτοσυγκράτηση, μιμείσαι τη συμπεριφορά εκείνων που δεν κουβαλούν «αποσκευές» με την έννοια των παλιότερων τραυμάτων και παγωμένων αντιδράσεων.

Εδώ μπορείς να ξεφυλλίσεις τις πρώτες σελίδες του βιβλίου.