ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΟΤΑΝ ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΠΛΑΣΜΑΤΑ ΚΑΝΟΥΝ ΒΟΛΤΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ;

Οι μηχανικές δημιουργίες της καλλιτεχνικής ομάδας Compagnie La Machine κατεβάζουν την τέχνη στον δρόμο, προκαλώντας μας να δούμε τις πόλεις μας με άλλα μάτια.

Φαντάσου να περπατάς βιαστικά στην Πανεπιστημίου ή σε κάποιον κεντρικό δρόμο της πόλης σου για να πας στη δουλειά και ξαφνικά να περνάει από μπροστά σου ένας τεράστιος μηχανικός Μινώταυρος ή ένας πελώριος δράκος με κόκκινα μάτια! Δεν μιλάμε για σκηνικά κάποιας ταινίας, αλλά για πραγματικές, μηχανικές δημιουργίες που περιφέρονται σε πόλεις σε όλο τον κόσμο.

Αν αναρωτιέσαι τι πιθανότητες έχεις να σου συμβεί κάτι τέτοιο, δεν είναι μηδενικές – όπως ίσως υποθέτεις. Εντάξει, μπορεί στην Πανεπιστημίου να μη συναντήσεις μηχανοκίνητα μυθικά τέρατα, αλλά σε κάποια άλλη πόλη της Ευρώπης είναι πιθανό, χάρη στην καλλιτεχνική ομάδα Compagnie La Machine.

Τι είναι η ομάδα Compagnie La Machine

Η μη κερδοσκοπική αυτή εταιρεία ιδρύθηκε το 1999 από τον σχεδιαστή και art performer François Delarozière, με σκοπό να δημιουργήσει μεγάλης κλίμακας θεατρικές εμπειρίες στις πόλεις. Υπάρχει χάρη στη συνεργασία καλλιτεχνών, τεχνικών και θεατρικών σχεδιαστών που εργάζονται πάνω στην κατασκευή ασυνήθιστων θεατρικών αντικειμένων. Δεν πρόκειται για σκηνικά ή ψυχρή τεχνολογία, αλλά για «ζωντανή αρχιτεκτονική», για γλυπτά που κινούνται, μιλούν, εκφράζουν συναισθήματα, φέρνοντας την ποίηση και τη φαντασία στους δρόμους των πόλεων.

Estelle Ruiz/Hans Lucas via AFP

Για να ζωντανέψει τις δημιουργίες της, η ομάδα La Machine έχει δημιουργήσει δύο εργαστήρια, ένα στη Νάντη και ένα στην Τουρνεφέιγ. Εκεί φιλοξενούνται πολλές και διαφορετικές ειδικότητες επαγγελματιών και χειροτεχνών, από το θέατρο και τις τέχνες μέχρι τη βιομηχανία και την προηγμένη τεχνολογία. Οι άνθρωποι και οι δεξιότητές τους αποτελούν την ίδια την ουσία της δημιουργικής διαδικασίας.

Μυθικά όντα παίρνουν ζωή

Το 2016, το λιμάνι του Καλαί ανέθεσε στην ομάδα ένα μόνιμο καλλιτεχνικό έργο. Δύο χρόνια αργότερα, ένας θαλάσσιος δράκος με δύο γιγάντια κόκκινα μάτια και μια μακριά μπλε ουρά εμφανίστηκε στην παραλία και ξεκίνησε τους περιπάτους του γύρω από τους ιστορικούς δρόμους της πόλης, «ξερνώντας» φωτιά και βγάζοντας καπνούς. Δύο χρόνια πριν, είχαν κατασκευάσει το Long Ma (σημαίνει δράκος-άλογο στα κινέζικα), με αφορμή τα 50 χρόνια διπλωματικών σχέσεων Γαλλίας–Κίνας, ενώ στην Τουλούζη, η Guardian of Darkness, μισή γυναίκα μισή σκορπιός, κατασκευάστηκε για το δεύτερο μέρος μιας όπερας δρόμου.

Χρειάζονται περίπου δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί μια τέτοια μηχανή. Και όταν «ξυπνήσει», χρειάζονται μέχρι και 18 άνθρωποι για να τη χειριστούν.

Τι συμβαίνει στην πόλη

Πώς αλλάζει μια πόλη όταν η τέχνη δεν κρέμεται σε τοίχους μουσείων αλλά κατεβαίνει στους δρόμους; Σε ομιλία της, η καλλιτέχνιδα Frédette Lampre περιγράφει πώς η ομάδα της Compagnie La Machine προκαλεί δέος και θαυμασμό σε διαφορετικές κοινότητες, κατασκευάζοντας τεράστιες, κινητές μηχανές τέχνης που ο καθένας μπορεί να δει δωρεάν. Οι παραστάσεις δεν έχουν εισιτήριο, δεν υπάρχουν κάγκελα, ούτε καθίσματα. Ολόκληρη η πόλη γίνεται θεατρική σκηνή και οι κάτοικοι μετατρέπονται σε θεατές ή και πρωταγωνιστές.

Φέρνοντας την τέχνη στους δρόμους, ελπίζει να δημιουργήσει αξέχαστες εμπειρίες και να βοηθήσει τους ανθρώπους να επανασυνδεθούν μεταξύ τους και με τις γειτονιές τους. «Αυτές οι μηχανές δεν έχουν καμία πρακτική λειτουργία. Λένε ιστορίες για πόλεις και τους πολίτες τους και φέρνουν όλες τις κοινότητες μαζί για να δημιουργήσουν ίσως ένα νέο κοινό έδαφος», αναφέρει. Η παρουσία αυτών των πλασμάτων αλλάζει την εμπειρία του χώρου. Οι άνθρωποι ξανασυναντιούνται στις πλατείες, μιλούν με αγνώστους, μοιράζονται κάτι σπάνιο.

«Στην καρδιά της καλλιτεχνικής προσέγγισης της La Machine, η κίνηση αναγνωρίζεται ως γλώσσα, ως πηγή συναισθήματος. Μέσα από καθεμιά από αυτές τις ζωντανές αρχιτεκτονικές, η ιδέα είναι να ονειρευτούμε τις πόλεις του αύριο και, χάρη σε αυτό, να μεταμορφώσουμε τον τρόπο που βλέπουμε τις πόλεις μας», γράφει η ομάδα. «Δεν χρησιμοποιούμε τεχνητή νοημοσύνη, αλλά σίγουρα χρησιμοποιούμε καλλιτεχνική νοημοσύνη για να δούμε την ανθρωπότητα με μια άλλη προοπτική».