ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΟΣ Ο ΚΑΦΕΣ ΟΤΑΝ ΣΟΥ ΤΟΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΕΤΟΙΜΟ;

Όταν κάποιος σου προσφέρει καφέ ή κάποιο γεύμα, συνήθως παίρνεις μεγαλύτερη ευχαρίστηση από ό,τι αν τα έχεις ετοιμάσει εσύ. Οι ειδικοί δίνουν την εξήγησή τους.

Τις προάλλες έκανα για άλλη μια φορά την κλασική πρωινή μου διαδρομή από το σπίτι στο γραφείο. Μιας κι έχω αποφασίσει πολύ συνειδητά να μην ταράζομαι πλέον από την κίνηση στους δρόμους, την ένταση και την περιρρέουσα γκρίνια, παρατηρούσα από τη θέση του οδηγού τους ανθρώπους που περπατούσαν για να φτάσουν στον προορισμό τους. Ήταν πολλοί και διαφορετικοί, αλλά είχαν τουλάχιστον δύο κοινά: ήταν ως επί το πλείστον βιαστικοί και κρατούσαν στο χέρι έναν καφέ ή κι ένα πρόχειρο γεύμα – που έδειχναν να τα απολαμβάνουν πολύ.

Ταυτίστηκα με την ιδέα της ευχαρίστησης ενός καφέ απ’ έξω, μιας κι εγώ τον προτιμώ κάποιες φορές, ασχέτως αν στο σπίτι μου έχω τα αντίστοιχα υλικά παρασκευής. Είναι μια μικρή πολυτέλεια στην οποία ενδίδω, γιατί «ο καφές απ’ έξω είναι πάντα καλύτερος, το τοστάκι νοστιμότερο κ.ο.κ.» Καταλαβαίνοντας ότι αυτό δεν εξηγείται ακριβώς λογικά –στην περίπτωσή μου δεν πρόκειται για βαρεμάρα– έψαξα λίγο να δω γιατί μου αρέσει περισσότερο να αγοράζω έτοιμο καφέ.

Γιατί (συνήθως) μας αρέσει ο καφές που μας προσφέρεται έτοιμος;

«Η γεύση είναι μια αίσθηση που επηρεάζεται από πολλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες», επισημαίνει η Dr. Gail Saltz, καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Weill-Cornell School of Medicine.

iStock

Η γεύση του καφέ που προτιμάς ίσως να μην διαφοροποιείται πολύ όταν τον φτιάχνεις στο σπίτι (εφόσον διαθέτεις την ανάλογη μηχανή καφέ), εντούτοις η εμπειρία να τον ετοιμάζει για σένα κάποιος άλλος είναι από μόνη της πολύ δυνατή, εξηγεί ο ψυχίατρος Dr. Aaron Brinen: «Πρόκειται για μια διαπροσωπική εμπειρία και είναι ένδειξη φροντίδας. Είμαστε πλάσματα που προερχόμαστε από φυλές και αυτό μας ασκεί μεγάλη δύναμη».

Από προσωπική εμπειρία, ο ίδιος προσθέτει ότι του φαίνεται πιο γευστικός ο καφές όταν του τον σερβίρει η σύντροφός του, παρά όταν τον βάζει μόνος του, έστω κι αν πρόκειται για το ίδιο ακριβώς μείγμα.

Ο Dr. Brinen εξηγεί ότι μια χειρονομία προσφοράς όπως αυτή προκαλεί την παραγωγή σεροτονίνης στον εγκέφαλο, της γνωστής ορμόνης της χαράς, που ενισχύει την αίσθηση της απόλαυσης και επηρεάζει θετικά τη γεύση. Αυτό ισχύει και για τον καφέ που παραγγέλνουμε. Με απλά λόγια, το να μας προσφέρεται ένας καφές –ακόμα κι από έναν άγνωστο– προσδίδει μια αίσθηση οικειότητας, έτσι το ρόφημά μας μοιάζει πιο θελκτικό. Συνδεόμαστε στιγμιαία με τον επαγγελματία που ετοιμάζει τον καφέ μας, συχνά επιδιώκουμε να μας εξυπηρετεί ο ίδιος και αισθανόμαστε όμορφα όταν μαθαίνει πια το όνομά μας ή τον τύπο καφέ που προτιμάμε. Σύμφωνα με τον ειδικό, αυτό μπορεί να έχει τις ρίζες του στο ένστικτο που έχουν οι άνθρωποι να ενώνονται μεταξύ τους, να επικοινωνούν και να βασίζονται ο ένας στον άλλον.

iStock

Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε βεβαίως και την ομάδα των ανθρώπων που δεν ευχαριστιούνται τον καφέ τους εάν δεν τον φτιάξουν μόνοι τους, όπως ακριβώς τον επιθυμούν. «Δεν ισχύει για όλο τον κόσμο ότι ο καφές έχει καλύτερη γεύση όταν στον φτιάχνει κάποιος άλλος», λέει η Dr. Saltz και αυτό είναι πλήρως φυσιολογικό. Άσε που υπάρχουν κι εκείνοι που δεν πίνουν καφέ, είτε γιατί δεν τους επιτρέπεται είτε γιατί δεν αγαπούν τη γεύση του. Τι συμβαίνει σε αυτούς;

Ισχύει μόνο για τον καφέ ή και για το φαγητό;

Για τους περισσότερους, ο καφές δεν αποτελεί απλώς ένα ρόφημα. Είναι η έναρξη της ημέρας, ένα ευχάριστο διάλειμμα, η ώρα για συγκέντρωση, το κλείσιμο ενός ωραίου γεύματος, η αφορμή για να περάσουν χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα και πολλά ακόμα. Μια καθημερινή, προσωπική ιεροτελεστία. Αυτός ο συμβολικός ρόλος μπορεί να συνδέεται και με άλλες τροφές, σε διαφορετικό ίσως βαθμό. Η κλινική ψυχολόγος Thea Gallagher λέει σχετικά: «Όλα έχουν να κάνουν με τους συνειρμούς που έχετε αναπτύξει για συγκεκριμένα πράγματα και τι σημαίνουν αυτά για εσάς».

iStock

Θυμήθηκα το κλασικό κοκκινιστό με μακαρόνια που συνήθιζε να φτιάχνει η μητέρα μου τις Κυριακές το μεσημέρι. Επιδιώκω με κάθε ευκαιρία να το παραγγείλω ή το λαμβάνω με πραγματική ευγνωμοσύνη όταν μου το προσφέρουν οι μαμάδες φίλων μου. Και στις δύο περιπτώσεις, μου φαίνεται πάντα νοστιμότερο από όταν το μαγειρεύω εγώ στο σπίτι.

Το ζεστό συναίσθημα της οικειότητας και της ασφάλειας φαίνεται ότι προκύπτει κάθε φορά που αισθάνεσαι ότι κάποιος σε φροντίζει και είναι αυτό τελικά που κάνει το φαγητό και τον καφέ σου πιο γευστικά από ποτέ. Το ίδιο σίγουρα ισχύει και για όσους θα έπιναν έναν καφέ «από τα χεράκια σου».