ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΣΟΥ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΕΞΟΥΣΙΑ
Αν νομίζετε ότι ο νόμοι που διέπουν το παιχνίδι της εξουσίας είναι απρόσιτοι, ένα βιβλίο τους φέρνει πιο κοντά, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε πώς λειτουργούν οι σχέσεις δύναμης και να αξιολογήσουμε τη δική μας στάση.
«Η μικρή πληγή είναι μεν μικρή, αλλά οδυνηρή και ενοχλητική. Δοκιμάζετε κάθε λογής γιατροσόφια, παραπονιέστε, ξύνετε και σκαλίζετε το κάκαδο. Οι γιατροί απλώς τη χειροτερεύουν, μεταμορφώνοντας τη μικρή πληγή σε σοβαρό ζήτημα. Μακάρι να είχατε αφήσει την πληγή στην ησυχία της, αφήνοντας τον χρόνο να τη γιατρέψει και γλιτώνοντας από την ανησυχία».
Πόσες φορές δεν έτυχε να νιώσετε κάτι αντίστοιχο; Πόσες φορές, όταν δώσατε όλη σας την προσοχή σε κάποιο μικρό πρόβλημα, αυτό δεν μεγάλωσε; Όταν ενδώσατε στα κακεντρεχή σχόλια κάποιου και λάβατε μέρος σε μια ανόητη διαμάχη, δεν σας επηρέασε βαθιά, σπαταλώντας τα αποθέματα της ψυχικής ηρεμίας σας;
Πόσες φορές, πάλι, δεν έτυχε να επιθυμήσετε κάτι σφόδρα, να επιδοθείτε με μανία στην κατάκτηση του υψηλού στόχου, να στρέψετε σε αυτό το κυνήγι όλες τις δυνάμεις σας μόνο και μόνο για να διαπιστώσετε μετά από κάποιο διάστημα ότι δεν άξιζε τον κόπο και ότι αναλωθήκατε με σημαντικό κόστος για άλλους τομείς της ζωής σας;
Αλλά και πόσες φορές δεν πέσατε στα πατώματα εξαιτίας μιας επίπληξης, μιας κακής κριτικής ή και ενός καθημερινού προβλήματος στον επαγγελματικό σας χώρο, που τελικά γιγαντώθηκε, ενώ θα μπορούσε να είχε περάσει απαρατήρητο;
Πότε το πολύ ενδιαφέρον δεν ωφελεί;
«Όταν αναγνωρίζετε ένα ασήμαντο πρόβλημα, του δίνετε υπόσταση και βάση. Όσο περισσότερη σημασία δίνετε σε έναν εχθρό, τόσο πιο ισχυρό τον κάνετε∙ κι ένα μικρό λαθάκι συχνά γίνεται χειρότερο και πιο ορατό, όταν προσπαθείτε να το διορθώσετε. Μερικές φορές, καλύτερα να αφήνετε τα πράγματα στην ησυχία τους. Αν υπάρχει κάτι που θέλετε αλλά δεν μπορείτε να αποκτήσετε, δείξτε ότι το περιφρονείτε. Όσο λιγότερο ενδιαφέρον φανερώνετε, τόσο πιο ανώτερος δείχνετε».
Τα αποσπάσματα προέρχονται από το διεθνές best seller του Robert Greene Οι 48 νόμοι της δύναμης που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα και πραγματεύεται το παιχνίδι της εξουσίας, όπως δεν το έχει κάνει κανένα βιβλίο μέχρι τώρα: μέσα από 48 «νόμους», γεμάτους ιστορικές αναφορές, παραδείγματα και καυστικά σχόλια.
Η συγκεκριμένη οπτική αντικατοπτρίζει το Νόμο 36: «Να αποστρέφεστε τα πράγματα που δεν μπορείτε να έχετε: Η καλύτερη εκδίκηση είναι να τα αγνοείτε» και μας θυμίζει ότι πολλές φορές είμαστε εμείς που επιλέγουμε να μας ενοχλούν τα πράγματα. «Αυτό στο οποίο δεν αντιδράτε δεν μπορεί να σας παρασύρει σε μια μάταιη σύγκρουση. Μπορείτε να επιλέξετε να μην προσέξετε τον ενοχλητικό παράγοντα, να θεωρήσετε το ζήτημα ασήμαντο και ανάξιο του ενδιαφέροντός σας. Να ποια είναι η ισχυρή κίνηση» συμβουλεύει ο συγγραφέας.
Παρόλο που το αντικείμενο του βιβλίου είναι η εξουσία και οι νόμοι που τη διέπουν με μια μακιαβελική προσέγγιση, η συγκεκριμένη στάση μοιάζει στα μάτια μου με μια σοφή επιλογή η οποία μπορεί να έχει εφαρμογή σε πολλούς τομείς. Παραπέμπει δε στους Στωικούς, μία από τις πιο αγαπημένες σχολές Φιλοσοφίας, που συνάδει με τη λογική του Slow Living. Προσοχή όμως, κανείς δεν ισχυρίζεται να αγνοήσουμε ένα πρόβλημα μέχρι να χρονίσει, μόνο να μη μεγεθύνουμε κάτι που δεν έχει νόημα.
Στα άδυτα της ανθρώπινης συμπεριφοράς και της εξουσίας
Το βιβλίο αυτό του Robert Greene, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1998, δεν είναι το πρώτο best seller του και ο ίδιος είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο ως ειδικός στις στρατηγικές ισχύος.
Πρόκειται για ένα εκτενές και πολύ προσεγμένο εγχειρίδιο αυτοβοήθειας και στρατηγικής που διερευνά τη δυναμική της εξουσίας, της χειραγώγησης και της κοινωνικής επιρροής. Αν η μακιαβελική θεώρηση της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης σας απωθεί, ίσως βρείτε τους 48 Νόμους της Δύναμης προκλητικούς, πλην όμως δεν απευθύνονται μόνο σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ηγετικές θέσεις ή θέλουν να διακριθούν σε αυτές.
Αν αγαπάτε την ιστορία και την πολιτική, αν θέλετε να κατανοήσετε την ανθρώπινη συμπεριφορά και αν αναζητάτε μια πιο διεισδυτική ματιά στην έννοια της επιρροής, τότε έχετε να μάθετε αρκετά. Το βιβλίο αντλεί από ιστορικά παραδείγματα, πολιτικές στρατηγικές και φιλοσοφικές ιδέες και ο Greene έχει κάνει μια εντυπωσιακή έρευνα της σχετικής βιβλιογραφίας από αρχαιοτάτων χρόνων, συγκεντρώνοντας γραπτά αλλά και περιστατικά από τη ζωή αυτοκρατόρων, βασιλιάδων, στρατηγών, διάσημων συμβούλων και μελετητών μιας περιόδου άνω των 3 χιλιάδων ετών.
Εξουσία: Τι έχει να μας μάθει η ιστορία της;
Τα συναρπαστικά ανέκδοτα με πρωταγωνιστές ιστορικά πρόσωπα, όπως ο Μακιαβέλι, ο Ναπολέων και η Κλεοπάτρα, καθιστούν το βιβλίο διασκεδαστικό και ο τρόπος που έχει δομηθεί, θα σας επιτρέψει να το διαβάσετε ακανόνιστα, επιλέγοντας κάθε φορά τον νόμο που σας κινεί το ενδιαφέρον τη δεδομένη στιγμή.
Ο Greene δεν εξωραΐζει τη δυναμική της εξουσίας. Πραγματεύεται τη χειραγώγηση, την εξαπάτηση και τον έλεγχο με μια ειλικρίνεια σχεδόν κυνική. Έτσι, ακόμη κι αν δεν σκοπεύετε να ακολουθήσετε τους νόμους του -πράγμα που είναι το πιθανότερο- η κατανόησή τους ίσως σας βοηθήσει να ερμηνεύσετε τη συμπεριφορά των άλλων σε ανταγωνιστικά ή ιεραρχικά περιβάλλοντα.
Κατανοήστε τους άλλους, διαχειριστείτε τις αντιδράσεις σας
Ας πούμε ότι έχετε προβλήματα με έναν ανώτερό σας και δεν μπορείτε να καταλάβετε γιατί οι προσπάθειές σας στη δουλειά δεν αποδίδουν καρπούς. Οι νόμοι που αφορούν τη σχέση μεταξύ προϊστάμενου και υφιστάμενου θα σας διαφωτίσουν.
Αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ο συγγραφέας φωτίζει τα ζητήματα της εξουσίας δεν αποκλείεται να σας κάνει να αξιολογήσετε διαφορετικά τις πράξεις σας στο παρελθόν και να λάβετε εξηγήσεις για τη συμπεριφορά των άλλων που δεν θα είχατε φανταστεί. Η ικανότητα άλλωστε να αποστασιοποιούμαστε από την παρούσα στιγμή και να σκεφτόμαστε αντικειμενικά για το παρελθόν και το μέλλον, συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων.
Για να πάρετε περισσότερη γεύση από το βιβλίο, παραθέτουμε ακόμα 3 νόμους:
Νόμος 9: Να κερδίζετε μέσω των πράξεων, ποτέ μέσω λογομαχιών
Κάθε παροδικός θόρυβος που νομίζετε πως πετύχατε μέσω λογομαχίας, στην πραγματικότητα αποτελεί πύρρειο νίκη: Η απέχθεια και η κακή προαίρεση που θα υποδαυλίσετε είναι ισχυρότερη και διαρκέστερη από κάθε παροδική αλλαγή γνώμης. Δείχνει μεγαλύτερη δύναμη το να κάνετε τους άλλους να συζητήσουν μαζί σας, μέσω των πράξεών σας, χωρίς να πείτε λέξη. Να δείχνετε, να μην αναλύετε.
Νόμος 13: Όταν ζητάτε βοήθεια, να απευθύνεστε στο συμφέρον των άλλων, όχι στο θέμα του ελέους ή της ευγνωμοσύνης
Αν χρειαστεί να στραφείτε σε έναν σύμμαχο για βοήθεια, μην κάνετε τον κόπο να του θυμίσετε τη συμπαράσταση και τις καλές πράξεις σας του παρελθόντος. Θα βρει τρόπο να σας αγνοήσει. Αντιθέτως, αποκαλύψτε κάτι στην παράκλησή σας ή στη συμμαχία σας μαζί του που θα τον ωφελήσει και τονίστε το υπέρμετρα. Θα ανταποκριθεί με ενθουσιασμό, όταν δει ότι έχει κάτι να κερδίσει.
Νόμος 25: Να αναδημιουργείτε τον εαυτό σας
Μην αποδέχεστε τους ρόλους που σας επιβάλλει η κοινωνία. Αναδημιουργήστε τον εαυτό σας, διαμορφώνοντας μια νέα ταυτότητα, η οποία προσελκύει την προσοχή και δεν κάνει ποτέ το κοινό να πλήξει. Γίνετε ο αφέντης της εικόνας σας, αντί να αφήσετε άλλους να την ορίσουν για εσάς. Εισάγετε δραματικά τεχνάσματα στις δημόσιες κινήσεις και πράξεις σας - η δύναμή σας θα τονωθεί και ο χαρακτήρας σας θα φαίνεται πιο σπουδαίος.
Κι αν θέλετε να επιστρέψουμε στον Νόμο 36, που προτρέπει να αγνοήσουμε όσα δεν μπορούμε να έχουμε και να μην ενδίδουμε σε μικρές συγκρούσεις, κρατήστε κι αυτό: «ο θυμός είναι η πιο καταστροφική απ' όλες τις συναισθηματικές αντιδράσεις, επειδή θολώνει πιο πολύ την όρασή μας».
Εδώ μπορείς να ξεφυλλίσεις τις πρώτες σελίδες του βιβλίου.