ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΤΕΤΡΑΗΜΕΡΗ ΕΡΓΑΣΙΑ; ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΙΣΛΑΝΔΙΑΣ

Έξι χρόνια μετά την εισαγωγή της τετραήμερης εργάσιμης εβδομάδας, ας δούμε πώς η αλλαγή αυτή ενισχύει την ευημερία των εργαζομένων και την οικονομία της Ισλανδίας.

Το 2019, η Ισλανδία τράβηξε πάνω της την παγκόσμια προσοχή, καθώς έγινε μία από τις πρώτες χώρες που υποστήριξαν επίσημα την τετραήμερη εργάσιμη εβδομάδα, χωρίς να περικόψει τους μισθούς. Ήδη από το 2015, βέβαια, κάποια δοκιμαστικά προγράμματα είχαν εισαγάγει την επιλογή αυτή –καθώς και τις λιγότερες ώρες εργασίας– σε διάφορους τομείς, από δημόσιες υπηρεσίες μέχρι ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Τι έχει συμβεί έκτοτε εκεί όπου έχει εφαρμοστεί η 4ήμερη εργασία; Το πείραμα φαίνεται να πετυχαίνει, με βάση τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία και τα σχετικά δημοσιεύματα, μεταμορφώνοντας τόσο τον χώρο εργασίας όσο και την καθημερινή ζωή των εργαζομένων.

Τι λένε οι εργαζόμενοι για την τετραήμερη εργάσιμη εβδομάδα

Σύμφωνα με στοιχεία του 2024, στη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων στους οποίους προσφέρθηκε μειωμένο ωράριο εργασίας, οι εργαζόμενοι λένε ότι τους ζητήθηκε η γνώμη σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του. Η μεγάλη πλειοψηφία ήταν ικανοποιημένοι με τον τρέχοντα χρόνο εργασίας τους, με τις γυναίκες να δηλώνουν μεγαλύτερη ικανοποίηση.

Όσον αφορά το work life balance, αυτό το όνειρο που πολλοί από εμάς κυνηγάμε αλλά δεν πιάνουμε, το 61% των δημοσίων υπαλλήλων, το 55% των δημοτικών υπαλλήλων και το 42% των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα ήταν πιο πιθανό να δηλώσουν ότι η μείωση του χρόνου εργασίας είχε διευκολύνει την ισορροπία μεταξύ εργασίας και ιδιωτικής ζωής. Επίσης, το 42% όσων είχαν μεταβεί σε λιγότερες ώρες εργασίας πίστευε ότι αυτό είχε μειώσει το άγχος στην ιδιωτική τους ζωή, έναντι 6% που πίστευε ότι είχε αυξηθεί.

AP Photo/Árni Torfason

Η επίδραση στην οικονομία

Όταν η Ισλανδία άρχισε να εξετάζει το ενδεχόμενο της τετραήμερης εργάσιμης εβδομάδας, πολλοί φοβόντουσαν ότι αυτό θα οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγικότητα, υψηλότερα λειτουργικά έξοδα ή χαμηλότερη ποιότητα προσφερόμενων υπηρεσιών.

Ωστόσο, φαίνεται πλέον ότι η προσπάθεια αξίζει τον κόπο και δεν βλάπτει την οικονομία. Η μείωση των ωρών εργασίας φαίνεται να οδήγησε σε αύξηση της παραγωγικότητας. Οι εργαζόμενοι, έχοντας περισσότερο χρόνο για ξεκούραση, έρχονται στη δουλειά με περισσότερη ενέργεια και δημιουργικότητα, κι αυτό μεταφράζεται σε καλύτερα αποτελέσματα, λιγότερα λάθη και μεγαλύτερη αποδοτικότητα. Εστιάζουν καλύτερα, σπαταλούν λιγότερο χρόνο και χρησιμοποιούν εργαλεία όπως οι ψηφιακές πλατφόρμες για να κάνουν περισσότερα σε λιγότερο χρόνο.

Όταν νιώθουν ότι υπάρχει σεβασμός για τον προσωπικό τους χρόνο, οι εργαζόμενοι είναι πιο πιθανό να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό και να συμβάλλουν στην καλλιέργεια θετικού εργασιακού κλίματος. Έχουν λιγότερο άγχος και δεν βιώνουν επαγγελματική εξουθένωση, άρα δηλώνουν λιγότερες ημέρες ασθένειας. Επίσης, μειώνονται οι πιθανότητες να παραιτηθούν ή να αναζητήσουν αλλού εργασία, ρίχνοντας έτσι το κόστος πρόσληψης και διατηρώντας ομαλή τη ροή των εργασιών.

unsplash Kristin Wilson

Ένα μάθημα για όλους μας

Η Ισλανδία είναι ένα παράδειγμα που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο και οι ψηφιακές υποδομές που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας κάνουν τη μετάβαση στην τετραήμερη εργάσιμη εβδομάδα εφικτή. Μήπως, λοιπόν, ο τρόπος που έχουμε συνηθίσει ως επί το πλείστον να δουλεύουμε δεν είναι ο μοναδικός; Μήπως το κλειδί για καλύτερη ζωή και πιο δυνατή οικονομία δεν είναι να δουλεύουμε περισσότερο, αλλά να δουλεύουμε καλύτερα;

«Σίγουρα δεν ήταν απλό και δεν ισχύει για όλες τις θέσεις εργασίας, αλλά τα ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν μειώσει τις ώρες εργασίας τους το λατρεύουν. Η ικανοποίηση από την εργασία έχει αυξηθεί, το άγχος έχει μειωθεί και οι εργαζόμενοι αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι», γράφει η María Hjálmtýsdóttir, ακτιβίστρια και δασκάλα σε σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Kópavogur της Ισλανδίας.