ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ ΣΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΥΓΙΕΣ;

Τα μικρόβια που εγκαθίστανται στο σώμα κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής έχουν μακροχρόνια επίδραση στην υγεία του εγκεφάλου, λένε οι επιστήμονες.

Αν ρωτήσεις έναν γονιό τι είναι αυτό που τον απασχολεί περισσότερο αναφορικά με τη φροντίδα και την ανάπτυξη του μωρού του, το πιθανότερο είναι ότι θα σου μιλήσει για τη διατροφή, τον ύπνο, τα… κακά του. Πάντως είναι μάλλον απίθανο να αναφερθεί στο μικροβίωμα του εντέρου του.

Κι όμως, όπως λέει σε άρθρο η ερευνήτρια του Imperial College School of Medicine Dr. Federica Amati, οι πρώτες 1.000 ημέρες ζωής είναι καθοριστικές για τον σχηματισμό του μικροβιώματος. Όταν αυτό εγκατασταθεί είναι έπειτα πολύ δύσκολο να αλλάξει». Η ίδια εξηγεί ότι ο πρώιμος μικροβιακός αποικισμός δεν διαμορφώνει μόνο τη σωματική υγεία του παιδιού, αλλά επηρεάζει και την ανάπτυξη του εγκεφάλου του μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου που μεταφέρει βακτήρια, την ψυχική υγεία του κατά την εφηβεία, ακόμη και τις γνωστικές ασθένειες αργότερα στη ζωή, όπως π.χ. το Αλτσχάιμερ.

Μια παρόμοια συζήτηση έγινε πρόσφατα στο Goodwood Health Summit, στη Μ. Βρετανία, όπου οι επιστήμονες κατέληξαν όχι μόνο στη σημασία του σχηματισμού ενός καλού μικροβιώματος, αλλά και σε αυτά που μπορούν να κάνουν εύκολα οι νέοι γονείς για να συμβάλλουν σε αυτό του παιδιού τους.

Πώς να συμβάλλεις στο υγιές μικροβίωμα του μωρού σου;

Όπως λέει η Amati, το να εγκατασταθεί ένα καλό μικροβίωμα από νωρίς είναι καθοριστικό, γιατί η αλλαγή του αργότερα είναι πολύ δύσκολη. «Είναι σα να προσπαθείς να μετατρέψεις έναν αγγλικό κήπο σε τροπικό δάσος», λέει χαρακτηριστικά.

Ο ΠΡΩΙΜΟΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΟΣ ΑΠΟΙΚΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΕΙ ΜΟΝΟ ΤΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ, ΑΛΛΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΤΟΥ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΟΓΑΣΤΡΙΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ.

Τονίζει δε ότι η διαδικασία αυτή πρέπει να ξεκινά ήδη από την εγκυμοσύνη, αφού τα βακτήρια και οι μύκητες στη μήτρα «καταπίνονται» από το έμβρυο, ενώ το μωρό αποκτά ακόμα περισσότερα μικρόβια εάν περάσει μέσα από τον κολπικό σωλήνα κατά τη γέννηση – αν γεννηθεί, δηλαδή, φυσιολογικά.

Pexels Julian Monari Fotografia

Τα μωρά που γεννιούνται με καισαρική τείνουν να έχουν διαφορετικά βακτήρια του εντέρου, κάτι που έχει συνδεθεί με ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο άσθματος και εκζέματος – αν και αυτές οι διαφορές έχει φανεί πως κατά κανόνα εξαφανίζονται μέχρι τα μωρά να φτάσουν τους 6 έως 9 μήνες.

Μεγαλύτερη επιρροή έχει έπειτα ο θηλασμός, επειδή το μητρικό γάλα περιέχει ενώσεις που μοιάζουν με ζάχαρη και προάγουν την ανάπτυξη του Bifidobacterium, ενός βακτηρίου που δεν υπάρχει στο γάλα σε σκόνη. Το βακτήρια αυτά έχουν την ιδιότητα να εμποδίζουν στον οργανισμό του μωρού την είσοδο επιβλαβών βακτηρίων.

Στον αντίποδα, τα αντιβιοτικά αποτελούν σημαντικό παράγοντα διατάραξης του πρώιμου μικροβιώματος, εξαλείφοντας τόσο τα καλά όσο και τα κακά βακτήρια. Φυσικά, σώζουν επίσης ζωές, επομένως εναπόκειται στους γιατρούς να τα συνταγογραφούν με σύνεση για να προστατεύουν το αναπτυσσόμενο έντερο.

Ο μεγάλος ρόλος της διατροφής στο εντερικό μικροβίωμα

Ωστόσο, μετά τον πρώτο χρόνο, και για την υπόλοιπη ζωή στο εξής, τον μεγαλύτερο ρόλο παίζει η διατροφή.

«Η ποικιλομορφία είναι το κλειδί», λέει η Amati, «και αυτή πρέπει να προέρχεται από ολόκληρες, καθαρές τροφές και όχι από υπερεπεξεργασμένα σνακ που συχνά απευθύνονται σε νήπια».

Pexels Fotios Photos

Το πρόβλημα βέβαια, όπως οι περισσότεροι γονείς γνωρίζουν, είναι ότι τα νήπια είναι γνωστά για την επιλεκτικότητά τους στο φαγητό. Πώς επιτυγχάνεται η ποικιλία τότε; Με υπομονή κι επιμονή, λένε οι ειδικοί. Ένα υγιές νήπιο δεν χρειάζεται να καταναλώσει τεράστιες ποσότητες φαγητού. Αυτό που χρειάζεται είναι να του προσφερθεί μια τροφή τουλάχιστον είκοσι φορές μέχρι να δεχτεί να τη δοκιμάσει. Κάποια στιγμή ο γονιός θα τα καταφέρει.

Άσε το μωρό σου να παίζει στο χώμα

Ένας ακόμα εύκολος, και υποτιμημένος τρόπος, να ενισχύσεις το εντερικό μικροβίωμα του μωρού σου είναι η επαφή με το χώμα. Η έρευνα δείχνει ότι τα μικροβιώματα του εδάφους, των φυτών και των ανθρώπων είναι πιο αλληλένδετα από ότι πίστευαν παλιότερα οι ειδικοί.

Οι επιστήμονες, λοιπόν, πλέον υποστηρίζουν ότι τα υγιή εδάφη, αυτά που δεν έχουν υποβαθμιστεί από την υπερβολική καλλιέργεια ή τις χημικές ουσίες,φτγγ βρίθουν μικροβιακής ζωής που παράγει ουσίες που θρέφουν το μικροβίωμά μας. Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο, είμαστε αλληλεξαρτώμενοι από την υγεία του εδάφους. Το μικροβίωμα του εδάφους διαμορφώνει την τροφή που τρώμε, η οποία διαμορφώνει την υγεία μας κάθε μέρα.

Pexels Yan Krukov

Η έρευνα, λοιπόν, αποδεικνύει ότι το παιχνίδι των παιδιών στο χώμα μπορεί να μεταφέρει μικρόβια απευθείας στο έντερο και πιστεύεται ότι αυτό μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα.

ΤΟ ΧΩΜΑ ΕΧΕΙ ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΘΡΕΦΟΥΝ ΤΟ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ ΜΑΣ.

Χαρακτηριστικά έχει βρεθεί πως οι οικογένειες που ασχολούνται με τον κήπο φέρουν βακτήρια εδάφους στα έντερά τους, τα οποία ποικίλλουν ανάλογα με τις εποχές, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα μικρόβια μεταφέρονται από το έδαφος ή τα τρόφιμα που καλλιεργούνται στο σπίτι. Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στο μικροβίωμα των παιδιών δεν είναι ακόμη σαφής, αλλά η μελέτη αυτή δείχνει σταθερά μεγαλύτερη ποικιλομορφία μικροβίων στο σώμα τους και υψηλότερα διατροφικά σκορ από τις οικογένειες που δεν ασχολούνται με τον κήπο.

Και δεν χρειάζεται καν να έχει κανείς κήπο για να επωφεληθεί από αυτό, λέει η Amati. Ακόμα και μερικές γλάστρες με αρωματικά και βότανα στο περβάζι ενός παραθύρου ωφελούν το μικροβίωμα.

Όλα τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι είναι υγιές για ένα παιδί να ζει σε ένα βρώμικο σπίτι ή να μην τηρεί τους κανόνες υγιεινής. Αυτό που αποδεικνύει, όμως, είναι ότι η μειωμένη επαφή με εξωτερικούς χώρους και φυσικά περιβάλλοντα έχει σίγουρα οδηγήσει σε αύξηση των χρόνιων ασθενειών.