ΒΛΑΠΤΕΙ ΤΟ CHATGPT ΤΙΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ; ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ ΕΡΕΥΝΑ

Πώς επηρεάζει το ChatGPT τη μάθηση και την κριτική σκέψη; Δες τι αποκαλύπτει μελέτη του MIT για τη χρήση AI στην εκπαίδευση και τους κινδύνους εξάρτησης.

Το ChatGPT έχει μπει για τα καλά πλέον στη ζωή μας και σε έναν βαθμό έχει συμβάλλει στη βελτίωση εργασιών και υπηρεσιών. Όμως, όπως όλα τα εργαλεία, έχει κι αυτό τους περιορισμούς και τα μειονεκτήματά του. Έτσι, η χρήση του από τη μία προσφέρει καινοτόμες δυνατότητες ενώ από την άλλη εγείρει προκλήσεις και ερωτήματα.

Το τελευταίο διάστημα γίνεται όλο και πιο έντονη η συζήτηση γύρω από τον ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση και το κατά πόσο ενισχύει ή υπονομεύει τη μάθηση. Πρόσφατα στοιχεία από το MIT αποκαλύπτουν πώς επηρεάζουν οι τεχνολογίες αυτές τη γνωστική λειτουργία, ανοίγοντας τον διάλογο για το μέλλον της εκπαίδευσης.

Τι λέει η έρευνα του MIT

Η μελέτη του MIT εξέτασε την επίδραση του AI στη γνωστική λειτουργία. Συμμετείχαν 54 άτομα, ηλικίας 18-39 ετών, που κλήθηκαν να γράψουν εργασίες (SAT essays) χρησιμοποιώντας είτε το ChatGPT, είτε τη μηχανή αναζήτησης της Google, είτε μόνο το μυαλό τους. Οι ερευνητές κατέγραψαν την εγκεφαλική δραστηριότητα των συγγραφέων σε 32 περιοχές με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα.

Όπως έδειξαν τα αποτελέσματα, όσοι χρησιμοποίησαν το ChatGPT παρουσίασαν χαμηλότερη εγκεφαλική δραστηριότητα και υποδεέστερη απόδοση σε νευρολογικό, γλωσσικό και συμπεριφορικό επίπεδο. Τα δοκίμιά τους κρίθηκαν «άψυχα», με επαναλαμβανόμενες ιδέες. Αντίθετα, όσοι βασίστηκαν στη Google ή στη δική τους σκέψη έδειξαν υψηλότερη εγκεφαλική συνδεσιμότητα και ικανοποίηση.

Η υπερβολική εξάρτηση από το AI μπορεί να περιορίσει τη μνήμη και την κριτική σκέψη, ιδιαίτερα σε νεότερους ηλικιακά μαθητές. Οι συμμετέχοντες που χρησιμοποίησαν το ChatGPT κατέληξαν συχνά να αντιγράφουν κείμενα, αντί να επεξεργάζονται πληροφορίες, χάνοντας την ουσία της δημιουργικής διαδικασίας.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Οι δυνατότητες του ChatGPT

Παρά τις προκλήσεις, το AI μπορεί να ενισχύσει τη μάθηση όταν χρησιμοποιείται σωστά. Η μελέτη έδειξε ότι όσοι πρώτα έγραψαν (μόνοι ή με τη χρήση μηχανής αναζήτησης) και στη συνέχεια χρησιμοποίησαν το ChatGPT για αναθεώρηση είχαν καλύτερα αποτελέσματα. Το AI μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο υποστήριξης για brainstorming ή βελτίωση κειμένων.

Η εργασία δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους (peer review) και το μέγεθος του δείγματος είναι σχετικά μικρό. Ωστόσο, η βασική συγγραφέας της, Nataliya Kosmyna, θεώρησε σημαντικό να δημοσιοποιήσει τα ευρήματα, καθώς η κοινωνία βασίζεται όλο και περισσότερο στα LLM (Large Language Mode). Η ανησυχία της εστιάζει στο γεγονός ότι σε βάθος χρόνου μπορεί να θυσιάσουμε την ανάπτυξη του εγκεφάλου στον βωμό της ευκολίας.

Η ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ AI ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΕΙ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΕ ΝΕΟΤΕΡΟΥΣ ΗΛΙΚΙΑΚΑ ΜΑΘΗΤΕΣ.

«Αυτό που πραγματικά με ώθησε να τη δημοσιεύσω πριν την πλήρη αξιολόγηση είναι ότι φοβάμαι πως σε 6-8 μήνες θα υπάρξει κάποιος υπεύθυνος χάραξης πολιτικής που θα αποφασίσει να βάλουμε GPT από το νηπιαγωγείο. Νομίζω ότι αυτό θα ήταν κακό και επιζήμιο. Οι αναπτυσσόμενοι εγκέφαλοι διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο», λέει.

Η ενσωμάτωση του ChatGPT στην εκπαίδευση απαιτεί ισορροπία, αν θέλουμε να γίνει εργαλείο που θα ενισχύσει τη γνωστική ανάπτυξη.