«ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΨΕΥΤΕΣ»: ΕΝΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΠΟΙΟΝ ΝΑ (ΜΗΝ) ΠΙΣΤΕΥΕΙΣ
Πώς ξεχωρίζεις το αθώο ψέμα από την καλοστημένη εξαπάτηση; Στο βιβλίο «Ανάμεσα σε ψεύτες», ο Thomas Erikson αποκαλύπτει τις πιο συνηθισμένες και τις πιο απρόσμενες μορφές ψεύδους, και σου δίνει εργαλεία για να δεις καθαρά τόσο τους άλλους όσο και τον εαυτό σου.
Όλοι λένε ψέματα. Ακόμα κι εσύ. Όχι απαραίτητα με κακία – ίσως από αμηχανία, για να αποφύγεις μια σύγκρουση ή γιατί δεν ήθελες να πονέσεις κάποιον. Το ψέμα είναι τόσο παλιό όσο και η γλώσσα. Όμως τι γίνεται όταν οι ψεύτες γύρω σου δεν λένε μικρά, καθημερινά ψεματάκια, αλλά «δουλεύουν» το ψέμα σαν τέχνη; Όταν το χρησιμοποιούν για να χειραγωγήσουν, να επιβληθούν ή να αποκρύψουν μια αλήθεια που έχει σημασία;
Ο Σουηδός συγγραφέας και σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης Thomas Erikson, γνωστός από το παγκόσμιο best seller «Ανάμεσα σε ηλίθιους», επιστρέφει με ένα ακόμη αιχμηρό –αλλά εντυπωσιακά προσγειωμένο– βιβλίο. Το «Ανάμεσα σε ψεύτες», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα, είναι μια ευφυής κατάδυση στις τακτικές εξαπάτησης που συναντάμε στην καθημερινότητα, στην εργασία, στις σχέσεις, ακόμα και... στον ίδιο μας τον καθρέφτη.
«Το πιο παράδοξο σε σχέση με τα ψέματα είναι, πιστεύω, ότι φαίνεται πως όλοι τα δεχόμαστε», σημειώνει στην εισαγωγή του ο συγγραφέας. «Ο βαθμός αποδοχής μπορεί να διαφέρει, αλλά είμαι βέβαιος ότι δεν έχω γνωρίσει κανέναν στη ζωή μου που δεν θέλει ν’ ακούει τίποτε άλλο πέρα από αλήθειες. Πολλές φορές η αλήθεια πονάει, και η μοναδική άλλη επιλογή που απομένει είναι στην ουσία το ψέμα. Σωστά;»
Φωνάζει ο ψεύτης;
Αν περιμένεις ότι το βιβλίο αυτό θα σου μιλήσει για μυστικούς πράκτορες ή επαγγελματίες απατεώνες, θα απογοητευτείς – ή, μάλλον, θα ξαφνιαστείς ευχάριστα. Γιατί ο Erikson μας αποκαλύπτει κάτι πολύ πιο ουσιώδες: ότι οι ψεύτες βρίσκονται γύρω μας με τις πιο κοινές μορφές. Μπορεί να είναι ο χαμογελαστός συνάδελφος, ο γοητευτικός νέος σύντροφος, ο γονιός που διαρκώς «δεν θυμάται καλά» τα γεγονότα. Ή και ο ίδιος μας ο εαυτός, όταν επιλέγουμε να παραβλέψουμε κάτι επειδή έτσι μας βολεύει.
Με βάση το μοντέλο της ανάλυσης συμπεριφοράς μέσω των τεσσάρων χρωμάτων που έχει εισαγάγει σε προηγούμενα βιβλία του (το Κόκκινο για την κυριαρχία, το Κίτρινο για την έμπνευση, το Πράσινο για τη σταθερότητα και το Μπλε για την ευσυνειδησία), ο Erikson εξετάζει πώς κάθε τύπος προσωπικότητας λέει ψέματα – και τι ψέματα λέει. Ποιος τείνει να υπερβάλλει για να εντυπωσιάσει, ποιος αποκρύπτει συναισθήματα για να διατηρήσει την αρμονία, ποιος παραποιεί τα γεγονότα για να έχει τον έλεγχο.
Η προσέγγισή του είναι απολαυστικά απλή χωρίς να γίνεται απλοϊκή. Με εύστοχα παραδείγματα, σε κάνει να κατανοείς μηχανισμούς που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητά σου, από τον τρόπο που διαχειρίζεσαι μια δύσκολη συζήτηση μέχρι τον τρόπο που επιλέγεις συνεργάτες ή φίλους. Ο συγγραφέας δίνει πρακτικά εργαλεία για να εντοπίσεις τα μοτίβα εξαπάτησης, είτε προέρχονται από άλλους είτε από εσένα, ενώ στο τέλος κάθε κεφαλαίου μιλάει για διαβόητους ψεύτες όλων των εποχών, από τον Διάβολο και την Πάπισσα Ιωάννα, μέχρι τον Μπιλ Κλίντον και τον Μπέρνι Μάντοφ.
Το ψέμα είναι δίκοπο μαχαίρι
Ένα από τα ατού του βιβλίου είναι ότι δεν δαιμονοποιεί το ψέμα. Ο Erikson αναγνωρίζει ότι πολλές φορές ψεύδεται κανείς όχι για να πληγώσει, αλλά για να προστατεύσει – τον εαυτό του ή τους άλλους.
«Κάποιες φορές τα ψέματα προστατεύουν τους ανθρώπους και τους προσφέρουν πρόσκαιρο καταφύγιο από την ωμότητα της αλήθειας», διαπιστώνει. «Άλλες φορές όμως λέγονται προς ίδιον όφελος, από ζήλια ή για χειραγώγηση».
Το «Ανάμεσα σε ψεύτες» δεν σου λέει να γίνεις καχύποπτος. Σου λέει να γίνεις πιο συνειδητός. Να βλέπεις τι σου δείχνουν οι άλλοι, χωρίς να γεμίζεις τα κενά με δικές σου προσδοκίες. Να ακούς τι λένε, αλλά και τι δεν λένε. Να εμπιστεύεσαι την εσωτερική σου φωνή, όσο ήσυχη κι αν είναι. Αν λοιπόν νιώθεις ότι έχεις κουραστεί να σε κοροϊδεύουν –ή να παρασύρεσαι σε ιστορίες που δεν αντέχουν το φως της ειλικρίνειας– αυτό το βιβλίο είναι μια πολύ καλή αρχή.
Ξεφυλλίστε τις πρώτες σελίδες του «Ανάμεσα σε ψεύτες» εδώ, για να πάρετε μια γεύση και μόνοι σας.