ΔΕΝ ΓΕΝΝΙΕΣΑΙ ΜΕ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ – ΜΑΘΕ ΠΩΣ ΝΑ ΤΗ ΧΤΙΣΕΙΣ
Η αυτοπεποίθηση δεν πάει σετ με την εμφάνιση, την ευφυΐα ή την επαγγελματική καταξίωση. Είναι κάτι που αποκτάς όταν σταματάς να παίρνεις τον εαυτό σου πολύ στα σοβαρά.
Παρατηρώ την 9χρονη κόρη μου καθώς κοιτάζεται στον καθρέφτη και λέει στο είδωλό της: «Είσαι μία κούκλα!» Μετά γυρίζει, με κοιτάζει και σκάει στα γέλια, γιατί χρησιμοποιώντας ένα κραγιόν μου έχει σχεδιάσει ένα μουστάκι πάνω από τα χείλη της. Λίγες ώρες αργότερα χορεύει στη μέση του δρόμου, ενώ περαστικοί περνούν από δίπλα της. Ένα παιδί γεννημένο με αυτοπεποίθηση; Δεν έχω απάντηση σε αυτό. Είναι πάντως σίγουρα ένα παιδί που δεν διστάζει να εκτεθεί, να αυτοσαρκαστεί, ακόμα και να γελοιοποιηθεί.
Μήπως τελικά αυτό είναι το μυστικό;
Παρακολουθώντας πρόσφατα ένα από τα συναρπαστικά video του The School of Life, στο οποίο επικεφαλής είναι ο διάσημος συγγραφέας και σύγχρονος φιλόσοφος Αλέν ντε Μποτόν, με τίτλο «Πώς να έχεις αυτοπεποίθηση», διαπίστωσα μια μεγάλη αλήθεια.
Στην προσπάθειά τους να μας τονώσουν την αυτοπεποίθηση ενόψει κάποιας πρόκλησης που μπορεί να έχουμε να αντιμετωπίσουμε, οι δικοί μας άνθρωποι κατά κανόνα θα επαινέσουν τα χαρίσματα και τα ταλέντα μας, κάνοντάς μας να πάρουμε περισσότερο στο σοβαρά την αξία μας.
«Όταν, όμως, ταυτιζόμαστε τρομερά με την αξιοπρέπειά μας –όταν, δηλαδή, παίρνουμε τον εαυτό μας υπερβολικά στα σοβαρά, υπάρχει κίνδυνος να αγχωθούμε τρομερά μπροστά σε κάθε κατάσταση που επιχειρήσει να την απειλήσει», επισημαίνει ο ντε Μποτόν και συνεχίζει: «Έτσι, διστάζουμε μπροστά σε προκλήσεις στις οποίες υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος να φανούμε γελοίοι ή ανεπαρκείς. Και τι καταφέρνουμε; Να χάνουμε τις πιο ενδιαφέρουσες στιγμές!»
Βρισκόμαστε, λοιπόν, σε μια ξένη πόλη και διστάζουμε να ρωτήσουμε έναν ντόπιο για ένα καλό εστιατόριο για να μη θεωρηθούμε άσχετοι και παρακατιανοί. Θέλουμε απεγνωσμένα να φιλήσουμε κάποιον, αλλά δεν το κάνουμε από φόβο ότι θα μας περάσει για «εύκολες» ή «πέφτουλες». Στη δουλειά δεν ζητάμε προαγωγή μην τυχόν ο διευθυντής μάς χαρακτηρίσει αλαζόνες. Παραμένουμε, λοιπόν, στη ζώνη άνεσής μας για να μη δείξουμε ανόητοι, και καταλήγουμε να χάνουμε σημαντικές ευκαιρίες για τη ζωή μας.
Η σημασία του να μην είναι κανείς σοβαρός
Πόσο σοβαρός ή αξιοπρεπής πρέπει, όμως, να είναι κάποιος; Οι γελοιότητες, όπως το να χορεύεις στη μέση του δρόμου, πρέπει να σταματούν από μια ηλικία και μετά, σωστά;
To 1509 o Ολλανδός φιλόσοφος Έρασμος έγραψε το χιουμοριστικό «Μωρίας Εγκώμιον» (= το εγκώμιο της ανοησίας) στο οποίο υποστηρίζει ένα εξαιρετικά απελευθερωτικό επιχείρημα: πως ο καθένας μας, όσο σημαντικός και περισπούδαστος κι αν πιστεύει πως είναι, στην πραγματικότητα είναι ένας ανόητος. Κανείς δεν γλυτώνει – ακόμα και ο πιο μορφωμένος, κι ο πιο συγκροτημένος και σοβαρός.
Λέει, λοιπόν, πως το να κάνει κανείς ανοησίες, να έχει λανθασμένες απόψεις, παράλογες φοβίες και να είναι προληπτικός, να είναι ατσούμπαλος, να ντρέπεται να γνωρίσει νέους ανθρώπους… όλα αυτά δεν χρειάζεται να μας αποκλείουν από το κοινωνικό σύνολο. Μας κάνουν απλά μοναδικούς!
Αντίστοιχα «ανεβαστικό» είναι και το μήνυμα που προκύπτει από το έργο του Pieter Bruegel «Παροιμίες των Κάτω Χωρών» (1559), στο οποίο παρουσιάζει μια κωμικά απογοητευτική άποψη της ανθρώπινης φύσης. Το κάθε πρόσωπο στον πίνακα μοιάζει να είναι διαταραγμένο, να κάνει ανοησίες, π.χ. ένας άνδρας πετά τα χρήματά του στο ποτάμι, ένας στρατιώτης βάζει φωτιά στα παντελόνια του, ένας άλλος χτυπά το κεφάλι του στον τοίχο, κάποιος δαγκώνει ένα μαξιλάρι. Προσοχή: Ο πίνακας δεν κάνει επίθεση σε μια συγκεκριμένη ομάδα αντιπαθητικών ανθρώπων. Είναι μια εικόνα με πτυχές όλων μας.
Πώς χτίζουμε την αυτοπεποίθησή μας
Αυτό που θέλουν τόσο ο Έρασμος όσο και ο Bruegel να πουν είναι ότι αυτοπεποίθηση δεν σημαίνει να επιβεβαιώνουμε στον εαυτό μας πόσο αξιοπρεπείς, πόσο σημαντικοί, πόσο ωραίοι είμαστε. Είναι να συμφιλιωθούμε με την αναπόφευκτη φύση της γελοιότητάς μας. Ανόητοι είμαστε σήμερα, ανόητοι έχουμε υπάρξει στο παρελθόν και ανόητοι θα είμαστε ξανά στο μέλλον. Και δεν πειράζει. Άλλωστε, δεν έχουμε άλλη επιλογή.
ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΣΥΜΦΙΛΙΩΘΟΥΜΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΓΕΛΟΙΟΤΗΤΑΣ ΜΑΣ.
Όταν, λοιπόν, μάθουμε να παίρνουμε τον εαυτό μας λιγότερο στα σοβαρά, δεν θα πειράζει και τόσο αν μία στο τόσο κάνουμε κάτι χαζό ή γελοίο: Κάθε, μα κάθε άνθρωπος στον πλανήτη είναι πού και πού ανόητος.
Ας προχωρήσουμε στην πρόκληση που μας καλεί, λοιπόν, αποδεχόμενοι ότι και η αποτυχία είναι μέσα στο πρόγραμμα. Φαντάσου, όμως, όταν η αυτοπεποίθησή σου σε οδηγήσει στην επιτυχία...!