ΕΙΝΑΙ Η ONLINE ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ;

Μπορεί η online ψυχοθεραπεία να σε βοηθήσει πραγματικά; Μελέτη προσπαθεί να απαντήσει στο αν η ψυχική φροντίδα εξ αποστάσεως έχει θετικά αποτελέσματα.

Δεν μπορούμε να μην το παραδεχτούμε: η πανδημία άλλαξε σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο φροντίζουμε την ψυχική μας υγεία. Όταν η COVID-19 έκανε την εμφάνισή της, οι περιορισμοί στις μετακινήσεις έκαναν τη διά ζώσης ψυχική φροντίδα δύσκολη ή αδύνατη, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως. Όλοι έπρεπε να προσαρμοστούμε σε μια νέα πραγματικότητα και, σταδιακά, ολοένα και περισσότεροι θεραπευτές και θεραπευόμενοι άρχισαν να βασίζονται στην τεχνολογία και να υιοθετούν την πρακτική των online συνεδριών.

Για πολλούς, το βήμα αυτό ήταν ρίσκο. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει αν η online ψυχοθεραπεία θα μπορούσε να προσφέρει το ίδιο επίπεδο υποστήριξης με αυτό που προσφέρει η διά ζώσης επαφή με τον θεραπευτή.

Τι μας λέει μια σουηδική έρευνα

Μέχρι πρόσφατα, οι μελέτες που συνέκριναν τη θεραπεία πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν λίγες. Μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Fabian Lenhard, από το Ινστιτούτο Karolinska, παρακολούθησε 2.300 ανθρώπους μέσα σε διάστημα έξι ετών, τρία χρόνια πριν και τρία κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Εξέτασαν κοινές ψυχικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη, άγχος, μετατραυματική διαταραχή (PTSD) και ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Σχεδόν οι μισές συνεδρίες μεταφέρθηκαν online (από μόλις 4% πριν από την COVID-19), αλλά η αποτελεσματικότητα παρέμεινε η ίδια και τα ποσοστά ανάρρωσης δεν μειώθηκαν. Συνολικά, το 38% των ασθενών με κατάθλιψη ανάρρωσε, όπως και το 56% όσων έπασχαν από γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, το 46% των ασθενών με OCD και το 59% των ασθενών με PTSD.

iStock

Γιατί «δουλεύει» η online ψυχοθεραπεία;

Οι ειδικοί δεν είναι βέβαιοι, αλλά, όπως εξηγεί ο Lenhard, ένας λόγος μπορεί να είναι ότι οι πιο σημαντικές πτυχές μιας καλής ψυχοθεραπείας (π.χ. η οικοδόμηση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον θεραπευόμενο και τον θεραπευτή, η χρήση θεραπειών βασισμένων σε αποδείξεις και η τακτική παρακολούθηση) μπορούν να συμβούν και διαδικτυακά. Επίσης, για κάποιους ανθρώπους η συνεδρία μέσω βίντεο μπορεί να διευκολύνει τη διαδικασία. «Η μελέτη δείχνει ότι, όταν η φροντίδα γίνεται σωστά, δεν έχει μεγάλη σημασία αν είναι διά ζώσης ή διαδικτυακή», υπογραμμίζει.

Η ευελιξία της online ψυχοθεραπείας

Η διαδικτυακή θεραπεία μπορεί να λύσει και πρακτικά ζητήματα. Μπορεί να βοηθήσει όσους μένουν μακριά, αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη μετακίνηση ή έχουν ένα απαιτητικό πρόγραμμα. Είναι πιθανό, κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυτή η δυνατότητα να κράτησε πολλούς ανθρώπους στη θεραπεία.

Η ΜΕΛΕΤΗ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ, ΟΤΑΝ Η ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΩΣΤΑ, ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΙΑ ΖΩΣΗΣ Ή ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ.

Υπάρχουν όρια και προϋποθέσεις

Η μελέτη δεν περιλάμβανε παιδιά, ανθρώπους σε οξεία κρίση ή άτομα με σοβαρές ψυχωτικές διαταραχές, δηλαδή ομάδες που χρειάζονται απαραιτήτως διά ζώσης φροντίδα. Και, φυσικά, για να λειτουργήσει η online θεραπεία, πρέπει να καλύπτονται κάποιες βασικές προϋποθέσεις, όπως η ύπαρξη ιδιωτικού χώρου, μια καλή σύνδεση στο διαδίκτυο και η διάθεση να συμμετάσχεις μέσω οθόνης. Προϋποθέσεις που δεν είναι πάντα δεδομένες.

Οι κλινικές που συμμετείχαν στη μελέτη ακολούθησαν αποδεδειγμένες μεθόδους και παρακολούθησαν στενά την πρόοδο των ασθενών. Αυτά τα «μικρά» βήματα έκαναν μεγάλη διαφορά.

iStock

Ένα κομμάτι του παζλ

Η διαδικτυακή ψυχική φροντίδα δεν αποτελεί πλέον μια προσωρινή λύση ανάγκης και η μελέτη αυτή δείχνει ξεκάθαρα ότι, όταν εφαρμόζεται σωστά, μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τη διά ζώσης. Φυσικά, δεν υπάρχει μια συνταγή που να ταιριάζει σε όλους. Ορισμένοι θα ωφεληθούν περισσότερο και άλλοι λιγότερο από την online ψυχοθεραπεία. Αλλά το να υπάρχει η επιλογή αυτή είναι βοηθητικό σε αρκετές περιπτώσεις.