ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΤΥΠΟΣ «ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΗ» ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ

Ο «κοινοτικός ναρκισσιστής» είναι ένας τύπος που φαινομενικά δείχνει υπέροχος, όμως υπάρχει λόγος να τον αναγνωρίζεις και να του βάζεις αυστηρά όρια.

Τους συναντάμε συχνά: Είναι πάντα πρόθυμοι να βοηθήσουν, παλεύουν για έναν ανώτερο σκοπό, δείχνουν ανιδιοτελείς, είναι τόσο «καλοί άνθρωποι», που κάνουν εσένα να νιώθεις πάντα ανεπαρκής. Οι ειδικοί ονομάζουν αυτόν τον τύπο «κοινοτικό ναρκισσιστή» και αναφέρονται σε έναν άνθρωπο που έχει ναρκισσιστική διαταραχή όταν παρουσιάζεται ως αλτρουιστής και υποστηρικτικός, ενώ στην πραγματικότητα κινείται από μια βαθιά ανάγκη για κοινωνική δύναμη και αίσθηση ανωτερότητας. Γιατί ο τύπος αυτός μπορεί στα λόγια να δείχνει ανιδιοτελής, αλλά οι πράξεις του αποκαλύπτουν μια ανάγκη για θαυμασμό και προσοχή, συνήθως μέσω της προσφοράς βοήθειας σε άλλους.

Προς Θεού, σε αυτή την κατηγορία δεν ανήκουν όλοι οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι που θέλουν ειλικρινά να βοηθούν τον συνάνθρωπο και το κάνουν διακριτικά, σιωπηλά, θεωρώντας τις πράξεις τους αυτές αυτονόητες – όχι απόδειξη υπεροχής. Ο κοινοτικός ναρκισσιστής έχει συγκεκριμένα, πολύ χαρακτηριστικά στοιχεία, που αν γνωρίζεις θα σε βοηθήσουν εύκολα να τον ξεσκεπάσεις. Ποια είναι αυτά;

Πώς ορίζεται ο κοινοτικός ναρκισσιστής

Ο κοινοτικός ναρκισσισμός (communal narcissism) έγινε γνωστός ως έννοια έπειτα από τη δημοσίευση μιας μελέτης επί του θέματος το 2018, στην Journal of Research in Personality.

Η μελέτη αναφέρει ότι «αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν την άποψη ότι ο κοινοτικός ναρκισσισμός μπορεί να αντιπροσωπεύει μια προσπάθεια απόκτησης ευνοϊκής εκτίμησης από τους άλλους, ελλείψει μιας γνήσιας κοινοτικής αυτοαντίληψης». Αυτό σημαίνει ότι κάποιος που είναι κοινοτικός ναρκισσιστής αισθάνεται καλά με τον εαυτό του αποκλειστικά από το πώς φαντάζεται ότι γίνεται αντιληπτός για τη συνεισφορά του στους άλλους.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

«Ο κοινοτικός ναρκισσισμός ορίζεται από την ίδια αίσθηση δικαιώματος και μεγαλείου που γνωρίζουμε ως παραδοσιακό ναρκισσισμό», εξηγεί σε άρθρο η ψυχολόγος Dr. Patrice Le Goy. Η κύρια διαφορά από τον αληθινό αλτρουιστή είναι ότι ένας κοινοτικός ναρκισσιστής κινείται έξω από τον εαυτό του για να επικυρώσει την αξία του. Το τελικό αποτέλεσμα των ενεργειών του, λέει η Le Goy, «επιτρέπει στον κοινοτικό ναρκισσιστή να θεωρείται ως κάποιος που πραγματικά εργάζεται για να βοηθήσει άλλους ανθρώπους και να λαμβάνει τον έπαινο που σχετίζεται με την προσπάθεια αυτή».

ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΑΥΤΟ ΝΟΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΩΣ ΕΝΑΝ ΚΑΛΟΠΡΟΑΙΡΕΤΟ ΑΛΤΡΟΥΙΣΤΗ, ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΤΣΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ.

Γιατί κανείς να είναι έτσι; Δεν είναι σαφές τι μπορεί να προκαλεί αυτή τη διαταραχή προσωπικότητας, πάντως οι ειδικοί πιστεύουν ότι πιθανώς οφείλεται σε πρόωρες εμπειρίες στη σχέση με τους άλλους και σε ανάγκες που δεν έχουν ικανοποιηθεί. «Το άτομο αυτό μπορεί να έχει ιστορικό κακοποίησης, παραμέλησης ή κάποιον άλλο τύπο παιδικού τραύματος», λέει η Le Goy. «Πάντως, εκδηλώνει κανείς τέτοια στοιχεία όταν έχει ανεκπλήρωτες ανάγκες και επιθυμεί να βιώσει εκφράσεις αγάπης και επιβεβαίωσης με κάθε δυνατό μέσο».

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του;

Εκ πρώτης, το άτομο αυτό δείχνει αξιαγάπητο, καλόκαρδο, όμως όταν το γνωρίζεις καλύτερα, γίνεται σαφές ότι δεν είναι ακριβώς έτσι. Όπως λέει η Le Goy: «Οι κοινοτικοί ναρκισσιστές είναι γοητευτικοί και φαίνονται απίστευτα εξυπηρετικοί και θερμοί. Μέσα τους, όμως, νιώθουν ότι κανείς δεν τους φτάνει στο πόσο καλοί είναι ως φίλοι, εργαζόμενοι ή φιλάνθρωποι. Έτσι, συχνά έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τους άλλους, ανάγκη για δημόσια επιβεβαίωση και μεγαλεπήβολες πεποιθήσεις για τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους».

Και ποιο είναι το πρόβλημα;

Τι πειράζει να είναι κανείς έτσι; ίσως αναρωτηθείς. Η ψυχολόγος εξηγεί ότι ο ναρκισσισμός αυτός μπορεί να επηρεάζει αρνητικά τόσο τη ζωή του ατόμου που τον έχει όσο και τους άλλους, που ίσως υποφέρουν εξαιτίας του.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, λέει η ίδια, δεν είναι ότι ο τύπος αυτός «κοροϊδεύει» τους άλλους που πιστεύουν ότι οι πράξεις του είναι ανιδιοτελείς, αλλά το ότι όταν τον καταλάβουν δημιουργούνται ζητήματα έλλειψης αξιοπιστίας.

«Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη κοινωνική δυσπιστία απέναντι στους ανθρώπους που πασχίζουν πραγματικά να βελτιώσουν τις κοινότητές τους και δεν το κάνουν μόνο για τον έπαινο και την επιβεβαίωση», εξηγεί η Le Goy.

Πώς αντιμετωπίζεται ο κοινοτικός ναρκισσιστής;

«Βάζοντάς του όρια», λέει η Le Goy. «Δεν έχει νόημα να πεις σε έναν τέτοιον άνθρωπο ότι αναγνωρίζεις πως οι προθέσεις του δεν είναι ειλικρινείς. Είναι προτιμότερο να του θέτεις όρια, με κάθε ευκαιρία, ώστε να μην παρασύρεσαι από τον τυφώνα συναισθημάτων που μπορεί να σου προκαλέσει».

Επίσης, μπορείς να αποτελείς εσύ το αντίδοτο αυτού του τύπου, με το να είσαι ένας άνθρωπος γνήσιος. «Η προσφορά γνήσιας αγάπης και επιβεβαίωσης στους άλλους μειώνει την ανάγκη δημιουργίας ενός ψευδούς σεναρίου που επιτρέπει ψευδείς συμπεριφορές», προτείνει η Le Goy. Με το να είσαι, δηλαδή, η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου, χωρίς να περιμένεις έπαινο ή θαυμασμό για τις καλές σου πράξεις, βοηθάς στη δημιουργία ενός καλύτερου και πιο ασφαλούς κόσμου.