Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΩΝ 8 ΛΕΞΕΩΝ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΕΙ ΑΜΕΣΑ ΤΟ ΑΓΧΟΣ

Απαιτεί λίγο θάρρος, πάντως ψυχολόγοι και φιλόσοφοι επιμένουν ότι η ερώτηση αυτή εξαφανίζει κάθε άγχος πριν από μια δύσκολη στιγμή.

Όποιος δηλώνει ότι ζει χωρίς άγχος πιθανότατα λέει ψέματα – ή κάτι παίρνει, το οποίο θα ήταν πολύ ευγενικό εκ μέρους του να μας αποκαλύψει. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και οι δυσκολίες που οι περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν στην καθημερινότητά τους έχουν φέρει τις διαταραχές άγχους στην πρώτη θέση όλων των μορφών ψυχικών διαταραχών που υπάρχουν στον κόσμο, επηρεάζοντας τεράστιο μέρος του πληθυσμού.

Και πώς όχι; Οι παράγοντες που προκαλούν άγχος σήμερα δεν είναι λίγοι: Πόλεμοι, τεράστια οικονομική ανασφάλεια, ασταθής πολιτική κατάσταση με επικίνδυνα συντηρητικές κυβερνήσεις, μια μόνιμη πλέον απειλή κάποια πανδημίας, κλιματικές αλλαγές που κάνουν το μέλλον να δείχνει τρομακτικό, η αγωνία ότι ανά πάσα στιγμή το τρένο στο οποίο επιβαίνεις εσύ ή το παιδί σου μπορεί να συγκρουστεί με ένα άλλο... Αναφέρομαι σε ρεαλιστικά παραδείγματα.

Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε  τις προσωπικές αγωνίες του καθενός, για κάποιο πρόβλημα υγείας που ίσως αντιμετωπίζει, για το πώς θα βγει ο μήνας, για κάποια επίπονη απόρριψη που μπορεί να βιώνει σε ερωτικό ή επαγγελματικό επίπεδο, είναι αναμενόμενο να χάνουμε τον ύπνο μας σκεπτόμενοι μια σειρά από «πώς», «γιατί» και «αν…».

ΤΟ «ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ ΑΝ...» ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΙΑΛΥΣΕΙ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΗΝΗΣ ΣΟΥ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ.

Μπορεί να θεωρούμε ότι αναζητώντας απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα θα βρούμε τις λύσεις που θα κατευνάσουν το άγχος, όμως στην πραγματικότητα πετυχαίνουμε το ακριβώς αντίθετο: τα νέα ερωτήματα προκαλούν ακόμα περισσότερες αμφιβολίες και αγωνίες.

Εκτός αν βρούμε το θάρρος να κάνουμε στον εαυτό μας μία πολύ συγκεκριμένη ερώτηση.

Ποια ερώτηση μπορεί να εξαφανίσει το άγχος σου;

Πρόκειται για μια ερώτηση που αρχικά πρότειναν οι Στωικοί, ενώ στον σύγχρονο κόσμο έχει επαναφέρει αρκετές φορές ο διάσημος Αμερικανός επιχειρηματίας, συγγραφέας και lifestyle guru Tim Ferriss. Αν ούτε αυτός σε πείθει, τότε άκου τι σου λέει ο ψυχολόγος Jeffrey Bernstein: «Είναι εκπληκτικό το πώς ένα απλό ερώτημα, το “τι θα γινόταν αν...;” μπορεί να διαλύσει την αίσθηση της γαλήνης σου σε δευτερόλεπτα. Το άγχος λατρεύει αυτά τα ερωτήματα. Τροφοδοτούν την αβεβαιότητα, διογκώνουν τους φόβους και μπλοκάρουν την ικανότητα του εγκεφάλου να σκέφτεται καθαρά. Είτε προκύπτουν από μικρά παιδιά είτε από ενήλικες, κανείς δεν είναι άτρωτος σε αυτά».

iStock

Κι όμως, λέει ο ψυχολόγος, «το κλειδί για να ανακτήσεις την ηρεμία σου είναι να αντικαταστήσεις όλα αυτά τα "τι θα γινόταν αν" με μια άλλη ερώτηση. Είναι ίσως το τελευταίο πράγμα που θα περίμενες να σου προτείνει ένας ψυχολόγος, ωστόσο δοκίμασε να ρωτήσεις τον εαυτό σου για το ζήτημα που σε απασχολεί: Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί;

Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί;

Πιθανώς τώρα να αναρωτηθείς: Πώς γίνεται το να ανατρέξω στο χειρότερο δυνατό σενάριο να με βοηθήσει να νιώσω καλύτερα;

Ο Bernstein εξηγεί ότι η εστίαση στο χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία. «Δεν ενθαρρύνει την καταστροφική σκέψη. Το αντίθετο, μάλιστα: Σε αγκυροβολεί. Κάνει τον εγκέφαλό σου να επιβραδύνει, να αξιολογεί την πραγματικότητα και να συνειδητοποιεί ότι ακόμα κι αν συμβεί το χειρότερο, θα μπορέσεις να επιβιώσεις».

Σκέψου την τελευταία ταινία τρόμου που παρακολούθησες: Σίγουρα όταν κατάλαβες από τι κινδυνεύουν οι ήρωες επηρεάστηκες κάπως, προβληματίστηκες. Αλλά όταν έφτασαν στο σημείο να καταλάβουν με τι έχουν να κάνουν, μετά πιθανότατα εστίασες μαζί τους περισσότερο στην αντεπίθεση, παρά στο συναίσθημα του φόβου.

iStock

Περισσότερος νοητικός χώρος καταλήφθηκε τότε από τον σχεδιασμό και την επικείμενη επιτυχία τους, παρά από τα σενάρια του τρόμου.

Όπως καταλήγει ο ψυχολόγος, «οι μεγαλύτεροι φόβοι των ανθρώπων, είτε στον κινηματογράφο είτε στην πραγματική ζωή, είναι οι αόρατες και φανταστικές απειλές που παραμονεύουν στα σκοτεινά. Αυτό που αντιμετωπίζεις στην πραγματική ζωή μπορεί μεν να μοιάζει τρομακτικό, αλλά 99 στις 100 φορές είναι λιγότερο τρομακτικό από αυτό που αφήνεις τον εαυτό σου να φανταστεί όταν σκέφτεται τι θα γινόταν αν».

Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΑΥΤΗ ΔΕΝ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ ΣΚΕΨΗ. ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ: ΣΕ ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΕΙ.

Η ερώτηση «Ποιο είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί;» είναι με έναν περίεργο τρόπο ανακουφιστική. «Σταματά τον εγκέφαλό σου από το να τρέχει ανεξέλεγκτα με αόριστο τρόμο», γράφει ο Bernstein και «σε προσγειώνει στην πραγματικότητα. Αναγκάζεσαι να γίνεις συγκεκριμένος αντί να χαθείς σε μια ομίχλη με αόριστα ερωτήματα».

Σίγουρα, η σκέψη του χειρότερου δυνατού σεναρίου μπορεί να είναι τρομακτική. Αλλά μόλις δεις την πραγματική μορφή αυτού που αντιμετωπίζεις, είναι πιο πιθανό να ξαναπιστέψεις στην ικανότητά σου να τα βγάζεις πέρα. Είναι, επίσης, πιο πιθανό να αρχίσεις να λαμβάνεις συγκεκριμένα μέτρα για να αντιμετωπίσεις καλύτερα οποιαδήποτε καταιγίδα έρχεται από εδώ και στο εξής.