ΠΩΣ ΞΕΦΕΥΓΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΕΝΑΝ ΝΑΡΚΙΣΣΟ;

Η σχέση με έναν Νάρκισσο μπορεί να σε αποστραγγίσει συναισθηματικά και δεν είναι εύκολο να ξεφύγεις. Το νέο βιβλίο της ψυχολόγου Άσπας Πασπάλη θα σε οδηγήσει προς αυτή την κατεύθυνση και θα σου εξηγήσει πώς να μη μεγαλώσεις ένα παιδί με αυτή τη διαταραχή.

Είναι πολύ δύσκολο να το πιστέψεις αν δεν το έχεις ζήσει: Ο τρόπος που σε προσεγγίζει ένας νάρκισσος είναι συναρπαστικός, δεν μοιάζει με κανέναν άλλον. Σε κοιτάζει και νιώθεις πως είσαι το κέντρο του κόσμου. Σε παρατηρεί, προσέχει την κάθε σου κίνηση, τι φοράς, πώς μυρίζεις. Σου μιλά και μοιάζει να έχει διαβάσει τις πιο μύχιες σκέψεις σου. Είναι σχεδόν αδύνατον να μη σε γοητεύσει και μάλιστα πολύ πιο γρήγορα από όσο θα περίμενες. Εκείνος, όμως; Τι νιώθει πραγματικά;

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τον όρο «Νάρκισσος» και για το τι σημαίνει να βρεθείς σε σχέση με έναν άνθρωπο που χαρακτηρίζεται από αυτή την διαταραχή προσωπικότητας. Ο λόγος είναι ότι οι άνθρωποι πλέον μιλούν και επιλέγουν να απευθυνθούν σε ειδικούς όταν βιώνουν επίπονες σχέσεις. Και η σχέση με έναν νάρκισσο συνήθως καταλήγει να γίνεται όχι απλά επίπονη, αλλά σχεδόν κακοποιητική. Το να ξεφύγεις δε από αυτή και να αδειάσεις από συναισθήματα για τον άνθρωπο αυτόν είναι δύσκολο και θέλει πολύ χρόνο. Απαιτεί, άλλωστε, «δουλειά» για να αποδεχτείς ότι δεν έκανες εσύ κάτι λάθος...

Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας ένα νέο βιβλίο από τις εκδόσεις Διόπτρα έρχεται για να σε απενοχοποιήσει, να σου εξηγήσει τι σου συμβαίνει, να σε στηρίξει. Στο «Άγγιγμα του Νάρκισσου» η Ψυχολόγος–Παιδοψυχολόγος, Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια και Επιστημονική Διευθύντρια του ΔΙΚΕΨΥ, Άσπα Πασπάλη θα δώσει ζωντανά παραδείγματα τέτοιων περιπτώσεων και θα σου πει τα πράγματα με το όνομά τους: «Η σαγήνη δεν είναι παιχνίδι, είναι τρόπος να καλύψει τις ανασφάλειες που τον κατακλύζουν. Ο ναρκισσιστής δεν επιθυμεί να αγαπήσει· επιθυμεί να καθρεφτιστεί μέσα στην αποδοχή σου, να επιβεβαιώσει τη δική του εικόνα».

Σύντομα θα διαπιστώσεις ότι τα λόγια της περιγράφουν επακριβώς το βίωμά σου. Και αυτό συμβαίνει επειδή η ψυχολόγος τα έχει ακούσει αμέτρητες φορές στο θεραπευτικό δωμάτιο. Εξάλλου, ο ναρκισσισμός είναι μια διαταραχή με πολύ σαφή χαρακτηριστικά. Δεν είναι δύσκολο για έναν ειδικό να τον αναγνωρίσει – για τους υπόλοιπους είναι δύσκολο, ειδικά αν δεν είχαν αντίστοιχη εμπειρία στο παρελθόν. Ακόμα πιο δύσκολο δε είναι να βγεις από μια τέτοια «σχέση», αλλά και να «αναρρώσεις» από αυτή.

Τι σημαίνει να έχεις ερωτική σχέση με έναν Νάρκισσο;

Όταν ξεκινάς μια σχέση με έναν Νάρκισσο, νιώθεις πραγματικά σα να πρωταγωνιστείς σε ταινία στην οποία όλα μοιάζουν άψογα εκτελεσμένα, όμως… χωρίς αληθινή ουσία. Όπως περιγράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο η κ. Πασπάλη, «Το σεξ για το άτομο αυτό δεν είναι μια εμπειρία σύνδεσης αλλά μια παράσταση. Η αυτοεικόνα κυριαρχεί και η σεξουαλική πράξη είναι ένα μέσο για να επιβεβαιώσει τη γοητεία και την ισχύ του». Σταδιακά, αυτό «γίνεται εργαλείο ελέγχου, όπου η απόσυρση ή η ένταση χρησιμοποιούνται στρατηγικά».

H Ψυχολόγος–Παιδοψυχολόγος Άσπα Πασπάλη, Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια και Επιστημονική Διευθύντρια του ΔΙΚΕΨΥ.

Όταν μάλιστα ο Νάρκισσος συνειδητοποιεί ότι στη σχέση υπεισέρχεται σταδιακά η οικειότητα, τότε είναι που αποσύρεται ακόμα περισσότερο, γιατί «η οικειότητα για εκείνον σήμαινε έκθεση, κάτι που απέφευγε συστηματικά», αναφέρει η κ. Πάσπαλη με αφορμή συγκεκριμένο παράδειγμα που δίνει στο βιβλίο της: «Άνδρας σαράντα τριών ετών, ιδιαίτερα κοινωνικός και γοητευτικός, είχε χιλιάδες ερωτικές εμπειρίες, όχι για την απόλαυση, αλλά για την επιβεβαίωση της εικόνας του. Ενώ επιθυμούσε γυναίκες που θεωρούσε ιδανικές, δεν έκανε σεξ μαζί τους, τις αντιμετώπιζε ως τρόπαια. Η πραγματική σεξουαλική επαφή γινόταν με γυναίκες χωρίς ιδιαίτερη συναισθηματική ή κοινωνική απαίτηση, με τη διαδικασία να είναι γρήγορη και μηχανική».

Ειδικά η εποχή της σύγχρονης τεχνολογίας, την οποία διανύουμε, δίνει στον ναρκισσιστή ανεξάντλητες επιλογές και δυνατότητες επιβεβαίωσης χωρίς πραγματική σύνδεση, αφήνοντας την ίδια ώρα πίσω «έναν σύντροφο που αισθάνεται ανεπαρκής, αόρατος και, τελικά, εξαντλημένος».

ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΡΩΤΕΥΕΣΑΙ ΣΕ ΕΝΑΝ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ΑΛΛΑ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΝΑ ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΕΙΣ ΜΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΛΗΓΗ.

Καταλαβαίνεις πολύ καλά ότι η σχέση με τον Νάρκισσο πρέπει να τελειώσει, όταν συνειδητοποιείς ότι σε έχει αποστραγγίσει συναισθηματικά και η αξιοπρέπειά σου έχει πέσει στα τάρταρα. Όμως, το να ξεφύγεις από το άτομο αυτό δεν είναι εύκολο – με κάποιον τρόπο έχει το δύναμη να σε κρατά κοντά του/της ή να σε αναγκάζει να επιστρέφεις με ένα μόνο νεύμα. Και αυτό σε κάνει να θυμώνεις με τον εαυτό σου ακόμα πιο πολύ. Τι σου συμβαίνει;

Πώς «αναρρώνεις» από μία τέτοια σχέση;

Αυτό που ερωτεύεσαι στον ναρκισσιστή δεν είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, αλλά η ευκαιρία να επανορθώσεις μια παιδική πληγή, γράφει η ψυχολόγος. «Είναι μια σχέση στην οποία επενδύονται ασυνείδητες επιθυμίες και ελπίδες επανόρθωσης, και γι’αυτό ο σύντροφος δυσκολεύεται τόσο πολύ να απομακρυνθεί, ακόμα κι όταν πονάει», εξηγεί και συνεχίζει:

«Για να μπορέσει κάποιος να απεμπλακεί πραγματικά από μια τέτοια σχέση, δεν αρκεί να αναγνωρίσει τα λάθη του άλλου. Χρειάζεται να κατανοήσει σε βάθος γιατί επέλεξε αυτόν τον άνθρωπο, ποιο τραύμα επαναλαμβάνει και τι ήταν αυτό που ήθελε πραγματικά να διορθώσει. Μόνο όταν έρθει σε επαφή με αυτό το ασυνείδητο σχήμα, θα μπορέσει να σταματήσει να το επαναλαμβάνει».

ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕ ΕΝΑΝ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΤΗ, ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΕΝΕΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ, ΑΛΛΑ Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ.

Όλα αυτά δεν είναι εύκολο να επιτευχθούν αν δεν σου γίνει ξεκάθαρο τι ήταν αυτό που σε προσέλκυσε στον Νάρκισσο, τι ήταν αυτό που ήθελες να διορθώσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για τη σχέση σου με κάποιον γονέα: Έναν συναισθηματικά απόμακρο πατέρα, για παράδειγμα, ο οποίος μπορεί π.χ. να σου έλεγε πού και πού πόσο όμορφη είσαι, αλλά ουσιαστικό χρόνο δεν περνούσε μαζί σου. Επιλέγοντας για σύντροφο έναν Νάρκισσο θέλεις, χωρίς να το συνειδητοποιείς, να διορθώσεις αυτή τη σχέση. Να δεις στα μάτια του τον θαυμασμό, αλλά και έναν πατέρα που επιτέλους θα σε αγαπήσει βαθιά. Και θα κάνεις ό,τι μπορείς για να το καταφέρεις: θα τα δώσεις όλα. Μέχρι να μην έχεις τίποτε να δώσεις πια. Μέχρι να φτάσεις να αναρωτηθείς: Ποιος/ποια είμαι; Τι κάνω;

Αν δυσκολεύεσαι να δώσεις στον εαυτό σου τις απαντήσεις που θα σε οδηγήσουν έξω από αυτόν τον κυκεώνα σκέψεων και συναισθημάτων είναι σημαντικό να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό που θα σε πάρει από το χέρι και θα σε οδηγήσει πίσω στον αληθινό εαυτό σου. Όπως γράφει και η ειδικός:

«Στο τέλος μιας σχέσης με έναν ναρκισσιστή, αυτό που μένει δεν είναι απλώς η απώλεια της σχέσης αλλά η απώλεια της προσωπικής ταυτότητας. Ο σύντροφος αναγκάζεται να αντιμετωπίσει την αλήθεια πως δεν ήταν ποτέ πραγματικά ορατός, αλλά ένας καθρέφτης για τον ναρκισσιστή. Η θεραπεία δεν αφορά μόνο την αποκατάσταση της αυτοεκτίμησης, αλλά τη βαθύτερη κατανόηση πως κάποιος αξίζει να αγαπηθεί για αυτό που είναι, χωρίς να πρέπει να αποδείξει τίποτα σε κανέναν. Είναι μια διαδικασία δύσκολη και επίπονη, αλλά αναγκαία, γιατί τελικά ο άνθρωπος μαθαίνει να υπάρχει όχι για να αντανακλά, αλλά για να είναι αυθεντικά ο εαυτός του.

»Η πραγματική απελευθέρωση έρχεται τη στιγμή που κάποιος συνειδητοποιεί πως η αξία του δεν είναι μέτρο της επιθυμίας του άλλου. Η σχέση με τον εαυτό γίνεται τότε το πιο πολύτιμο ταξίδι, όπου η αυθεντικότητα είναι πιο σημαντική από οποιαδήποτε παράσταση».

Τι άλλο θα σου μάθει «Το άγγιγμα του Νάρκισσου»;

Στο βιβλίο της «Το άγγιγμα του Νάρκισσου», η Άσπα Πασπάλη δεν περιορίζεται στις ερωτικές σχέσεις, αλλά δίνει ανάλογη έμφαση στον ρόλο που παίζουν οι γονείς στην ανατροφή ενός παιδιού με τέτοια χαρακτηριστικά.

ΤΟ ΑΓΓΙΓΜΑ ΤΟΥ ΝΑΡΚΙΣΣΟΥ

Εκδόσεις Διόπτρα

Αγόρασέ το

Dioptra.gr

Ανατρέχοντας και πάλι σε χαρακτηριστικά παραδείγματα από τις συνεδρίες της, η ψυχολόγος στρέφεται προς τους γονείς εξηγώντας τους πώς να σταθούν απέναντι στο παιδί τους χωρίς να το εκπαιδεύσουν να χρειάζεται διαρκώς να εντυπωσιάζει. Πώς να αγαπούν ένα παιδί που δεν θα μάθει να επιβιώνει μέσω της εικόνας, αλλά να σχετίζεται μέσα από τον εαυτό του.

Πρόκειται, λοιπόν, για ένα ανάγνωσμα που μέσα από στιγμές ταύτισης θα καταφέρει να σε πάρει από το χέρι, να σε δυναμώσει και να καθοδηγήσει όχι μόνο μακριά από τον νάρκισσο, αλλά και μακριά από έναν τρόπο ανατροφής ενός ακόμα νάρκισσου που σίγουρα δεν έχει ανάγκη ο κόσμος μας.