ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΠΙΟ ΚΟΙΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΑΕΙ ΩΣ ΕΙΔΙΚΟΣ

Ψυχοθεραπευτής αποκαλύπτει ποια είναι τα τέσσερα πιο συνηθισμένα προβλήματα για τα οποία μιλούν οι δικοί του θεραπευόμενοι.

Είναι εντυπωσιακό πράγμα η διαδικασία της ψυχοθεραπείας. Πολλές φορές από αλλού ξεκινάς και αλλού καταλήγεις. «Οι άνθρωποι τείνουν να μπαίνουν στη θεραπεία με την πιο “αξιοπρεπή” εκδοχή της ιστορίας τους. Το πρόβλημα με το οποίο ξεκινούν ορισμένοι θεραπευόμενοι δεν είναι το πραγματικό ζήτημα. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να ξεκινήσει λέγοντας “θέλω να δουλέψω τη δημόσια ομιλία και την αυτοπεποίθησή μου”, αλλά μόλις τον γνωρίσω καλύτερα, μπορεί να διαπιστώσω ότι αντιμετωπίζει θέματα που σχετίζονται με την αυτοεκτίμηση», λέει σε συνέντευξή του ο ψυχοθεραπευτής Owen O’Kane.

Ο ίδιος αναφέρει ότι το άγχος ήταν πάντα ένα κοινό ζήτημα των ανθρώπων, αλλά στις μέρες μας το βλέπει πιο συχνά. Λέει πως ένας αυξανόμενος αριθμός ανθρώπων βιώνει αυτό που αποκαλεί «χρόνια καθημερινή ανησυχία» (chronic everyday anxiety): εξάντληση, δυσκολία στη διαχείριση της αβεβαιότητας ή αίσθηση ότι τα πράγματα τους ξεπερνούν. «Αν το χρόνιο άγχος δεν αντιμετωπιστεί, υπάρχει κίνδυνος να εξελιχθεί σε μια πιο σοβαρή κατάσταση», τονίζει.

Ο O’Kane, που για μια δεκαετία εργάστηκε ως νοσηλευτής σε μονάδα παρηγορητικής φροντίδας, μοιράζεται τα τέσσερα πιο συνηθισμένα προβλήματα με τα οποία οι θεραπευόμενοι έρχονται στο γραφείο του.

«Δεν μπορώ να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις της καθημερινής ζωής»

Εντάξει, το ξέρουμε όλοι. Τα γεγονότα της καθημερινότητας μπορούν να συμβάλουν στο στρες. Ωστόσο, αυτό που έχει σημασία είναι η εσωτερική μας αντίδραση σε αυτά. Πολλοί δυσκολεύονται με την αβεβαιότητα και η αδρεναλίνη που  γεννά αυτή τους κρατάει σε υπερένταση. Υπάρχουν δύο προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν:

• Η πρώτη είναι πρακτική και περιλαμβάνει το «σπάσιμο» των προβλημάτων σε μικρότερα, πιο διαχειρίσιμα κομμάτια, την ιεράρχηση των αναγκών και την εστίαση στα αμέσως επόμενα βήματα.
• Η δεύτερη, βαθύτερη, είναι να εξετάσουν τις πεποιθήσεις τους γύρω από το πώς «θα έπρεπε» να είναι τα πράγματα. Όταν κάποιος λέει ότι «η ζωή δεν είναι δίκαιη», αξίζει να αναρωτηθεί τι σημαίνει αυτό για τον ίδιο. Ίσως θα ήταν βοηθητικό να καλλιεργήσει μια πιο ευέλικτη στάση απέναντι στις προκλήσεις. Ίσως είναι εντάξει να μην ξέρεις τι έρχεται. Φυσικά, είναι εντάξει να ζητάς βοήθεια. Συχνά, το ίδιο το άτομο συμβάλλει περισσότερο στο αίσθημα δυσκολίας από όσο νομίζει, ενώ η προσπάθεια για απόλυτο έλεγχο ενισχύει την εσωτερική αναστάτωση.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

«Οι σχέσεις μου πάντα πάνε στραβά»

Οι σχέσεις (συντροφικές, φιλικές, επαγγελματικές) είναι ένας τομέας όπου όλοι δοκιμαζόμαστε. Αναμενόμενο πολλοί θεραπευόμενοι να εστιάζουν στα προβλήματα αυτά, που συχνά λειτουργούν και σαν καθρέφτης που τους επιστρέφει κομμάτια του εαυτού τους. Επιπλέον, μπορούν να γίνουν πεδίο σύγκρουσης, με κάθε άνθρωπο να έχει τη δική του εκδοχή των γεγονότων, εξηγεί ο ειδικός.

Όλοι γνωρίζουμε το παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών, αλλά το ουσιαστικό είναι να προσέξεις το συναίσθημα που ενεργοποιείται μέσα σου όταν κάποιος κάνει κάτι που δεν σου αρέσει. Εσύ είσαι υπεύθυνος για τα δικά σου συναισθήματα. Αυτές οι διαπιστώσεις δεν είναι εύκολες. Το πρώτο βήμα είναι η επίγνωση και το δεύτερο το να αναρωτηθείς αν είσαι διατεθειμένος να αναλάβεις μέρος της ευθύνης στη σύγκρουση. Βέβαια, στην περίπτωση αυτή δεν αναφερόμαστε σε περιπτώσεις π.χ. ενδοοικογενειακής βίας.

Ο O’Kane προτείνει σε θέματα σχέσεων να ακολουθήσεις την εξής διαδικασία:

1. Κατανόησε τι έχει ενεργοποιηθεί μέσα σου.
2. Μην αντιδράς τη στιγμή που συμβαίνει.
3. Εξέτασε αν υπάρχει μια άλλη πιθανή οπτική.
4. Μίλησε στο άτομο όταν θα έχεις ισορροπήσει λογική και συναίσθημα.

«Πίνω για να αντέξω»

Δεν μιλάμε απαραίτητα για εθισμό, αλλά για «δυσπροσαρμοστικές στρατηγικές αντιμετώπισης» που μπορεί να αφορούν οποιαδήποτε συμπεριφορά γίνεται μη βοηθητική και ενδέχεται να έχει συνέπειες (π.χ. ουσίες, υπερβολικό σεξ, ψώνια, υπερβολική εργασία).

Το πρώτο βήμα είναι η επίγνωση ότι η συμπεριφορά αυτή μπορεί να λειτουργεί ως τρόπος «αντοχής», ενώ την ίδια στιγμή δημιουργεί άλλα προβλήματα. Όπως εξηγεί ο ψυχοθεραπευτής, ο ρόλος του είναι να καταλάβει τι προσπαθεί το άτομο να καταπραΰνει, να μουδιάσει ή να αποφύγει. Οι περισσότεροι θεραπευόμενοι, λέει, γνωρίζουν την απάντηση. Στην πραγματικότητα, προσπαθούν να μην αισθανθούν. Όμως, υπάρχουν άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορείς να απαλύνεις τον πόνο στη ζωή σου. Οι επιλογές είναι πολλές και μπορεί να περιλαμβάνουν από το γυμναστήριο και το περπάτημα μέχρι τη ζωγραφική και μια λέσχη βιβλίου.

ΟΛΟΙ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΕΠΙΡΡΙΨΗΣ ΕΥΘΥΝΩΝ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΠΟΥ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΟΥ ΟΤΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΑΝΕΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΟΥ ΑΡΕΣΕΙ.

«Είμαι μια αποτυχία»

Πολλοί θεραπευόμενοι παραπονιούνται ότι οι σχέσεις τους δεν προχωρούν, η δουλειά τους δεν τους γεμίζει, η ζωή τους δεν είναι όπως την είχαν φανταστεί. Έτσι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εσωτερικεύουν τη δυσαρέσκειά τους και στρέφουν την ευθύνη στον εαυτό τους. Πιστεύουν ότι θα ήταν πιο ευτυχισμένοι αν είχαν περισσότερα χρήματα, μια καλύτερη δουλειά, μεγαλύτερο σπίτι, αν ήταν πιο αδύνατοι ή πιο όμορφοι. Όμως σπάνια αυτό συμβαίνει.

«Το πρώτο πράγμα που κάνω ως θεραπευτής είναι να αμφισβητήσω αυτές τις πεποιθήσεις», λέει ο O’Kane. Ζητά, λοιπόν, από τον θεραπευόμενο να θυμηθεί στιγμές που είχε πάρει μια προαγωγή ή είχε αποκτήσει κάτι ακριβό και να σκεφτεί πόσο κράτησαν τα θετικά συναισθήματα. Συνήθως, η απάντηση είναι «όχι πολύ». Από εκείνη τη στιγμή και μετά, το άτομο μπορεί να αρχίσει να εξερευνά πώς νιώθει πραγματικά για τον εαυτό του και να δουλέψει πάνω σε όσα αποτελούν όντως εμπόδιο στην ευτυχία του.