ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ ΕΞΗΓΕΙ ΠΩΣ ΝΑ ΒΑΛΕΙΣ ΦΡΕΝΟ ΣΕ ΕΝΑΝ ΓΚΡΙΝΙΑΡΗ

Η γκρίνια μπορεί να γίνει τοξική και να φθείρει σχέσεις. Μάθε πώς να θέτεις όρια και να προστατεύεις τη φιλία σου μέσα από 5 στρατηγικές.

Υπάρχει το παράπονο, υπάρχει και η γκρίνια. Το πρώτο μπορεί να σε φέρει πιο κοντά στον ανθρώπο που το εκφράζει – με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι το εκφράζει σωστά. Το να παραπονιέται ένας φίλος σου για έναν κοινό εχθρό σας μπορεί να καλλιεργήσει ένα βαθύτερο δεσμό ανάμεσά σας. Το να βγάλει από μέσα του την αγανάκτηση για τα ενοίκια μπορεί να λειτουργήσει καθαρτικά και να επικυρώσει τα συναισθήματά του. Το να ξεσπάσει σε έναν καλό ακροατή μπορεί να του προσφέρει την υποστήριξη που χρειάζεται.

Όταν όμως η γκρίνια ξεφεύγει και γίνεται ασταμάτητη, χωρίς χιούμορ ή γεμάτη κακία, τότε τα πράγματα αλλάζουν. Μπορεί να σε ρίξει ψυχολογικά, να σε κουράσει και να σε απομακρύνει από τον άνθρωπο που γκρινιάζει. Κι αν ο τόνος είναι θυμωμένος ή βγάζει αυτολύπηση, τότε το βάρος γίνεται ακόμη μεγαλύτερο.

Το χειρότερο; Η γκρίνια είναι μεταδοτική. Μπορεί να σε παρασύρει στη δική της δίνη αρνητικότητας, να σε κάνει να νιώθεις κι εσύ πεσμένος και στο τέλος να παραπονιέσαι σε άλλους για... τον φίλο σου που γκρινιάζει. Κάπως έτσι, καταλήγεις να αναπαράγεις τη συμπεριφορά που δεν αντέχεις.

Τι κάνεις, λοιπόν, όταν ένας φίλος μετατρέπεται σε μόνιμο γκρινιάρη; Τον αποφεύγεις, με κίνδυνο να χαλάσει η σχέση σας, ή προσπαθείς να βάλεις όρια; Η απάντηση εξαρτάται από το πόσο σημαντική είναι για σένα αυτή η φιλία.

Η ψυχοθεραπεύτρια Lesley Alderman προτείνει 5 στρατηγικές που μπορούν να σε βοηθήσουν να προστατεύσεις τόσο τον εαυτό σου όσο και τη σχέση σου από την «γκριζάδα» της αδιάκοπης γκρίνιας.

1. Σκέψου το πλαίσιο της γκρίνιας

Αν τα παράπονα του φίλου σου είναι ξαφνικά, πιο έντονα ή πολλά μαζί, αξίζει να αναρωτηθείς τι μπορεί να συμβαίνει στη ζωή του. Μήπως αντιμετωπίζει μια δύσκολη περίοδο, ψάχνει για δουλειά, έχει οικογενειακές εντάσεις ή θέματα υγείας; Αυτό δεν κάνει απαραίτητα πιο εύκολο το να αντέξεις τη γκρίνια του, όμως μπορεί να σε βοηθήσει να δείξεις κατανόηση. Συχνά, όταν κάποιος νιώθει πιεσμένος, παραπονιέται για τα «δευτερεύοντα» θέματα αντί να εκφράσει αυτό που πραγματικά τον απασχολεί. Γιατί; Ίσως γιατί του είναι δύσκολο να δείξει πόσο ευάλωτος είναι. Μπορεί, επίσης, να επηρεάζεται από το λεγόμενο negativity bias, την τάση να επικεντρώνεται μόνο στα αρνητικά, κάτι που συνδέεται με άγχος και κατάθλιψη.

Αν αυτό σου θυμίζει τον φίλο σου, δοκίμασε να πεις κάτι απλό και συμπονετικό, όπως: «Ακούγεται πως τα πράγματα είναι εκνευριστικά τελευταία. Τι είναι αυτό που σε ζορίζει περισσότερο;» Καμιά φορά, αυτό που αναζητούν για να χαλαρώσουν είναι κατανόηση ή απλώς ένας άνθρωπος να τους ακούσει.

2. Γίνε λίγο… βαρετός

Αν νιώθεις ότι ο φίλος σου εγκλωβίζεται στη δική του φούσκα και ανακυκλώνει την ίδια μιζέρια, τότε ίσως χρειαστεί να αλλάξεις κι εσύ στάση. Μπορεί να σε επιλέγει επειδή είσαι καλός ακροατής και δείχνεις ενδιαφέρον. Αν όμως αυτό σε εξαντλεί, δώσε λιγότερο χώρο. Όταν επαναλαμβάνει τις ίδιες ιστορίες («είμαι κουρασμένος», «δούλεψα δέκα ώρες», «τα πεθερικά μου είναι ανυπόφορα»), αρκέσου σε μια απλή απάντηση, όπως «Αυτό είναι δύσκολο» και σταμάτα εκεί ή άλλαξε θέμα.

Εικονογράφηση: Χριστίνα Αβδίκου

3. Πρότεινε βοήθεια ειδικού

Αναγνώρισε τη δυσκολία που βιώνει ο φίλος σου, αλλά υπενθύμισέ του διακριτικά ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος, ίσως μάλιστα καλύτερος. Αν, για παράδειγμα, αντιμετωπίζει πρόβλημα με τον γάμο του, τότε ένας σύμβουλος θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο. Αν το ζήτημα είναι νομικό, τότε καλό είναι να απευθυνθεί σε δικηγόρο. Για να το κάνεις πιο εύκολο, μπορείς να του πεις ότι αν ήσουν στη θέση του, αυτό θα έκανες. Έτσι, δείχνεις κατανόηση και ταυτόχρονα θέτεις ένα όριο, ενθαρρύνοντάς τον να αναλάβει δράση.

4. Μίλα ανοιχτά για την γκρίνια

Αν η φιλία αξίζει, τότε ίσως ήρθε η ώρα να πεις την αλήθεια. Μερικοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν πόσο συχνά παραπονιούνται. Μια απλή φράση, όπως «Έχεις παρατηρήσει ότι τελευταία γκρινιάζεις συνέχεια;» μπορεί να τους ταρακουνήσει. Εναλλακτικά, μπορείς να τους ρωτήσεις τι σκέφτονται να κάνουν για να αλλάξουν την κατάσταση που τους ενοχλεί, ώστε να ξεκινήσουν να εστιάζουν στη λύση.

5. Πάρε απόσταση από την γκρίνια

Αν δοκίμασες να το πεις πλαγίως, αν δοκίμασες να μιλήσεις ξεκάθαρα αλλά τίποτα δεν άλλαξε, ίσως ήρθε η ώρα να γίνεις λιγότερο διαθέσιμος. Ίσως είναι καλύτερα να τον συναντάς μαζί με άλλους φίλους, ώστε η γκρίνια να... χάνεται μέσα στη συζήτηση.

Μετά από όλα αυτά, ας έχεις στο νου σου δύο ακόμα πράγματα:

• Πρώτον, μερικοί άνθρωποι είναι απλά γκρινιάρηδες, είναι μέρος του χαρακτήρα τους και αυτό μπορεί να μην αλλάξει ποτέ.
• Δεύτερον, μπορεί να σε κουράζουν, αλλά τουλάχιστον εκφράζουν με ειλικρίνεια τα συναισθήματά τους.