RAGE ROOMS: ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΑ ΣΠΑΣΕΙΣ ΟΛΑ ΓΙΑ ΣΟΥ ΦΥΓΕΙ Ο ΘΥΜΟΣ;
Τα rage rooms υπόσχονται εκτόνωση του θυμού και ανακούφιση από το στρες, είναι όμως σίγουρα αυτά τα ψυχικά οφέλη; Μια ειδικός απαντάει και προτείνει εναλλακτικές.
Στο ντουλάπι με τα πιάτα, στο βάθος, πίσω από τα ρηχά και τα βαθιά για καθημερινή χρήση, έχω φυλαγμένο ένα ξεχωριστό δώρο φίλης. Δεν είναι για σούπες, για σαλάτες ή για μακαρόνια· επάνω του γράφει ξεκάθαρα πως είναι εκεί για να το σπάσω σε μια έκρηξη θυμού. Το κρατάω καλά κρυμμένο για να μην πω στον πειρασμό – και να πρέπει μετά να ψάχνω όλο το πάτωμα μη μου ξεφύγουν τα σπασμένα.
Πιθανολογώ το αγόρασε με αφορμή την εξομολόγησή μου για ένα πλαστικό μπολ που εκσφενδονίστηκε στα πλακάκια κι έσπασε στα δύο. Ίσως μου έπαιρνε δύο πιάτα ή και σετ ολόκληρο, αν της είχα πει για τα βιβλία μου στο δημοτικό, τσακισμένα όλα στη ράχη από το πέταγμα στον τοίχο όποτε δεν μπορούσα να αποστηθίσω το μάθημα, για τα ρούχα που μπορεί να έσκιζα αργότερα ή για μια εφημερίδα που έγινε κομφετί (με τα χέρια) τη μέρα που πέθανε το παλιό μου laptop. «Να βρίζω και να σπάω σαν τρελή στους τοίχους πράγματα», που λέει και η Βίσση, αλλά χωρίς ποτέ βίαια ξεσπάσματα σε ανθρώπους.
Ως ενήλικας έμαθα –προσπαθώ, δηλαδή, αν και όχι πάντα επιτυχώς– να κάνω πιο σωστή διαχείριση του θυμού. Μα είναι ωραία να ξεσπάς σε πράγματα, να τα κάνεις όλα γυαλιά καρφιά αν μπορείς. Μου φαίνεται τουλάχιστον προτιμότερο από το να παίρνει φωτιά το πρόσωπο, να μουδιάζει το κεφάλι από τα νεύρα και η πίεση να αγγίζει επικίνδυνα διψήφια. Μην το γελάμε· έρευνες έχουν συνδέσει τις αιφνίδιες εκρήξεις θυμού με υψηλότερο κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Αν με νιώθεις, αν έχεις ξεδώσει κι εσύ σε πορσελάνες ή απλό γυαλί, σε χαρτιά και χαρτικά, σε ρούχα, γράμματα, συσκευές, τηλεχειριστήρια ή κινητά που έκαναν αναβάθμιση λογισμικού και κόλλησαν για μισή ώρα (συγγνώμη, το ζητούσε ο οργανισμός του), μάλλον αισθάνεσαι την ίδια ανατριχίλα στη σκέψη ενός rage room όπου θα μπορείς να τα σπάσεις όλα, από πιάτα και ηλεκτρονικά έως έπιπλα και τοίχους, να σκίσεις τις φωνητικές σου χορδές φωνάζοντας σαν να εξαρτάται η ζωή σου από αυτό. Σταματάω εδώ.
Τα rage rooms, τα δωμάτια της οργής, λέγεται ότι πρωτοεμφανίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με τους «χώρους εκτόνωσης» ή τα ιαπωνικά δωμάτια για το κλάμα. Έγιναν δημοφιλή στις ΗΠΑ κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, όταν οι άνθρωποι αναζητούσαν μέρη για να εκτονώσουν το άγχος τους με ασφάλεια και οικονομικά. Χρόνια μετά, πολλοί και πολλές χαρακτηρίζουν την εμπειρία ως την καλύτερη ψυχοθεραπεία της ζωής τους.
Για την Emily Hemendinger, πάλι, κλινική διευθύντρια του Προγράμματος Ιδεοψυχαναγκαστικής και Αγχώδους Διαταραχής και επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, το πράγμα δεν είναι τόσο απλό ούτε ξεκάθαρα ψυχοθεραπευτικό.
ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΘΥΜΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΕΝΙΟΤΕ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΝΤΙ ΝΑ ΤΗΝ ΚΑΤΕΥΝΑΣΕΙ.
Μαθαίνουμε να αγκαλιάζουμε τον θυμό μας
Η μεγάλη απήχηση που γνωρίζουν επιθετικές και άγριες μέθοδοι ανακούφισης από τα αρνητικά συναισθήματα δεν είναι τυχαία. «Οι άνθρωποι νιώθουν πιεσμένοι, εξουθενωμένοι και οργισμένοι λόγω των συνεχιζόμενων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων. Αισθάνονται ένα συνεχώς μεγαλύτερο αίσθημα ότι είναι ανίσχυροι και πολλοί αναζητούν τρόπους να ανακτήσουν τον έλεγχο».
Η τάση αντικατοπτρίζει ευρύτερες πολιτισμικές αλλαγές γύρω από τη συναισθηματική έκφραση. «Ο θυμός –που κάποτε θεωρείτο ταμπού, ειδικά για τις γυναίκες– συζητιέται όλο και πιο ανοιχτά, όπως και η ψυχική υγεία», σημειώνει. Αντί να καταπνίγουν τα συναισθήματα ή να καταφεύγουν σε ουσίες, οι άνθρωποι αναζητούν πιο κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους να τα εξωτερικεύσουν. «Χωρίς να αποτελούν τις τέλειες λύσεις, τέτοιες διέξοδοι αντανακλούν μια κοινωνική μετατόπιση προς την αναγνώριση και τη διαχείριση των συναισθημάτων, αντί για την αποφυγή τους».
Για ποιους δεν κάνουν τα rage rooms
Διαλύεις μια τηλεόραση με τη βαριοπούλα και νιώθεις άμεσα ικανοποίηση. Και μετά, τι; «Παρότι εκείνη τη στιγμή μπορεί να αισθανθείς καλά, υπάρχουν ελάχιστα επιστημονικά στοιχεία που να το υποστηρίζουν ως αποτελεσματική στρατηγική για μακροπρόθεσμα αποτελέσματα», λέει η Hemendinger. «Στην πραγματικότητα, η σωματική εκδήλωση του θυμού μπορεί ενίοτε να ενισχύσει την επιθετικότητα, αντί να την κατευνάσει».
Σύμφωνα με την καθηγήτρια, οι κύριοι λόγοι ανησυχίας εστιάζουν στις πιθανότητες η πρακτική αυτή να γεννήσει νέες προβληματικές νευρικές οδούς. «Αυτές οι συμπεριφορές θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν τον εγκέφαλο να συσχετίζει τον θυμό με την επιθετικότητα, με αποτέλεσμα πιο παρορμητικές αντιδράσεις με την πάροδο του χρόνου», προειδοποιεί. «Αν δεν αντιμετωπιστεί η ρίζα του κακού, οποιαδήποτε ανακούφιση θα είναι απλώς προσωρινή».
Για κάποιους πιθανώς να γύριζε μπούμερανγκ. Ορισμένες ομάδες, εξηγεί, μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στον να υιοθετήσουν συμπεριφορές που θα τους κάνουν κακό: «Άτομα με ιστορικό τραύματος, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, διατροφικές διαταραχές ή που αποφεύγουν τα αρνητικά συναισθήματα ενδέχεται να καταφεύγουν στις επιθετικές λύσεις καταναγκαστικά. Εάν στόχος είναι η διαφυγή ή η αποφυγή των συναισθημάτων αντί για την επεξεργασία τους, η στάση τους μπορεί να γίνει δυσπροσαρμοστική».
Όπως λέει, «άτομα που προσπαθούν να ελέγξουν τα συναισθήματα ή το περιβάλλον τους μπορεί επίσης να γοητεύονται από τέτοιες πρακτικές για λάθος λόγους». Είναι σημαντικό να ξεχωρίσεις αν πας στο rage room για να επεξεργαστείς τα συναισθήματά σου ή απλώς για να μην τα αποφύγεις.
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΠΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΠΟΔΕΚΤΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΝΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΥΣΟΥΝ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ, ΑΝΤΙ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΠΝΙΓΟΥΝ Ή ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΥΓΟΥΝ ΣΤΙΣ ΟΥΣΙΕΣ.
Εναλλακτικές επιλογές
«Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι ο θυμός είναι ένα έγκυρο συναίσθημα και μπορεί ακόμα να αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για αλλαγή. Αρκεί να μην κυριαρχεί ή διαταράσσει τη ζωή μας», εξηγεί η Hemendinger. Πρακτικές με δομή, που θέλουν μια συστηματικότητα και πειθαρχία, όπως οι πολεμικές τέχνες, «χτίζουν ανθεκτικότητα και αυτοέλεγχο, όχι απλή εκτόνωση». Τα δωμάτια οργής «μπορούν να έχουν θέση στην εκτόνωση του θυμού μόνο αν εντάσσονται σε μια ευρύτερη στρατηγική ευεξίας, ενός ευρύτερου σχεδίου συναισθηματικής ρύθμισης».
Ως εναλλακτικές, η καθηγήτρια προτείνει:
- χορό,
- ζωγραφική,
- τύμπανα,
- εκφραστική γραφή,
- τρέξιμο,
- γιόγκα,
- διαλογισμό.
ΑΝ ΔΕΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΕΙ Η ΡΙΖΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ, ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ ΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΕΝΑ RAGE ROOM ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ.
Πάρε μαζί τον ψυχοθεραπευτή σου
Μια άλλη επιλογή θα ήταν να ζητήσεις από τον ψυχοθεραπευτή σου να σε συνοδεύσει. Δεν το προτείνει η Hemendinger, μα θα μπορούσε να είναι η φιλική συμβουλή της δημοσιογράφου και συγγραφέως Gina DeMillo Wagner, που έγραψε για την εμπειρία της:
«Στο τέλος ένιωσα εξάντληση αλλά και γαλήνη, σαν να είχα βγάλει από μέσα μου δεκαετίες συσσωρευμένης απογοήτευσης. Εκείνο το βράδυ, κοιμήθηκα πιο ήρεμα απ’ ό,τι είχα καταφέρει εδώ και πολύ καιρό.
»Δε νομίζω ότι θα γίνω θαμώνας των rage rooms, αλλά είμαι ευγνώμων για την εμπειρία. Ξεκλείδωσε κάτι σημαντικό στην πορεία της επούλωσής μου. Μου έδειξε ότι δε χρειάζεται να φοβάμαι τα έντονα συναισθήματα. Μπορώ να τα αφήσω να βγουν στην επιφάνεια και, ταυτόχρονα, να ζητήσω στήριξη όταν μου φαίνονται πολύ δύσκολα για να τα διαχειριστώ.
»Στο τέλος, τιμώντας την οργή μου, τίμησα τον νεότερο εαυτό μου».