ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΙΣ ΑΝ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙΣ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΛΟΑΤΚΙ+
Διαβεβαιώστε το ΛΟΑΤΚΙ+ παιδί σας ότι το λατρεύετε και ότι στην οικογένειά σας είναι ασφαλές, και ακολουθήστε τις πολύτιμες συμβουλές των ειδικών.
Χωρίς να έχουμε φτάσει ακόμα στο ιδανικό, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι υπάρχει πρόοδος στον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα τελευταία χρόνια τα άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας από μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις νεότερες γενιές Ελλήνων γονιών, οι οποίοι άνοιξαν το μυαλό και την καρδιά τους, ενημερώθηκαν, κατέρριψαν στερεότυπα και μεγαλώνουν πλέον παιδιά που όχι μόνο δεν διστάζουν να αποκαλύψουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, αλλά είναι και πολύ πιο δεκτικά στη διαφορετικότητα.
Όχι όλοι, βέβαια. Έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε μέχρι ο κόσμος αυτός να γίνει δεκτικός προς καθετί που σπάει τη νόρμα. Όμως, από την οικογένεια θα γίνεται πάντα η αρχή.
Αν μεγαλώνετε, λοιπόν, ένα παιδί που υποψιάζεστε ή που σας αποκάλυψε ότι είναι ΛΟΑΤΚΙ+, «το πρώτο που έχετε να κάνετε είναι να το αποδεχθείτε», λέει ο ψυχοθεραπευτής Wayne Pearson, ο οποίος ειδικεύεται στη συμβουλευτική εφήβων που ανήκουν στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. «Όταν το παιδί βρίσκει το θάρρος να κάνει στον γονιό μια τέτοια αποκάλυψη και εκείνος απαντά λέγοντας π.χ. Δεν ξέρεις τι σου γίνεται’ή Περνάς απλά μια φάση, νιώθει απόρριψη. Και η έκβαση τέτοιων καταστάσεων σπάνια είναι θετική».
Σύμφωνα με στοιχεία του 2021 από το Χαμόγελο του Παιδιού, που προέκυψαν από τα τηλεφωνήματα στη Γραμμή Βοήθειας για Παιδιά SOS 1056, περίπου ένα παιδί κάθε μέρα εκφράζει την πρόθεση να αυτοκτονήσει. Οι κύριοι λόγοι που ένα παιδί νιώθει έτσι είναι: Τα οξύτατα οικογενειακά προβλήματα (συγκρούσεις-εντάσεις μέσα στην οικογένεια), η διακοπή ενός ερωτικού δεσμού, το αίσθημα αποτυχίας στις διαπροσωπικές σχέσεις και ο εκφοβισμός.
Στον αντίποδα, αναφέρει έρευνα της ΜΚΟ Trevor Project που επικεντρώνεται στην αποτροπή αυτοκτονικών τάσεων στους έφηβους, «παιδιά της ΛΑΟΤΚΙ+ κοινότητας που μεγαλώνουν σε υποστηρικτικά περιβάλλοντα, μέσα στα οποία η ταυτότητά τους γίνεται σεβαστή, δεν εμφανίζουν συχνά τέτοιες τάσεις».
Πώς θα υποστηρίξει η οικογένεια ένα ΛOAΤΚΙ+ παιδί
Αμέτρητα άρθρα έχουν γραφτεί από ψυχολόγους με συμβουλές προς τους γονείς που μεγαλώνουν ΛOAΤΚΙ+ παιδιά. Όλα συμφωνούν στην αποδοχή της ταυτότητάς τους και, μάλιστα, στη δυνατότητα διερεύνησης αυτής μέσα στην οικογένεια, μέχρι το παιδί να νιώσει έτοιμο να τη δηλώσει δημόσια. Φράσεις όπως «Στην οικογένειά μας θα είσαι πάντα ασφαλής, μπορείς να είσαι ο εαυτός σου» και «Δεν διαφέρεις σε τίποτα από οποιονδήποτε άλλον και σου αξίζει, όπως σε όλους, σεβασμός και αποδοχή» σίγουρα βοηθούν. Ωστόσο, οι ειδικοί έχουν μερικές ακόμα σημαντικές συμβουλές να δώσουν.
– Να ενδιαφέρεστε, αλλά και να σέβεστε τα όρια του παιδιού σας
Η Marisol Garcia, από το Ινστιτούτο Οικογένειας του Northwestern University, συμβουλεύει: «Είναι θετικό να ανοίγουμε συζητήσεις με το παιδί μας σχετικά με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, στο πλαίσιο των οποίων μπορεί να κάνουμε και ορισμένες ευθείες ερωτήσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό και να καταλαβαίνουμε ότι το παιδί μπορεί να μην θέλει πάντα να απαντήσει και αυτό θα πρέπει να είναι απόλυτα σεβαστό. Το παιδί δεν οφείλει να έχει απάντηση για κάθε μας απορία».
Απαντήσεις, όμως, μπορούν να δώσουν ιστοσελίδες όπως το sexualeducation.gr, όπου οποία θα βρείτε πλήρη οδηγό υποστήριξης οικογενειών με ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιά. Επίσης, μπορείτε να επικοινωνήσετε με γονείς μέσω ομάδων υποστήριξης στα social media, όπως η ομάδα «Υπερήφανοι Γονείς». Αυτές οι ομάδες θα σας βοηθήσουν να δείτε και να ακούσετε εμπειρίες άλλων γονιών, αλλά και να κουβεντιάσετε μαζί τους τυχόν προβληματισμούς σας. Τέλος, χρήσιμες συμβουλές θα λάβετε και από την τηλεφωνική γραμμή 11528 – «Δίπλα σου» που προσφέρει γονεϊκή υποστήριξη μετά το coming out των ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιών.
– Διώξτε τον εγωισμό, απολογηθείτε και αναγνωρίστε ότι δεν είστε ειδικοί
Μιλώντας με το παιδί σας για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό, θα υπάρξουν σίγουρα στιγμές, τουλάχιστον τον πρώτο καιρό, που θα πείτε πράγματα που μπορεί να το ενοχλήσουν ή που δεν θα ακουστούν σωστά. Όταν ο Νίκος μίλησε στο OW.gr για το coming out του στους γονείς του, αποκάλυψε πως τον πρώτο καιρό η μητέρα του αναρωτιόταν «πώς της συνέβη αυτό».
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μιλάμε ανοιχτά στα παιδιά μας. «Στους γονείς και στους κηδεμόνες λέμε να εκφράζουν με ειλικρίνεια αυτό που νιώθουν, γιατί τα παιδιά ξέρουν πώς αισθάνονται οι γονείς τους στην πραγματικότητα», αναφέρει η σελίδα sexualeducation.gr.
Την ίδια ώρα, όμως, οφείλουμε να απολογούμαστε αν πληγώσουμε το παιδί με τα λόγια μας. Να του θυμίσουμε ότι δεν είμαστε ειδικοί σε θέματα σεξουαλικής αγωγής και ψυχολογίας, όμως θα προσπαθήσουμε να μάθουμε. Και να μην σταματάμε να το διαβεβαιώνουμε πόσο το αγαπάμε.
Να υπερασπίζεστε το παιδί σας, αφού πρώτα έχετε την έγκρισή του
Δεν υπάρχει τίποτα που να ανησυχεί τους γονείς ΛΟΑΤΚΙ+ παιδιών περισσότερο από την αντίδραση του έξω κόσμου στη σεξουαλικότητά τους. Όπως μας λέει ο Νίκος, «επειδή ήμουν πάντα χαμηλών τόνων παιδί, η μητέρα μου ανησυχούσε μη μου κάνουν κακό». Δεν είναι παράλογη αυτή η ανησυχία, δεν έχουμε ακούσει και λίγα περιστατικά bullying σε αυτά τα παιδιά, ακόμα και μέσα στα σχολεία.
Πριν βγάλετε, όμως, νύχια για να χιμήξετε σε όποιον τολμήσει να φέρει το παιδί σας σε δύσκολη θέση, μιλήστε πρώτα με το ίδιο. «Για να είστε ο καλύτερος δυνατός συνήγορος του παιδιού σας, πρέπει πρώτα να το ρωτήσετε τι χρειάζεται από εσάς», λέει ο Pearson.
Αυτό, την ίδια ώρα, σημαίνει ότι δεν χρειάζεται και να υπερβάλλετε στους τρόπους που το υποστηρίζετε. «Κάποιοι γονείς τείνουν να γίνονται υπερβολικά ενθουσιώδεις. Να ενημερώνουν τους πάντες γύρω τους ότι το παιδί τους είναι π.χ. γκέι, στην προσπάθειά τους να δώσουν αξία στο συναίσθημα του παιδιού τους. Είναι, όμως, αυτό που εκείνο πραγματικά θέλει; Μήπως φτάνετε στο άλλο άκρο;» επισημαίνει ο ίδιος.
– Δώστε στο παιδί διεξόδους
Είναι γεγονός ότι η ψυχική υγεία των παιδιών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας επιβαρύνεται δυσανάλογα συγκριτικά με άλλων παιδιών εξαιτίας του ρατσισμού που μπορεί ακόμα να υφίσταται σε κάποιες κοινωνίες. Αν νιώθουμε ότι το παιδί μας βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση και ενδεχομένως παρουσιάζει σημάδια κατάθλιψης και άγχους, πέρα από το να σταθούμε στο πλευρό του και να του παρέχουμε συναισθηματική ασφάλεια, έχει νόημα να απευθυνθούμε και σε κάποιον ειδικό.
Στην Ελλάδα υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές που παρέχουν δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη σε εφήβους από επιστήμονες, όπως το 1056 του Χαμόγελου του Παιδιού, η Γραμμή 11525 του Μαζί για το Παιδί και το Milamou.gr, καθώς και επιστημονικές ομάδες που εξειδικεύονται σε θέματα σεξουαλικής ταυτότητας, όπως το Psy4You και φυσικά ιδιώτες παιδοψυχολόγοι. Η σωστή στήριξη, λοιπόν, μπορεί να είναι μόλις ένα τηλέφωνο μακριά.
Βρείτε εδώ τα audio articles που είναι διαθέσιμα αυτή τη στιγμή.
Για να ακούτε τα άρθρα του OW που είναι διαθέσιμα σε ηχητική μορφή, μπορείτε να μας ακολουθήσετε σε Spotify και σε Apple Podcasts.