ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΤΙΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΣΟΥ Ή ΑΠΛΩΣ ΝΑ ΤΟΥΣ ΑΚΟΥΣΕΙΣ;

Συχνά, όταν ένα οικείο πρόσωπο μας εκμυστηρεύεται κάποιο πρόβλημα που το απασχολεί, σπεύδουμε να βρούμε λύσεις και να του δώσουμε συμβουλές που πιστεύουμε ότι θα βοηθήσουν την κατάσταση. Είναι όμως πραγματικά αυτό που χρειάζονται εκείνη τη στιγμή;

Ανέκαθεν, οι ανθρώπινες σχέσεις αποτελούσαν για μένα το κεντρικό θέμα της ζωής. Η μυστήρια δύναμή τους, η πολυπλοκότητά τους, οι χαρές και οι στεναχώριες, όλα όσα τις απαρτίζουν βρίσκονταν πάντοτε στο προσκήνιο του ενδιαφέροντός μου. «Έδωσα και πήρα», όπως λέμε, από τους ανθρώπους σε κάθε εκδοχή τους και αυτό συνεχίζω να κάνω μέχρι σήμερα.

Το σενάριο αυτό εμπεριέχει πάντοτε την εγκάρδια συμμετοχή μου στις καλές στιγμές των άλλων και τη στήριξή μου στις δυσκολίες τους. Αυτό πίστευα, μέχρι που πριν από λίγο καιρό, ενώ συμπαραστεκόμουνα σε μια αγαπημένη μου φίλη η οποία περνούσε μια πολύ στενάχωρη κατάσταση, προβληματίστηκα καθώς διάβασα κάπου το εξής: «Πολλές φορές, αυτό που χρειάζεσαι από έναν αληθινό φίλο δεν είναι να σε ξεκολλήσει από τις λάσπες, αλλά να κάτσει μαζί σου σε αυτές και να σε ακούσει».

Συμβουλές ή κατανόηση;

Όλοι γνωρίζουμε την ανεκτίμητη αξία που έχει η κατανόηση των άλλων προς εμάς. Είναι προαπαιτούμενο για κάθε αληθινή σχέση, αυτό που πάντοτε έχουμε ανάγκη και αποζητούμε βαθιά: κάποιον να μας ακούσει και να μας καταλάβει. Να μας ακούσει χωρίς να κρίνει, χωρίς να εξηγήσει, χωρίς να κάνει υποδείξεις, χωρίς να σπεύσει να βρει λύσεις. Πριν αρχίσει ο καταιγισμός των αυτόκλητων συμβουλών, τις οποίες ποτέ δεν ζητήσαμε, εκείνο που χρειαζόμαστε όλοι από τους συντρόφους, τους γονείς, τους φίλους μας είναι πρώτα να μας ακούσουν. Τι πηγαίνει στραβά, λοιπόν, κι ενώ γνωρίζουμε τη θεωρία κάτι χάνεται στην πράξη;

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Πόσο δύσκολο είναι να ακούς αληθινά

Οι περισσότεροι από εμάς θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε καλοί στην επικοινωνία και ακούμε αληθινά τους ανθρώπους, ειδικά όταν αντιμετωπίζουν κάποια δυσκολία. Αλλά, για να είμαστε ειλικρινείς, αυτό από μόνο του δεν είναι μια εύκολη δουλειά.

Συχνά, η αγωνία μας να προστατεύσουμε με συμβουλές τα αγαπημένα μας πρόσωπα και να βρούμε άμεση λύση στο πρόβλημά τους σαμποτάρει τον ρόλο μας ως ακροατή.

Ο Ken Druck, ψυχολόγος και συγγραφέας, υποστηρίζει ότι ο ρόλος του ακροατή χρειάζεται εξάσκηση, καθώς απαιτεί να απαλλαγεί κανείς από το άγχος του να σώσει ένα αγαπημένο πρόσωπο που βρίσκεται σε άσχημη θέση και να παραμερίσει τα όποια αυστηρά σχόλια, γρήγορες λύσεις και συμβουλές. «Οι άνθρωποι που ξέρουν να ακούν τον άλλο δημιουργούν ένα ασφαλές περιβάλλον όπου εκείνος που μιλάει δεν αισθάνεται ότι τον επικρίνουν, ότι τον αναλύουν ή τον χειρίζονται. Αισθάνεται ότι κάποιος τον κρατάει αγκαλιά».

ΤΟ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΚΑΛΟΣ ΑΚΡΟΑΤΗΣ ΔΕΝ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΕΚΦΕΡΕΙΣ ΓΝΩΜΗ Ή ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ, ΟΤΑΝ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟ.

Οι καλοί ακροατές, εξηγεί ο ειδικός, δεν διακόπτουν με φράσεις όπως «Ναι αλλά….» ή «Αυτό μου θυμίζει….», δεν συγκρίνουν τον πόνο του άλλου με τον δικό τους, ούτε προσπαθούν να οικειοποιηθούν την ιστορία του. Όπως λέει, ένας καλός ακροατής θα κάνει ευέλικτες ερωτήσεις, π.χ.:

• Τι σημαίνει αυτό για σένα;
• Πώς σε κάνει να αισθάνεσαι;
• Τι πιστεύεις ότι χρειάζεται να πεις ή να κάνεις;

Αυτό που έχει ανάγκη κάποιος για να ανακουφιστεί δεν είναι απαραίτητα το να δώσουμε λύση στο πρόβλημά του, γιατί ίσως και να μην μπορούμε. Εκείνο που σίγουρα μπορούμε είναι να είμαστε μαζί του στην αγωνία, στον φόβο, στη λύπη του.

Η ώρα της συμβουλής

Σε κάθε περίπτωση, το να είσαι καλός ακροατής δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να εκφέρεις γνώμη ή να προτείνεις πρακτικές λύσεις, όταν είναι εφικτό. Υπάρχουν στιγμές που, όπως επισημαίνει και ο Ken Druck, χρειάζεται να επέμβουμε και να βοηθήσουμε όποιον μοιράζεται μαζί μας ένα ζήτημα που τον ταλαιπωρεί. Πώς θα καταλάβουμε πότε έχει έρθει αυτή η στιγμή; Δεν έχουμε παρά να ρωτήσουμε: Θα ήθελες τη γνώμη μου ή προτιμάς απλώς να σε ακούσω;

Αν η απάντηση είναι αρνητική, καλό είναι να τη σεβαστούμε, να μην πιέσουμε τα πράγματα και κυρίως να μην δείξουμε ότι δυσανασχετούμε. Ίσως χρειάζεται να παραμείνουμε μαζί του για λίγο ακόμα στην λάσπη και απλώς να ακούμε.