ΠΟΣΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΤΟ ΣΕΞ; ΕΙΔΙΚΟΣ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Τι συμβαίνει πραγματικά στον εγκέφαλο όταν μιλάμε για σεξ; Η sex educator Emily Nagoski εξηγεί πώς η επιστήμη του σεξ άλλαξε πορεία και γιατί η επιθυμία δεν είναι τόσο απλή υπόθεση.

Συχνά οι επιστήμονες ερευνούν ένα ζήτημα για δεκαετίες, ώσπου ανακαλύπτουν μια νέα παράμετρο που αλλάζει όλα τα δεδομένα. Αυτό συνέβη και με τους ερευνητές της επιστήμης του σεξ. Από το ’60 και για τρεις δεκαετίες είχαν παραλείψει ένα πολύ βασικό συστατικό της διαδικασίας.

Η Emily Nagoski, sex educator και συγγραφέας του βιβλίου «Come as you are», εξηγεί τι άλλαξε όσα ήξεραν οι επιστήμονες του σεξ, ποιο είναι το πιο σημαντικό σεξουαλικό όργανο που έχουμε πάνω μας και τι κρύβεται πίσω από τα προβλήματα με τη σεξουαλική διάθεση. Και όχι, δεν φταίει η έλλειψη ερεθισμάτων.

Πώς εξελίχθηκε η επιστήμη του σεξ

Η Nagoski έκανε σε βίντεο μια ιστορική αναδρομή στο πώς εξελίχθηκε η επιστήμη της μέχρι να συμπεριλάβει στις έρευνες την επιθυμία, και ποια μεγάλη ανακάλυψη προέκυψε όταν έγινε αυτή η προσθήκη – η οποία πραγματικά άλλαξε το «παιχνίδι».

iStock

Όπως εξήγησε, η ιστορία της επιστήμης της σεξουαλικής θεραπείας έχει τρεις μεγάλες φάσεις. Η πρώτη αφορά τη δουλειά των Masters και Johnson το ’60, οι οποίοι δημιούργησαν το μοντέλο των τεσσάρων φάσεων φυσιολογικών αλλαγών της σεξουαλικής απόκρισης, που αντιστοιχούν στην ανθρώπινη σεξουαλική διέγερση και τη σεξουαλική συμπεριφορά. Ερευνούσαν με ποια φάση είχε πρόβλημα κάποιος: Με τον οργασμό; Τη διέγερση; Την κορύφωση; ‘H τη χαλάρωση μετά τον οργασμό;

«Οι παρεμβάσεις είχαν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίζουν τις φάσεις της διεγερτικής διαδικασίας», επισήμανε η Nagoski. «Όταν όμως ακούτε για αυτές τις τέσσερις φάσεις, ποια πιστεύετε ότι λείπει; Η επιθυμία. Έτσι όπως έκαναν οι Masters και Johnson την έρευνα τους, οι συμμετέχοντες γνώριζαν πως θα πληρωθούν για να αυνανιστούν έως τον οργασμό, για την επιστήμη. Δεν ήταν αναγκασμένοι να το θέλουν, να βιώνουν την επιθυμία, όπως συμβαίνει σε μια σχέση. Θα έλεγε κανείς πως η επιθυμία θα έπρεπε να είναι βασική συνθήκη όσων έπαιρναν μέρος στην έρευνα. Όχι η έρευνα αυτή καθαυτή».

«ΉΤΑΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ Η ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ, ΚΑΘΩΣ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΣΤΟΧΟ ΤΟ ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΠΟΛΥ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΗΘΕΛΑΝ ΤΟ ΣΕΞ».

Τη δεκαετία του ’70, η Helen Singer Kaplan είδε τις κλινικές σημειώσεις των θεραπευτών και παρατήρησε ότι στις μη επιτυχημένες περιπτώσεις υπήρχε πρόβλημα με την επιθυμία – η οποία ακριβώς έλειπε από το μοντέλο που χρησιμοποιούνταν για τη θεραπεία θεμάτων της σεξουαλικότητας. Έτσι, δημιούργησε το τριφασικό μοντέλο επιθυμίας, διέγερσης και οργασμού.

«Ήταν επαναστατική η προσθήκη της επιθυμίας, καθώς μπορούσαν να αναπτυχθούν παρεμβάσεις που θα είχαν ως στόχο το πότε και πόσο πολύ οι άνθρωποι ήθελαν το σεξ», τονίζει η Nagoski. «Όταν το πράγμα άρχισε να γίνεται κάπως περίπλοκο, το ’90, η Rosemary Basson ανέπτυξε στον Καναδά το μοντέλο της αποκριτικής επιθυμίας. Ήταν αναγκαία μια πιο νευροβιολογική κατανόηση για το πώς λειτουργούσε η διαδικασία.

iStock

»Ο Erick Jansen και ο John Bancroft του Kinsey Institute είχαν την τρελή ιδέα πως το σεξ “δουλεύει” στον εγκέφαλο, όπως οτιδήποτε άλλο. Ότι δηλαδή συνδυάζονται οι διεγερτικές παρορμήσεις με τις ανασταλτικές. Άρχισαν λοιπόν να κάνουν έρευνες που έδειξαν ότι υπάρχει ένα σεξουαλικό διεγερτικό σύστημα και ένα αυτοπεριοριστικό σύστημα».

Το «γκάζι» και το «φρένο» για σεξ

Το σύστημα σεξουαλικής διέγερσης είναι σαν το γκάζι του αυτοκινήτου και παρατηρεί στο περιβάλλον όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με το σεξ, ό,τι βλέπουμε, ό,τι ακούμε, την οσμή, το άγγιγμα, τη γεύση και όλες τις αισθήσεις στο σώμα μας, μαζί με ό,τι σκεφτόμαστε, πιστεύουμε ή φανταζόμαστε και ο εγκέφαλός μας θεωρεί σχετικό με το σεξ.

Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΔΙΦΑΣΙΚΗ: ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΟΥΜΕ Ο,ΤΙ ΜΑΣ ΔΙΕΓΕΙΡΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΑΠΕΝΕΡΓΟΠΟΙΟΥΜΕ Ο,ΤΙ ΜΑΣ ΑΠΟΤΡΕΠΕΙ.

Λειτουργεί πάντα ασυνείδητα και σε χαμηλό επίπεδο, στέλνοντας το σήμα «ενεργοποίησης». Ωστόσο, δεν λειτουργεί με οποιοδήποτε ερέθισμα, γιατί έχουμε τα φρένα μας.

Το ανασταλτικό σύστημα παρατηρεί ό,τι ο εγκέφαλός μας κωδικοποιεί ως πιθανή απειλή και στέλνει το σήμα της «απενεργοποίησης». Ως εκ τούτου, η διαδικασία της διέγερσης είναι διφασική: πρέπει να ενεργοποιούμε ό,τι μας διεγείρει και να απενεργοποιούμε ό,τι μας αποτρέπει.

«Η κύρια συμβουλή που δίνεται σε όποιον έχει θέμα με τη διέγερσή του είναι να προσθέσει ερεθίσματα στο πεντάλ: πορνό, παιχνίδια ρόλων, σεξουαλικά βοηθήματα κ.ά.» λέει η ειδικός. «Αποδεικνύεται όμως ότι όταν οι άνθρωποι έχουν θέμα, συνήθως δεν φταίει ότι υπάρχει ανεπάρκεια σε ερεθίσματα διέγερσης, αλλά ότι υπάρχουν πολλά ερεθίσματα στα φρένα. Οπότε, χρειάζεται η ανάπτυξη παρεμβάσεων που επικεντρώνουν στο να ξεφορτωθούμε όσα ενεργοποιούν τα φρένα. Πολλά δεν έχουν την παραμικρή σχέση με αυτό καθαυτό το σεξ, αλλά με στρες, την εικόνα που έχουμε για το σώμα μας, ένα τραύμα ή προβλήματα στη σχέση».

«ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟ ΟΡΓΑΝΟ ΠΟΥ ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ. ΤΟ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ».

«Ο οργασμός είναι εγκεφαλική απόκριση»

Η ειδικός διαβεβαιώνει ότι «το σεξ είναι πολύ περισσότερο εγκεφαλική διαδικασία από ό,τι είναι διαδικασία των γεννητικών οργάνων. Μπορούμε να βιώσουμε το σεξ οπουδήποτε στο σώμα μας. Αν κάποιος έχει τραυματισμό στο νωτιαίο μυελό και, ως εκ τούτου, δεν έχει αισθήσεις στα γεννητικά του όργανα, μπορεί να έχει οργασμούς, εκπαιδεύοντας το σώμα του να ανταποκρίνεται στα άλλα είδη των ερεθισμάτων, αφού ο οργασμός είναι εγκεφαλική απόκριση. Η διέγερση είναι εγκεφαλική απόκριση. Το μεγαλύτερο σεξουαλικό όργανο που έχουμε στο σώμα μας είναι το δέρμα. Το πιο σημαντικό είναι ο εγκέφαλος».

Αν είχε να δώσει μια συμβουλή σε αρχάριους, ως προς το πώς μπορούν να συμπεριλάβουν το διφασικό μοντέλο ελέγχου στη σεξουαλική τους ευημερία, είναι η εξής: «Να κάνετε λίστες με τα πράγματα που ενεργοποιούν το γκάζι και αυτά που πατούν το φρένο».

Η απαραίτητη διευκρίνιση

Ο εγκέφαλος του ανθρώπου είναι το πιο περίπλοκο «μηχάνημα» στον κόσμο. Πράγμα που σημαίνει ότι και στο θέμα του σεξ λειτουργεί με πολύ πιο περίπλοκο τρόπο από ό,τι εξήγησε η Nagoski.

iStock

Η ίδια επισημαίνει: «Μπορεί να υπάρχουν συγκεκριμένα είδη ερεθισμάτων τα οποία σε ένα πλαίσιο νιώθουν απίστευτα ενώ σε άλλο μας κάνουν να θέλουμε να χτυπήσουμε κάποιον. Το παράδειγμα που χρησιμοποιώ συχνά είναι το γαργαλητό. Αν είμαστε σε ένα πλαίσιο διασκέδασης, φλερτ, παιχνιδιού, διέγερσης, εμπιστοσύνης, αγάπης και κάποιος μας γαργαλήσει, θα το νιώσουμε ως κάτι καλό. Αν όμως τσακωνόμαστε με τον ίδιο άνθρωπο και μας γαργαλήσει, θα εκνευριστούμε».

Η αίσθηση είναι η ίδια, το άτομο απέναντί μας το ίδιο, ωστόσο η πραγματική ενεργοποίηση στον εγκέφαλο διαφέρει: «Το εσωτερικό πλαίσιο είναι διαφορετικό, γι’ αυτό και ο εγκέφαλός σας μεταφράζει την αίσθηση εντελώς αντίθετα. Την αντιλαμβάνεται ως κάτι δυσάρεστο όταν το πλαίσιο είναι λάθος, και ως κάτι ευχάριστο, όταν το πλαίσιο είναι το σωστό. Αυτή είναι η δύναμη του πλαισίου».