ΤΟ ΞΕΡΕΙΣ ΟΤΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΣΟΥ ΕΧΕΙ ΕΝΑΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΝΑ «ΦΤΙΑΧΝΕΤΑΙ»;

Ήξερες ότι το σώμα μας έχει από μόνο του ένα σύστημα που ονομάζεται ενδοκανναβινοειδές και έχει την ιδιότητα να μας φτιάχνει τη διάθεση;

Εσύ μπορεί να νομίζεις ότι για να «ανέβει» ή για να «φτιαχτεί» κανείς χρειάζεται ουσίες, όπως π.χ. το αλκοόλ ή άλλες παράνομες ναρκωτικές ουσίες. Μάθε, όμως, ότι το ίδιο σου το σώμα έχει από μόνο του τις «ουσίες» που χρειάζεσαι για να νιώθεις καλά, οι οποίες επιστρατεύονται μέσω του ενδοκανναβινοειδούς συστήματος. Είναι ένα από τα πολλά συστήματα του οργανισμού, όπως π.χ. το ανοσοποιητικό ή το αναπαραγωγικό, και ίσως το λιγότερο γνωστό.

Το όνομά του προέρχεται βέβαια από το φυτό που σχετίζεται με την ανακάλυψή του, όμως δεν απαιτεί τη χρήση του φυτού για να λειτουργήσει. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ενδοκρινολόγος-διαβητολόγος Βασιλική Τριάντη: «Υπάρχουν ενδοκανναβινοειδή σε όλο μας το σώμα: στον εγκέφαλο, στα ζωτικά όργανα, στους συνδετικούς ιστούς, στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και των αδένων».

Τα μόρια αυτά είναι δομικά παρόμοια με τα κανναβινοειδή που βρίσκονται στα φυτά κάνναβης, όμως βρίσκονται φυσικά μέσα μας.

«Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα εκτελεί διάφορες λειτουργίες σε κάθε ιστό του σώματος, αλλά πάντα με τον ίδιο στόχο: τη διατήρηση ενός σταθερού εσωτερικού περιβάλλοντος παρά τις εξωτερικές διακυμάνσεις, μέσω της ομοιόστασης», εξηγεί η ίδια.

Pexels Xespri

Ο Deepak Cyril D’Souza, καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Yale, αναφέρει «είναι ένα φυσικό σύστημα επικοινωνίας του εγκεφάλου, το οποίο πιστεύουμε ότι έχει την ιδιότητα να διατηρεί την ισορροπία στον οργανισμό».

Με λίγα λόγια, πρόκειται για ένα σύνθετο θεραπευτικό σύστημα, με τα δικά του χημικά, το οποίο «δουλεύει» μέσα μας χωρίς εμείς να το καταλαβαίνουμε.

Πώς λειτουργεί το ενδοκανναβινοειδές σύστημα;

Υπάρχουν τρία μέρη στο ενδοκανναβινοειδές σύστημα:

• τα ενδοκανναβινοειδή που παράγει το σώμα,
• τα βασικά ένζυμα που βοηθούν στην παραγωγή τους κατόπιν ζήτησης και στη διάσπασή τους όταν δεν χρειάζονται πλέον,
• οι ενδοκανναβινοειδής υποδοχείς.

ΤΟ ΕΝΔΟΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΔΟΡΦΙΝΕΣ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΟ ΕΥΦΟΡΙΚΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΠΟΥ ΝΙΩΘΟΥΜΕ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ.

Τα ενδοκανναβινοειδή προέρχονται από λιπίδια (λίπη) στο σώμα. Αυτά είναι φυσικοί νευροδιαβιβαστές που ενεργοποιούν τους ίδιους υποδοχείς οι οποίοι ενεργοποιούνται από την τετραϋδροκανναβινόλη. Η διαφορά, όμως, είναι ότι τα ενδοκανναβινοειδή δεν θα σε κάνουν να «μαστουρώσεις», αλλά θα συμβάλλουν σε πολλές ζωτικές σωματικές λειτουργίες. Τα κύρια ενδοκανναβινοειδή είναι δύο: η ανανδαμίδη και η 2-AG (η οποία είναι συντομογραφία της 2-αραχιδονυλογλυκερόλης). Παράγονται στον εγκέφαλο και σε άλλα μέρη του σώματος.

Οι ουσίες αυτές, λένε οι ειδικοί, αποθηκεύονται σε λιπομεμβράνες και απελευθερώνονται κατόπιν ζήτησης. Όταν απελευθερωθούν, συνδέονται με ειδικούς υποδοχείς: τους CB1, οι οποίοι είναι άφθονοι στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ειδικά στον εγκέφαλο), και τους CB2, οι οποίοι βρίσκονται κυρίως στο ανοσοποιητικό σύστημα.

Με τον τρόπο αυτό το ενδοκανναβινοειδές σύστημα διατηρεί την ομοιόσταση, μια κατάσταση βιολογικής αρμονίας, σε διάφορα άλλα συστήματα του σώματος όπως η μνήμη και η μάθηση, η διάθεση και το άγχος, η αντίληψη του πόνου, η όρεξη, ο μεταβολισμός, ο ύπνος, η ανοσολογική λειτουργία, η αναπαραγωγική λειτουργία και η αντίδραση στο στρες.

Το καλύτερο; Το σύστημα αυτό μπορεί, επίσης, να παίζει ρόλο στο «ευφορικό συναίσθημα» που βιώνουμε συνήθως κατά τη διάρκεια ή μετά την άσκηση.

Θα ρωτήσεις τώρα: Μα αυτό δεν είναι δουλειά των ενδορφινών;

Νεότερες μελέτες, λοιπόν, δείχνουν πως μαζί με τα επίπεδα ενδορφινών που αυξάνονται μετά την άσκηση, αυξάνεται στο αίμα και το ενδοκανναβινοειδές ανανδαμιδίο, πράγμα που σημαίνει ότι πιθανότατα αυτές οι δύο ουσίες συνεργάζονται για να προκαλέσουν το «ευφορικό συναίσθημα».

Τέλος, έχει βρεθεί ότι και η οξυτοκίνη συνεργάζεται με το ενδοκανναβινοειδές σύστημα ενισχύοντας την κοινωνικής μας συμπεριφορά και τους δεσμούς που σχηματίζουμε με τους ανθρώπους. Χωρίς το σύστημα αυτό, λένε οι ειδικοί, θα ήταν πολύ δύσκολο να αντιμετωπίζουμε το στρες και να έχουμε μια ισορροπημένη ζωή.

Τι συμβαίνει στο σώμα αν το σύστημα διαταραχθεί;

Το ενδοκανναβινοειδές σύστημα, λένε οι επιστήμονες, διαταράσσεται συνήθως όταν ένας άνθρωπος υποφέρει από ορισμένες παθήσεις, π.χ. χρόνιες παθήσεις πόνου όπως ημικρανίες και ινομυαλγία, καθώς και επιληψία, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κατάθλιψη ή άγχος.

ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΕΝΔΟΚΑΝΝΑΒΙΝΟΕΙΔΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΘΑ ΗΤΑΝ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΣΤΡΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΜΙΑ ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΗ ΖΩΗ.

Παρόλο που υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι μπορούμε να υποστηρίζουμε ή και να προστατεύουμε το πολύτιμο αυτό σύστημα μέσω της σωματικής άσκησης και με δραστηριότητες διαλογισμού και ενσυνειδητότητας, το πόσο καλά το κάνει αυτό καθένας μας είναι σχετικό.

Pexels Jule

Φυσικά, δεν έχει νόημα να στραφούμε στην κανονική κάνναβη για να το ενισχύσουμε. Όπως εξηγεί ο D’Souza, τα ενδοκανναβινοειδή παράγονται όταν υπάρχει ζήτηση από το σώμα μας, απελευθερώνονται σε έναν διακριτό χώρο και μόλις συνδεθούν με τους υποδοχείς κανναβινοειδών απενεργοποιούνται. Αντίθετα, όταν κάποιος καπνίζει κάνναβη, αυτή κατακλύζει τον εγκέφαλο και συνδέεται με τους υποδοχείς κανναβινοειδών σε όλο τον εγκέφαλο. Γι’ αυτό η επίδραση της κάνναβης διαρκεί πολύ περισσότερο, γι’ αυτό επίσης όταν κάνει κάποιος συχνή χρήση κάνναβης μπορεί να εμποδίζει το ενδοκανναβινοειδές σύστημα να λειτουργήσει σωστά.

Τι συμβαίνει τότε; Το άτομο μπορεί να έχει δυσκολίες στον ύπνο, να επηρεαστεί η όρεξή του, να έχει κακή διάθεση και άγχος. Η απότομη διακοπή της κάνναβης, πάλι, μπορεί επίσης να προκαλέσει αυτές τις διαταραχές.

Κοινώς, και η χρήση κάνναβης δημιουργεί προβλήματα στο σύστημα αυτό και η διακοπή της. Τα καλά νέα, τουλάχιστον, είναι ότι λίγο καιρό μετά τη διακοπή το σύστημα θα επανέλθει, μερικώς ή ακόμα και πλήρως.