ΖΩΝΗ ΜΗΔΕΝ: Η ΝΕΑ ΤΑΣΗ ΠΟΥ ΓΥΜΝΑΖΕΙ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΚΟΥΡΑΖΕΙ

Όχι, δεν πρόκειται για ζώνη παθητικής γυμναστικής. Η νέα τάση της «ζώνης μηδέν» περιγράφει την ήπια μορφή φυσικής δραστηριότητας που σου εξασφαλίζει τα οφέλη για την υγεία χωρίς πίεση και λαχάνιασμα.

Θα έχεις σίγουρα διαβάσει κάπου για τον χρυσό κανόνα των 150΄ λεπτών ελαφριάς σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα, που σου διασφαλίζουν το minimum των ωφελειών της άσκησης για την υγεία. Ψάχνεις λίγο τι μπορείς να κάνεις, κι ο αλγόριθμος σου πετά διαφημίσεις της λογικής no pain, no gain – τα αγαθά κόποις κτώνται, που λέμε εμείς: αν δε λιώσεις, αν δεν αγγίξεις το μέγιστο των δυνατοτήτων σου, τότε προκοπή μηδέν. Ή μήπως όχι;

Ας πάρουμε μια άλλη εκδοχή της σωματικής άσκησης. Σκέψου ανθρώπους που περπατούν χαλαρά συζητώντας τα νέα της ημέρας, που κάνουν διατάσεις ή γιόγκα με ζηλευτή ηρεμία στο πρόσωπο, δυο γειτόνισσες που συνεννοήθηκαν να τακτοποιήσουν την ίδια ώρα τις αυλές τους για να κάνουν πιο ευχάριστη την καθαριότητα, ή τις φορές που έκανες ποδήλατο στην πιο χαλαρή ταχύτητα για να απολαύσεις τη διαδρομή χωρίς ζόρι. Όλη αυτή η αβίαστη φυσική δραστηριότητα, λέει ο Tom Brownlee, Αναπληρωτής Καθηγητής της Επιστήμη του Αθλητισμού και της Άσκησης στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, είναι η άσκηση της ζώνης μηδέν (zone zero).

«Οριακά θα έλεγες ότι μοιάζει υπερβολικά εύκολο», γράφει σε άρθρο του στο The Conversation. «Η λογική αυτή πάει κόντρα στην κουλτούρα του “φτάσε τα όριά σου” που κυριαρχεί στα γυμναστήρια και στις εφαρμογές γυμναστικής. Αντί για την προσπάθεια μέχρι να σου κοπεί η ανάσα, η άσκηση στη ζώνη μηδέν αφορά το να κινείσαι τόσο αργά, ώστε να μπορείς να μιλάς άνετα καθ’ όλη τη διάρκειά της». Με λίγα λόγια, είναι οτιδήποτε δεν θα τρελάνει τον καρδιακό ρυθμό.

iStock

«Ζητούμενο είναι οι παλμοί της καρδιάς να παραμένουν πιο χαμηλοί και από το όριο που πολλά fitness trackers χαρακτηρίζουν ως ζώνη 1. Στη γλώσσα της προπόνησης αντοχής, η ζώνη 1 συνήθως σημαίνει περίπου 50-60% του μέγιστου καρδιακού ρυθμού». Αν και στους επιστημονικούς κύκλους η ζώνη μηδέν παραμένει υπό εξέταση ως ορισμός και είδος προπόνησης, στον υπόλοιπο κόσμο κερδίζει ολοένα περισσότερο έδαφος για τα οφέλη που προσφέρει χωρίς να απαιτεί εξαντλητική προσπάθεια.

Πέντε λόγοι να μπεις στη Ζώνη μηδέν

1. Είναι «ανοιχτή» για όλους

Αρχικά, και ίσως αυτό να είναι το μεγαλύτερο ατού της, η ζώνη μηδέν προσφέρεται για όλους, πολύ περισσότερο για άτομα που δυσκολεύονται με τη σωματική άσκηση λόγω ασθένειας, ηλικίας ή τραυματισμού – και δύσκολα θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις υψηλές απαιτήσεις μιας προπόνησης σπριντ ή HIIT (υψηλής έντασης).

2. Βελτιώνει τους δείκτες υγείας

Έρευνες την έχουν συνδέσει με βελτίωση σε σειρά από δείκτες υγείας όπως η κυκλοφορία του αίματος, η ρύθμιση του σακχάρου και η ψυχική ευημερία. «Για παράδειγμα,» λέει ο Brownlee, «ένας καθημερινός περίπατος σε ήπιο ρυθμό μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων».

iStock

3. Προάγει τη μυϊκή αποκατάσταση

Η ζώνη μηδέν μπορεί να δώσει λύση σε αθλητές και άτομα που ακολουθούν έντονα προγράμματα γυμναστικής, ώστε να παραμένουν δραστήριοι το διάστημα της μυϊκης αποκατάστασης. «Δεν μπορούν να προπονούνται σκληρά κάθε μέρα. Το σώμα τους χρειάζεται χρόνο για να αναρρώσει. Και εκεί έρχονται οι ήπιες προπονήσεις, όχι ως χάσιμο χρόνου, αλλά ως απαραίτητα εργαλεία ανάκαμψης».

4. Σε αποσυμπιέζει

Το ίδιο ισχύει και για όσους προσπαθούν να συνδυάσουν τη δουλειά, την οικογένεια και το καθημερινό άγχος. «Μια προπόνηση ζώνης μηδέν μπορεί να μειώσει την ένταση χωρίς να σου απορροφήσει την ενέργεια», λέει ο ειδικός, συστήνοντας το πιο απλό: όταν νιώθεις «πτώμα» ύστερα από μια απαιτητική ημέρα, αντί να λιώσεις στον καναπέ κάνε έναν σύντομο περίπατο.

5. Βοηθά στη διατήρηση μιας υγιούς ρουτίνας

Η έρευνα από το πεδίο της ψυχικής υγείας ξεχωρίζει την προπόνηση ζώνης μηδέν για την ευκαιρία που δίνει στους ανθρώπους να διατηρήσουν μια ρουτίνα σωματικής άσκησης. Όσο να πεις, είναι ευκολότερο να παραμείνεις συνεπής σε μια προπόνηση βασισμένη σε πιο χαλαρές δραστηριότητες, ακόμα και από αυτές που κάνεις στην καθημερινότητά σου, παρά σε προγράμματα υψηλών απαιτήσεων λες και προετοιμάζεσαι για αγώνα στίβου – εκτός αν το θες και το αντέχεις.

iStock

Γιατί τη χρειάζονται και όσοι κάνουν πρωταθλητισμό

Σίγουρα δεν θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα αν ετοιμάζεσαι για Μαραθώνιο ή θες να βελτιώσεις θεαματικά τη φυσική σου κατάσταση, οπότε είναι απαραίτητο να μοχθήσεις παραπάνω. «Όμως η λογική του “όλα ή τίποτα”, του “είτε προπονείσαι σκληρά είτε καθόλου”», γράφει ο Brownlee, «μπορεί να εξαφανίσει το νόημα της άσκησης. Η ζώνη μηδέν μπορεί να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία χτίζονται άλλες δραστηριότητες, ή μπορεί απλώς να σταθεί από μόνη της ως μια συνήθεια που ενισχύει την υγεία».

Άρα, η ζώνη μηδέν, η «προπόνηση κάτω από τη ζώνη 1» ή η «ενεργητική αποκατάσταση», όπως επιλέγουν να την αποκαλούν άλλοι ερευνητές, είναι για όλους. Και το μηδέν αυτό αποτυπώνει την ουσία της: φυσική δραστηριότητα χωρίς πίεση, χωρίς ιδιαίτερο εξοπλισμό, ρολόγια ή μετρητές για να καταγράψεις χρόνους και επιδόσεις. Ίσως, καταλήγει ο ειδικός, η απλότητά της να είναι ο λόγος πίσω από την αυξανόμενη απήχησή της, και το στοιχείο που θα τη μετατρέψει σε όπλο κατά της καθιστικής ζωής και των συνεπειών της για την υγεία.