6 ΤΡΟΠΟΙ ΝΑ ΦΡΟΝΤΙΣΕΙΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ ΑΝ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙΣ ΓΟΝΕΑ ΜΕ ΑΝΟΙΑ

Τα άτομα που φροντίζουν κάποιον γονέα με άνοια συχνά βάζουν τον εαυτό τους σε δεύτερη μοίρα, θέτοντας σε κίνδυνο τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική τους υγεία.

Καταλάβαμε αρχικά ότι κάτι δεν πήγαινε καλά όταν άρχισε να ξεχνά να πάρει σωστά τα φάρμακά του. Ο άντρας μου του έφτιαξε μία εβδομαδιαία θήκη χαπιών, την οποία φρόντιζε να ανανεώνει εμπρόθεσμα. Ως μοναχοπαίδι, ήταν αυτονόητο για εκείνον πως η φροντίδα του πατέρα του ήταν δική του ευθύνη – ειδικά όταν η γηρίατρος, έπειτα από τις σχετικές εξετάσεις, τον ενημέρωσε ότι ο παππούς μας βρίσκεται στα πρώτα στάδια της άνοιας.

Και κάπως έτσι, ίσως νωρίτερα από όσο υπολόγιζε, ο άντρας μου μπήκε στο club των αμέτρητων ενηλίκων που αναλαμβάνουν να φροντίσουν τον γονέα που μέρα με τη μέρα αδυνατεί να αυτοεξυπηρετείται.

Σύμφωνα με έρευνα του CDC, 1 στους 4 ενήλικες εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. Από αυτούς οι μισοί το κάνουν για περισσότερα από 2 χρόνια και από αυτούς το ένα τέταρτο το κάνει για περισσότερες από 20 ώρες ανά εβδομάδα. Η ίδια μελέτη βρήκε ότι κατά το διάστημα αυτό οι φροντιστές βάζουν τη δική τους ζωή και υγεία σε δεύτερη μοίρα, συχνά με δυσάρεστες συνέπειες.

iStock

Ο άντρας μου αυτά τα τελευταία 2 χρόνια αύξησε τις επισκέψεις στο πατρικό του στις 3 ανά εβδομάδα (από 1 φορά τον μήνα, όσο ο πατέρας του ήταν καλά). Βεβαιωνόταν ότι λαμβάνει σωστά τα φάρμακά του, φρόντιζε τα γεύματά του (καθώς για σοβαρούς λόγους υγείας δεν πρέπει να τρώει πολύ αλάτι), του έκανε μικροεπισκευές και του θύμιζε τα κανάλια με τα αθλητικά. Όμως, όταν πριν από 6 μήνες, βρήκε –μαύρα μεσάνυχτα– τον πατέρα του πεσμένο μέσα στη μπανιέρα, ανακάλυψε πως ούτε αυτό ήταν αρκετό και πήρε αποφάσεις που άλλαξαν τη ζωή και των δύο. Έπειτα από μια εβδομάδα νοσηλείας, επέλεξε ένα κέντρο φροντίδας ηλικιωμένων κοντά στο σπίτι μας και από τότε τον επισκέπτεται εκεί καθημερινά, προσφέροντας χωρίς δεύτερη σκέψη τον χρόνο του και συμβάλλοντας οικονομικά στο υπέρογκο μηνιαίο ποσό που φυσικά μία σύνταξη δεν αρκεί για να καλύψει. Τα προβλήματα υγείας του παππού βελτιώθηκαν, καθώς εκεί έτρωγε και έπαιρνε τα φάρμακά του σωστά. Επιπλέον, δεν κινδυνεύει πια να πέσει και να χτυπήσει σοβαρά. Η άνοια, όμως, επιδεινώθηκε σημαντικά, κάτι που αναρωτιόμαστε αν θα συνέβαινε αν έμενε με κάποιον φροντιστή στο σπίτι.

Την απόφαση αυτή να μείνει στο σπίτι πήρε η μητέρα καλής μου φίλης, για τη δική της μητέρα. Καθώς είχε διαθέσιμο χώρο, την πήρε μαζί της και ανέλαβε να τη φροντίζει όλες τις ώρες. Πρόκειται για μια απόφαση που περιλαμβάνει μεγάλες θυσίες και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Την ίδια ώρα, βέβαια, είναι εξίσου σημαντικό με τη φροντίδα του ηλικιωμένου να βάλει ο φροντιστής σε προτεραιότητα και τη δική του ζωή, διατηρώντας όσο το δυνατόν μια υγιή ισορροπία. Το healthline.com συγκέντρωσε μερικές χρήσιμες προτάσεις.

Πώς να φροντίζεις τον εαυτό σου όταν φροντίζεις ηλικιωμένο γονιό με άνοια

1. Ετοίμαζε ένα κοινό γεύμα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διατροφή που καλούνται να ακολουθούν οι ηλικιωμένοι γονείς είναι η ιδανική για τους περισσότερους από εμάς: Πρωτεΐνη, πολλές φυτικές ίνες, ελάχιστο ή καθόλου αλάτι. Η προετοιμασία, λοιπόν, ενός φαγητού για όλους γλυτώνει χρόνο και μπορεί να ωφελήσει και την υγεία του φροντιστή.

2. Ξεκουράσου όσο περισσότερο γίνεται

Ο καλός βραδινός ύπνος αποτελεί βασική προϋπόθεση για να αντέξεις στις αυξημένες υποχρεώσεις. Σύμφωνα με μελέτη του 2016, το 76% των φροντιστών αναφέρουν κακή ποιότητα ύπνου, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, κόπωση και στρες. Αν ο ύπνος σου διακόπτεται επειδή το άτομο που φροντίζεις ξυπνά, χρησιμοποίησε ένα βρεφικό σύστημα ενδοεπικοινωνίας για να ελέγχεις τι συμβαίνει χωρίς να χρειάζεται να σηκώνεσαι κάθε τόσο από το κρεβάτι. Επιπλέον, προσπάθησε να βρεις λίγο χρόνο να κοιμάσαι μέσα στην ημέρα.

3. Μην παραλείπεις τη σωματική άσκηση και τα χόμπι σου

Προσπάθησε, όσο αυτό είναι εφικτό, να συνεχίζεις τη γυμναστική σου ή τα χόμπι σου, καθώς θα σε βοηθήσει τόσο σωματικά όσο και ψυχικά, μέσω της έκκρισης ενδορφινών. Αν, μάλιστα, ο ηλικιωμένος που φροντίζεις μπορεί να ασκηθεί μαζί σου, έστω να βγείτε για ένα περπάτημα μαζί, τόσο το καλύτερο και για τους δύο.

iStock

4. Μη σταματάς να κοινωνικοποιείσαι

Ένας μεγάλος κίνδυνος για την ψυχική υγεία του φροντιστή είναι η απομόνωση και η έλλειψη κοινωνικοποίησης. Βρες, λοιπόν, χρόνο να συναναστρέφεσαι άλλα άτομα, συζήτα ό,τι σε προβληματίζεις ή σε βαραίνει, μην παραβλέπεις τις κοινωνικές εκδηλώσεις – εν ανάγκη ζήτα από κάποιον άλλον δικό σου άνθρωπο να μείνει για μερικές ώρες στο σπίτι, στο πλευρό του ατόμου που φροντίζεις.

5. Αν υπάρχει δυνατότητα, κάνε διακοπές

Αν, μάλιστα, υπάρχει κάποιος που μπορεί να μείνει στο σπίτι στη θέση σου, προσπάθησε για μερικές ημέρες να κάνεις διακοπές. Θα είναι ευεργετικό για μερικές ημέρες να μην χρειάζεται να φροντίσεις κανέναν παρά μόνο τον εαυτό σου και να βγεις λίγο εκτός προγράμματος.

6. Μη διστάζεις να ζητάς βοήθεια

Είναι μεγάλη ανακούφιση για τον περίγυρο να γνωρίζει ότι το ηλικιωμένο και ανήμπορο μέλος μιας οικογένειας έχει βρει τον φροντιστή του, όμως λίγοι είναι αυτοί που σκέφτονται ότι και ο φροντιστής χρειάζεται φροντίδα. Το χειρότερο δε είναι ότι, μη βλέποντας μεγάλη προθυμία από τους γύρω του, αποφεύγει να αποζητά βοήθεια και ο ίδιος ο φροντιστής με αποτέλεσμα να νιώθει συχνά ότι μόνος «παλεύει με τα κύματα». Ειδικά αν το άτομο αυτό δεν έχει τη δική του οικογένεια να το στηρίξει.

Σε κάθε περίπτωση, είτε υπάρχει υποστηρικτικό δίκτυο είτε όχι, πάντα βοηθά η επικοινωνία με κάποιον ψυχοθεραπευτή, στον οποίον ο φροντιστής μπορεί να μιλήσει για όσα βιώνει, να δεχθεί συμβουλές ή μέσω αυτού να έρθει σε επαφή σε κάποια ομάδα ψυχολογικής υποστήριξης φροντιστών σε ασθενείς με άνοια, όπως ενδεικτικά είναι η εθελοντική ομάδα «Φροντίδα».

Στην Ελλάδα, επίσης, προγράμματα υποστήριξης ασθενών με άνοια και των φροντιστών τους προσφέρουν οι παρακάτω επίσημοι φορείς:

• Εταιρεία Alzheimer Αθηνών.
• Ελληνική Εταιρεία Άνοιας.
• Ψυχογηριατρική Εταιρεία Νέστωρ.