7 ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ

Κανείς δεν μπορεί να σου εξασφαλίσει ότι δεν θα νοσήσεις ποτέ από καρκίνο, όμως υπάρχουν συνήθειες που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι λειτουργούν αποτρεπτικά.

Γιατί νοσούμε από καρκίνο; Μακάρι να υπήρχε μια συγκεκριμένη απάντηση – ίσως τότε να είχε βρεθεί και μια οριστική θεραπεία. Η νόσος έχει να κάνει με μεταλλάξεις στο DNA των κυττάρων που οδηγούν σε μη φυσιολογική ανάπτυξή τους, όμως πώς ξεκινά όλο αυτό; Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να το αποτρέψουμε;

Η πραγματικότητα είναι ότι ο καρκίνος είναι μια πολύπλοκη νόσος και η ανάπτυξή του μπορεί να οφείλεται σε συνδυασμό πολλών παραγόντων. Ορισμένους από αυτούς δύσκολα μπορούμε να τους επηρεάσουμε, π.χ. τα γονίδια που έχουμε κληρονομήσει, ή την ατυχία του να έχουμε νοσήσει από κάποια μόλυνση. Υπάρχουν, όμως, και παράγοντες που είναι κατά πολύ στο χέρι μας να αποφύγουμε, υιοθετώντας τις κατάλληλες συνήθειες.

Καρκίνος: 7 καλές συνήθειες που λειτουργούν προληπτικά

Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, οι άνθρωποι που φαίνεται να έχουν μειωμένο κίνδυνο για καρκίνο έχουν ορισμένες συνήθειες.

iStock

1. Αποφυγή καπνίσματος

Το κάπνισμα έχει συνδεθεί με πολλούς τύπους καρκίνου, όπως του πνεύμονα, του στόματος, του λαιμού, των φωνητικών χορδών, του παγκρέατος, της ουροδόχου κύστης, του τραχήλου της μήτρας και των νεφρών. Ακόμα και η έκθεση σε παθητικό κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα.

Το να μην καπνίσει κανείς ποτέ είναι το ιδανικό, όμως αν καπνίζεις ήδη, ποτέ δεν είναι αργά να το σταματήσεις, κάτι που μπορείς να κάνεις και με τη βοήθεια ειδικού.

2. Κατανάλωση υγιεινών τροφών

Το να ακολουθείς μια υγιεινή διατροφή δεν εξασφαλίζει ότι δεν θα νοσήσεις ποτέ από καρκίνο, αλλά έχει βρεθεί ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο. Θα το πετύχεις αν βασίζεις τη διατροφή σου σε φρούτα, λαχανικά και άλλα τρόφιμα από φυτικές πηγές, όπως δημητριακά ολικής άλεσης και όσπρια.

iStock

Περιόρισε τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, λίπη και πρόσθετα σάκχαρα. Περιόρισε, επίσης, το κόκκινο κρέας, τα επεξεργασμένα κρέατα, τα επεξεργασμένα δημητριακά και τα κορεσμένα και trans λιπαρά. Διάλεξε ψάρι αντί για κρέας και ελαιόλαδο αντί για βούτυρο. Με λίγα λόγια, προτίμησε τη μεσογειακή διατροφή, που έχει συνδεθεί θετικά και με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.

Πίνε αλκοόλ με μέτρο, αν όχι καθόλου. Το αλκοόλ έχει πλέον βρεθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου, του πνεύμονα, των νεφρών και του ήπατος. Ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται όσο περισσότερο πίνει κανείς.

iStock

3. Διατήρηση υγιούς σωματικούς βάρους και σωματική δραστηριότητα

Το υγιές βάρος μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων τύπων καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, του παγκρέατος, του ήπατος, του παχέος εντέρου και των νεφρών. Όμως, μετράει και η σωματική δραστηριότητα: Εκτός από το ότι βοηθά στον έλεγχο του βάρους, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου.

Κάθε είδος σωματικής δραστηριότητας είναι ωφέλιμο, αλλά έχει βρεθεί ότι το ιδανικό είναι τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα μέτριας αερόβιας δραστηριότητας ή 75 λεπτά την εβδομάδα έντονης αερόβιας δραστηριότητας. Όσο περισσότερο, τόσο καλύτερα. Φυσικά, μπορεί κανείς να συνδυάζει μέτρια και έντονη δραστηριότητα.

4. Προστασία από τον ήλιο

Ο καρκίνος του δέρματος είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους καρκίνου και ευτυχώς από τους πιο εύκολους στην πρόληψη. Ξέρεις ήδη τι πρέπει να κάνεις:

• Περιόρισε τον χρόνο που περνάς στον ήλιο. Συγκεκριμένα, απόφυγε τις ώρες από τις 10 π.μ. έως και τις 4 μ.μ., οπότε οι ακτίνες του ήλιου είναι πιο έντονες.
• Όταν βρίσκεσαι σε εξωτερικούς χώρους, να παραμένεις στη σκιά όσο το δυνατόν περισσότερο. Τα γυαλιά ηλίου και ένα καπέλο με πλατύ γείσο βοηθούν επίσης.
• Φόρα ρούχα που καλύπτουν όσο το δυνατόν περισσότερο δέρμα και κυρίως το κεφάλι.

iStock

• Χρησιμοποίησε ένα αντηλιακό ευρέος φάσματος με SPF τουλάχιστον 30, ακόμη και τις συννεφιασμένες ημέρες. Βάζε επαρκή ποσότητα αντηλιακού και επαναλάμβανε κάθε δύο ώρες, ειδικά αν κολυμπάς ή ιδρώνεις.
• Μην χρησιμοποιείς σολάριουμ γιατί μπορεί να προκαλέσει ανάλογη βλάβη με το ηλιακό φως.

iStock

5. Εμβολιασμός

Η προστασία από ορισμένες ιογενείς λοιμώξεις έχει βρεθεί ότι μπορεί να βοηθήσει στην προστασία από τον καρκίνο. Συζήτησε, λοιπόν, με τον γιατρό σου για τα σχετικά εμβόλια που μπορείς να κάνεις, π.χ. για:

• Ηπατίτιδα Β. Η ηπατίτιδα Β μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του ήπατος. Άτομα υψηλού κινδύνου είναι όσοι έχουν σεξουαλικές επαφές με περισσότερους από έναν συντρόφους, άτομα που έχουν έναν σεξουαλικό σύντροφο που έχει σεξουαλικές επαφές με άλλους και άτομα με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
• Ιός ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV): Ο HPV είναι ένας σεξουαλικώς μεταδιδόμενος ιός που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλους καρκίνους των γεννητικών οργάνων. Μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε πλακώδη καρκίνο της κεφαλής και του τραχήλου. Ο προληπτικός εμβολιασμός ξεκινά από την ηλικία των 9 ετών και μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε αρκετά μεγαλύτερες ηλικίες.

6. Επικίνδυνες συμπεριφορές

Υπάρχουν λοιμώξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και που μπορείς κανείς να αποφύγει αν:

• Κάνει σεξ με ασφάλεια. Αυτό σημαίνει προφανώς προφυλακτικό, αλλά και μια προσεκτική επιλογή στους σεξουαλικούς συντρόφους, προκειμένου να μειώνονται οι πιθανότητες να κολλήσει κανείς HIV ή HPV. Τα άτομα που έχουν HIV (ή AIDS) διατρέχουν, σύμφωνα με τους ειδικούς, υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πρωκτού, του ήπατος και του πνεύμονα. Ο HPV συνδέεται συχνότερα με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ενώ μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πρωκτού, του πέους, του λαιμού, του αιδοίου και του κόλπου.
• Δεν μοιράζεται βελόνες. Η χρήση φαρμάκων με κοινές βελόνες μπορεί να οδηγήσει στον ιό HIV, αλλά και σε ηπατίτιδα Β και ηπατίτιδα C, που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για καρκίνου του ήπατος.

Pexels Gustavo Fring

7. Η σημασία της πρόληψης για καρκίνο και της σωστής ιατρικής περίθαλψης

Έλεγχε τακτικά το σώμα σου, τόσο μόνος/-η σου όσο και με τη βοήθεια του γιατρού σου. Κάνε τις διαθέσιμες προληπτικές εξετάσεις για καρκίνους, όπως καρκίνο του δέρματος, του παχέος εντέρου, του τραχήλου της μήτρας και του μαστού. Αυτές υπάρχουν για να αυξάνουν τις πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου, προκειμένου τυχόν θεραπεία να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά. Ο θεράπων/οικογενειακός γιατρός σου είναι αυτός που θα κρίνει ποιες εξετάσεις χρειάζεσαι σε κάθε φάση της ζωής σου.