ΑΥΤΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΟΛΟ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΑ ΣΕ ΠΙΟ ΝΕΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Η αύξηση ορισμένων διαγνώσεων καρκίνου στους νεότερους ανθρώπους ανησυχεί τους επιστήμονες, που αναζητούν τρόπους πρόληψης.

Το νέο alert για αύξηση διαγνώσεων καρκίνου στο κεφάλι και στον τράχηλο (λαιμό) έρχεται από τις ΗΠΑ, όπου κάνουν λόγο για περισσότερες από 50.000 νέες διαγνώσεις στον επόμενο χρόνο και 12.000 θανάτους. Η Μεγάλη Βρετανία έχει ήδη αποκαλύψει πως κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται περίπου 12.400 νέες περιπτώσεις.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη έχει παρατηρηθεί αύξηση, με τα τελευταία στοιχεία να αναφέρουν πως οι συγκεκριμένοι τύποι κακοηθών νοσημάτων αποτελούν το 5% του συνόλου. Προ 30ετίας, οι συγκεκριμένοι τύποι καρκίνου δεν ήταν συνηθισμένοι σε άτομα από 20 έως 40 ετών.

Να διευκρινίσουμε εδώ πως οι γιατροί προτιμούν να χρησιμοποιούν τον όρο τράχηλος (βλ. «του Έλληνα ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει»), γιατί ο λαιμός περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά μέρη που μπορούν να προσβληθούν από καρκίνο. Μιλάμε όμως πάντα για την περιοχή του λαιμού, καθώς υπάρχει και ο τράχηλος της μήτρας.

Οι μελέτες που αναφέρονται σε καρκίνους κεφαλής και τραχήλου περιλαμβάνουν τις περιοχές μέσα και γύρω από το κεφάλι και τον λαιμό, μεταξύ των οποίων το στόμα και το φωνητικό κουτί (λάρυγγας).

iStock

Οι τύποι καρκίνου κεφαλής και τραχήλου

Όπως ενημερώνει το εθνικό σύστημα υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, υπάρχουν περισσότερες από 30 περιοχές στο κεφάλι και τον λαιμό όπου μπορεί να αναπτυχθεί καρκίνος, συμπεριλαμβανομένων των εξής:

• Στόμα και χείλη. Ο καρκίνος μπορεί να επηρεάσει περιοχές όπως τα χείλη, η γλώσσα, το εσωτερικό του μάγουλου, το κάτω και το άνω μέρος του στόματος, τα ούλα.
• Φωνητικό κουτί. Ο καρκίνος του λάρυγγα αναπτύσσεται στον ιστό του και τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγή στη φωνή (επίπονη βραχνάδα), δυσκολία ή πόνο στην κατάποση, αναπνοή με θόρυβο ή δυσκολία, επίμονο βήμα και εξόγκωμα ή οίδημα στο λαιμό.
• Λαιμός. Οι κύριες περιοχές του φάρυγγα που επηρεάζονται είναι το τμήμα στο πίσω μέρος του στόματος, το τμήμα που συνδέει τον στοματοφάρυγγα με το στόμιο και την τραχεία, κι εκείνο που συνδέει το πίσω μέρος της μύτης με το πίσω μέρος του στόματος. Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι εξόγκωμα στον λαιμό, επίμονο πονόλαιμο και δυσκολία στην κατάποση.
• Σιελογόνοι αδένες. Ο καρκίνος σε αυτή την περιοχή προσβάλλει συχνότερα τους παρωτιδικούς αδένες – ανάμεσα στα μάγουλα και τα αυτιά. Το κύριο σύμπτωμα είναι ένα εξόγκωμα ή οίδημα πάνω ή κοντά στο σαγόνι, το στόμα ή τον λαιμό.
• Μύτη και ιγμόρεια. Ο καρκίνος επηρεάζει τη ρινική κοιλότητα (πάνω από το στόμα) και τους κόλπους (τις μικρές, γεμάτες με αέρα κοιλότητες μέσα στα οστά της μύτης και μέσα στα ζυγωματικά και το μέτωπο). Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις, όπως επίμονη βουλωμένη μύτη κυρίως από τη μια πλευρά, ρινορραγίες, μειωμένη αίσθηση όσφρησης και βλέννα που τρέχει από τη μύτη.
• Περιοχή στο πίσω μέρος της μύτης και του στόματος. Ο ρινοφαρυγγικός καρκίνος επηρεάζει το τμήμα του λαιμού που συνδέει το πίσω μέρος της μύτης με το πίσω μέρος του στόματος. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται το εξόγκωμα στο λαιμό, η βουλωμένη μύτη, οι ρινορραγίες και η απώλεια ακοής συνήθως από το ένα αυτί.

Ο καρκίνος του οισοφάγου, ο καρκίνος του θυρεοειδούς, οι όγκοι του εγκεφάλου και ο καρκίνος των ματιών συνηθέστερα δεν ταξινομούνται ως καρκίνοι κεφαλής και τραχήλου.

Ποια είναι η «σανίδα σωτηρίας»

Εξειδικευμένος γιατρός που μίλησε σε αμερικανικό δίκτυο εξήγησε πως οι τακτικές επισκέψεις σε οδοντίατρο και σε ΩΡΛ, καθώς και τα ετήσια check up υγείας είναι η ασπίδα μας απέναντι σε καρκίνους κεφαλής και τραχήλου. Δηλαδή, οι φυσικές εξετάσεις, αφού ακόμα δεν υπάρχουν εγκεκριμένες (από το FDA) απεικονίσεις για ασυμπτωματικά άτομα. Βέβαια, οι εξελίξεις μάλλον θα επιταχύνουν τις σχετικές διαδικασίες.

iStock

Ο ειδικός ομολόγησε ότι «ακόμα δεν καταλαβαίνουμε απόλυτα τους λόγους της παγκόσμιας αύξησης σε αυτούς τους τύπους καρκίνου. Εικάζουμε πως παίζει ρόλο το HPV (βλ. ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων), αλλά φαίνεται πως παίζουν ρόλο κaι άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες που δεν έχουμε λάβει υπ’ όψιν μας».

Σε ό,τι αφορά τον σεξουαλικά μεταδιδόμενο ιό HPV, είναι πλέον η κύρια αιτία καρκίνου του στοματοφάρυγγα. Αν και η ίδια η λοίμωξη από τον HPV είναι κοινή, ορισμένα στελέχη μπορούν να γίνουν καρκινικά εάν επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς καρκίνους κεφαλής και τραχήλου, που προκαλούνται από το κάπνισμα και τον καπνό, οι καρκίνοι που σχετίζονται με τον HPV αυξάνονται, ειδικά μεταξύ των νέων.

Κατά το Cancer Treatment Center of America, οι ανθυγιεινές επιλογές τρόπου ζωής μπορούν επίσης να συμβάλουν στην εμφάνιση αυτών των καρκίνων, αν και είναι λιγότερο εμφανείς από τον HPV. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να βλάψει τα κύτταρα και να αυξήσει τον κίνδυνο, ενώ παίζει ρόλο και η διατροφή, με τη δυτικού τύπου (υψηλής περιεκτικότητας σε επεξεργασμένα τρόφιμα) να συνδέεται με αύξηση του κινδύνου.

Όσο οι ερευνητές συνεχίζουν να προσπαθούν να καταλάβουν τι συμβαίνει, προτείνουν ως μέτρο πρόληψης τον εμβολιασμό για τον HPV σε αγόρια και κορίτσια ηλικίας 11 και 12 ετών.