ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η πιο κρίσιμη ηλικία στη ζωή μας, αυτή κατά την οποία αυξάνεται ο κίνδυνος θνησιμότητας, δεν είναι τα βαθιά γεράματα, όπως ίσως νόμιζες.

Για τον Dan Buettner έχουμε ξαναμιλήσει στο παρελθόν. Πρόκειται για έναν 64χρονο Αμερικανό συγγραφέα, εξερευνητή, δημόσιο ομιλητή και από τους πιο γνωστούς ερευνητές στον τομέα της μακροζωίας. Ο Buettner έχει αφιερώσει τουλάχιστον 20 χρόνια της ζωής του να μελετά τους μακροβιότερους ανθρώπους του πλανήτη –αποτελέσματα των μελετών του παραθέτει στα βιβλία του, στα ντοκιμαντέρ και στο κανάλι του στα social media– ενώ έχει εισαγάγει τον όρο «Μπλε Ζώνες», αναφερόμενος στα μέρη της Γης όπου ζουν οι μακροβιότεροι άνθρωποι.

Τον ενδιαφέρει πραγματικά τι κάνουν τόσο σωστά, ώστε καταφέρνουν να ξεπερνούν κατά πλειοψηφία τον μέσο όρο του προσδόκιμου ζωής. Την ίδια ώρα, τον απασχολεί και τι μπορεί να πηγαίνει λάθος στις υπόλοιπες κοινωνίες, πολύ περισσότερο στις δυτικές, που έχουν μεν να καμαρώνουν ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο, αλλά όχι και αναλογικά πολλά χρόνια ζωής.

Δεν μπορούσε παρά να προσελκύσει το ενδιαφέρον μου ένα βίντεο που δημοσίευσε, στο οποίο αναφέρεται στο πότε ένας άνθρωπος έχει αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας. Στα βαθιά του γεράματα, θα σκεφτεί κανείς. Όμως, σύμφωνα με τη μελέτη του Buettner θα κάνει λάθος.

Ποια είναι η πιο επικίνδυνη ηλικία στη ζωή του ανθρώπου;

«Αυτό θα σοκάρει τους περισσότερους, ωστόσο ο πιο επικίνδυνος χρόνος στην ενήλικη ζωή σου είναι ο χρόνος που βγαίνεις σε σύνταξη», αποκαλύπτει ο ερευνητής και ακούγεται απόλυτα πειστικός. Όπως εξηγεί, «υπάρχει μια σαφής αύξηση της θνησιμότητας όταν οι άνθρωποι σταματούν να εργάζονται. Δεν ξέρουμε αν αυτό οφείλεται στο ότι χάνουν τον σκοπό τους, το κοινωνικό τους δίκτυο, τη σωματική τους δραστηριότητα – ή μήπως στο ότι βρίσκονται πλέον όλη την ημέρα στο σπίτι, που μπορεί να είναι ένα αγχωτικό περιβάλλον. Ένα πράγμα πάντως είναι σίγουρο: η σύνταξη χωρίς κάποια στόχευση είναι επικίνδυνη».

Ο Buettner, λοιπόν, συμβουλεύει: «Ένας από τους καλύτερους τρόπους να αποτρέψεις αυτόν τον κίνδυνο είναι να βρεις να κάνεις κάτι μετά την σύνταξη». Εννοεί κάποια απασχόληση, κάποιο χόμπι, κάτι που να δίνει νόημα στην καθημερινότητά σου.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Πώς να ζήσεις καλά μετά τη σύνταξη

Αν έχεις εγγόνια, για παράδειγμα, η ενασχόληση με αυτά ίσως αποτελεί την ιδανική λύση, αφού πέρα από την πολύτιμη βοήθεια που θα προσφέρεις στα παιδιά σου, η επιστήμη λέει ότι αυτό θα έχει οφέλη για την υγεία και τη μακροζωία σου. Ο ψυχολόγος Dr. Adam Dell λέει ότι σύμφωνα με διάφορες επιστημονικές μελέτες, ένας παππούς και μια γιαγιά που βλέπουν συχνά τα εγγόνια τους και διαμορφώνουν μια διαδραστική σχέση μαζί τους, γελούν περισσότερο, αποκτούν αίσθημα σκοπού και νοήματος στη ζωή, και αναρρώνουν ταχύτερα από διάφορες ασθένειες, με αποτέλεσμα να ζουν περισσότερο!

Φυσικά, η σωματική άσκηση, η ενασχόληση με κάποιον κήπο και βέβαια η κοινωνικοποίηση και η τακτική επαφή με φίλους και γνωστούς είναι εξίσου ευεργετικά, όταν δεν θα χρειάζεται πλέον να περνάς όλη σου την ημέρα στη δουλειά.

Ο Buettner, βέβαια, δεν είναι αρνητικός στην προοπτική να συνεχίσεις να δουλεύεις: «Εάν αγαπάτε τη δουλειά σας, συνεχίστε να δουλεύετε. Αν όχι, βρείτε κάτι σημαντικό για να την αντικαταστήσετε. Ο σκοπός και η σύνδεση δεν είναι απλώς ωραία - μπορούν κυριολεκτικά να προσθέσουν χρόνια στη ζωή σας. Αυτό δεν είναι εικασία, είναι δεδομένα από τις Blue Zones».

Είναι δυνατόν η εργασία να αποτρέπει την πρόωρη θνησιμότητα; Η αλήθεια είναι ότι μελέτη του 2020 από το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Άμστερνταμ έδειξε να υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στο να συνταξιοδοτείται κανείς έγκαιρα και στον κίνδυνο πρόωρου θανάτου, σε αντίθεση με όσους συνέχιζαν να δουλεύουν και μετά την ηλικία συνταξιοδότησης.

Το γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό παραμένει αβέβαιο, πάντως οι ερευνητές λένε πως ίσως έχει να κάνει με την υγεία των εργαζόμενων: «Οι υγιείς άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να δουλεύουν και μετά τη σύνταξη, ενώ οι μη υγιείς να αποχωρούν από το εργατικό δυναμικό».

Άλλη αμερικανική μελέτη διαπίστωσε πως «η σωματική λειτουργικότητα μειώνεται ταχύτερα στη συνταξιοδότηση παρά στην εργασία πλήρους απασχόλησης σε εργαζόμενους ηλικίας 65 ετών και πάνω. Και η διαφορά αυτή δεν σχετίζεται ούτε με τυχόν ασθένειες ούτε με τον τρόπο ζωής του καθενός».

Πάντως, οι επιστήμονες κατέληξαν πως «όταν η συμμετοχή στην εργασία λόγω οικονομική ανάγκης συνεχίζεται μετά την ηλικία συνταξιοδότησης, αυτό δεν ωφελεί ιδιαίτερα την υγεία – ειδικά την ψυχική υγεία. Όταν, όμως το άτομο συνεχίζει να δουλεύει γιατί θέλει έτσι να προσφέρει με τις γνώσεις και την εμπειρία του, τότε ίσως αυτό να αποδειχθεί σωτήριο».

Σε κάθε περίπτωση, το να μένει κανείς σωματικά και πνευματικά δραστήριος μετά τη συνταξιοδότηση είναι απαραίτητο, αφού κρατάει έτσι μακριά σοβαρές ασθένειες, ειδικά διαταραχές του εγκεφάλου όπως το Αλτσχάιμερ.