ΑΛΤΣΧΑΙΜΕΡ: 5 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΑΝ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙΣ

Μάθε πώς να ξεχωρίζεις τα πρώιμα σημάδια της νόσου Αλτσχάιμερ από τη φυσιολογική γήρανση, με απλές ερωτήσεις και πρακτικές συμβουλές από έναν ειδικό.

Πλέον μας είναι γνωστό ότι η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια προοδευτική ασθένεια, με τις πρώτες ενδείξεις να εμφανίζονται έως και χρόνια πριν από τη διάγνωση. Όμως, όπως εξηγούν οι ειδικοί, εξακολουθεί να αποτελεί κύρια πρόκληση ο διαχωρισμός προσωρινών γνωστικών προβλημάτων από τα προειδοποιητικά σημάδια της νόσου.

Ο ψυχίατρος Peter Rabins, που ειδικεύεται στην τρίτη ηλικία, επισημαίνει ότι υπάρχουν βασικοί τρόποι για να εντοπίσεις τη διαφορά μεταξύ άνοιας και απλής γήρανσης. Με βάση την επαγγελματική του εμπειρία, προτείνει μερικές ερωτήσεις που μπορούν να μας κατευθύνουν προς ένα πιο ασφαλές συμπέρασμα.

1. Δυσκολεύεσαι να θυμηθείς ονόματα φίλων ή συγγενών;

Ας ξεκινήσουμε από κάτι εύκολο. Η δυσκολία να ανακαλέσεις λέξεις ή ονόματα συχνά συνδέεται με γνωστική έκπτωση, αλλά σύμφωνα με τον ειδικό αυτό είναι συνηθισμένο κομμάτι της γήρανσης. Πρόκειται για κάτι που συχνά ξεκινάει στη δεκαετία των 30 ή των 40 και είναι το ίδιο με το να χάνεις τα γυαλιά ή τα κλειδιά σου. Το γεγονός ότι δεν θυμάσαι πού τα έχεις παρατήσει μέσα στο σπίτι δεν σχετίζεται απαραίτητα με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Από την άλλη, το να ξεχνάς τα ονόματα συγγενών, στενών φίλων ή σημαντικά γεγονότα είναι κάτι που καλό είναι να το διερευνήσεις.

2. Δυσκολεύεσαι να κάνεις εργασίες που πάντα έκανες;

Αν πάντα ήσουν κακός στη διαχείριση χρημάτων ή στο μαγείρεμα, τότε δεν αποτελεί πραγματικό πρόβλημα το γεγονός ότι οι ικανότητές σου στο πεδίο αυτό εξακολουθούν να είναι χάλια ή επιδεινώνεται με την ηλικία.

Όμως, αν για δεκαετίες ολόκληρες εσύ π.χ. ετοίμαζες με χαρά τα γεύματα της οικογένειας και τώρα αυτό φαίνεται να μην ισχύει, μπορεί να πρόκειται για προειδοποιητικό σημάδι. Ο Rabins αναφέρει ότι έχει ασθενείς με Αλτσχάιμερ πρώιμης έναρξης, τα συμπτώματα των οποίων αρχικά παρερμηνεύτηκαν από την οικογένεια ως κρίση ηλικίας.

iStock

3. Έχεις δυσκολίες με οργανωτικά καθήκοντα;

Συνήθως, θεωρούμε τη νόσο Αλτσχάιμερ ως ασθένεια της μνήμης, αλλά ο Rabins τονίζει ότι τα πρώτα σημάδια σχετίζονται με την ικανότητα του εγκεφάλου να οργανώνει και να διαχειρίζεται καθημερινά καθήκοντα. Τι σημαίνει αυτό;

Ας πάρουμε ως παράδειγμα τη μαγειρική. Μπορεί να θυμάσαι τα συστατικά και τα βασικά βήματα, αλλά όταν έρχεται η ώρα να τα προσθέσεις με τη σωστή σειρά, να στρώσεις το τραπέζι και να ανάψεις την κουζίνα, δυσκολεύεσαι πολύ. Αυτό ενδεχομένως χρειάζεται να το προσέξεις. Βέβαια, όπως και προηγουμένως, αν πάντα ήσουν τραγικός μάγειρας ή απαράδεκτος οικοδεσπότης, μάλλον δεν χρειάζεται να ανησυχείς εσύ, αλλά οι καλεσμένοι σου.

4. Τι φάρμακα παίρνεις;

Ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν γνωστική διαταραχή και σύγχυση. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται συχνά σκευάσματα με αντιχολινεργική δράση, που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση αρκετών παθήσεων, όπως π.χ. η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι παθήσεις της ουροδόχου κύστεως, οι γαστρεντερικές διαταραχές και τα συμπτώματα της νόσου του Parkinson.

iStock

Επίσης, ορισμένα αγχολυτικά μπορούν να επηρεάσουν τη μνήμη και τη σκέψη. Βέβαια, τα συμπτώματα υποχωρούν όταν μειώνεται η δόση ή διακόπτεται το φάρμακο. Αν παίρνεις φάρμακα και παρατηρείς προβλήματα στη σκέψη, αξίζει να μιλήσεις με τον γιατρό σου.

5. Πώς τα πας με το multitasking;

Ο ειδικός αναφέρει πως ένα από τα τεστ για Αλτσχάιμερ είναι η ταυτόχρονη εκτέλεση πολλαπλών νοητικών διαδικασιών. Το αγαπημένο του τεστ, παραδέχεται, είναι το αντίστροφο μέτρημα από το 100 αφαιρώντας κάθε φορά το 7. Σκοπός δεν είναι η αξιολόγηση της αριθμητικής σου ικανότητας. Σκοπός είναι η αξιολόγηση της ικανότητας να κρατάς πολλές πληροφορίες στο μυαλό σου ταυτόχρονα, αφού πρέπει να θυμάσαι τον πιο πρόσφατο αριθμό, ότι αφαιρείς επτά και να κάνεις τον υπολογισμό. Αν δυσκολευτείς, αλλά τα καταφέρεις, τότε όλα καλά. Η αλήθεια είναι ότι κι εγώ θα δυσκολευόμουν. Αν όμως πραγματικά δεν μπορείς να το κάνεις, αυτό δείχνει ότι συμβαίνει κάτι που χρειάζεται να διερευνηθεί.