ΔΟΚΙΜΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΧΑΠΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΚΑΙΕΙ ΛΙΠΟΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΚΟΥΝΗΘΟΥΜΕ

Ένα πρωτοποριακό χάπι από την Ουρουγουάη καίει λίπος χωρίς άσκηση, επαναπρογραμματίζοντας τα λιποκύτταρα. Ποια είναι τα πρώτα αποτελέσματα και ποιοι κίνδυνοι εξετάζονται;

Το 2025 φαίνεται πως είναι χρονιά ραγδαίων εξελίξεων στις θεραπείες κατά της παχυσαρκίας, με φαρμακευτικές εταιρείες ανά τον κόσμο να επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για την ανάπτυξη φαρμάκων που καταστέλλουν την όρεξη και ρυθμίζουν το σάκχαρο ή αυξάνουν τη δαπάνη ενέργειας. Πολλές κλινικές μελέτες είναι σε εξέλιξη, ενώ αρκετά σκευάσματα βρίσκονται σε στάδιο έγκρισης.

Με τη χρήση καινοτόμων βιοτεχνολογικών προσεγγίσεων, μελετώνται θεραπείες με αγωνιστές GLP-1 (Glucagon-Like Peptide-1) και χωρίς, καθώς και συνδυασμός θεραπειών που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα και μειώνουν τις παρενέργειες.

Ως προς τους αγωνιστές GLP-1, ειδικός εξηγεί ότι είναι φάρμακα που μιμούνται τη δράση ορμόνης η οποία εκκρίνεται φυσιολογικά από το έντερο μετά το φαγητό. Βοηθά στη μείωση του σακχάρου στο αίμα, αυξάνοντας την έκκριση ινσουλίνης και μειώνοντας την έκκριση γλυκαγόνης. Παράλληλα, επιβραδύνει την κένωση του στομάχου, έτσι αυξάνει το αίσθημα του κορεσμού. Το αποτέλεσμα είναι να μην πεινάμε και να χάνουμε βάρος, ενώ ρυθμίζεται και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.

iStock

Σε κλινικές μελέτες που έχουν γίνει, τα σκευάσματα με αγωνιστές GLP-1 που χορηγούνται με ένεση καθημερινά ή εβδομαδιαία έχουν οδηγήσει σε απώλεια βάρους της τάξης του 15 έως 20%. Πρόκειται για αποτελέσματα πολύ καλύτερα από παλαιότερες θεραπείες, με αποτελεσματικότητα που πλησιάζει αυτή των βαριατρικών χειρουργείων.

Τα τελευταία μαντάτα, που έρχονται από την Ουρουγουάη, αφορούν μια διαφορετική προσέγγιση: την καύση λίπους χωρίς να κουνηθούμε.

Πώς καίγεται μόνο του το λίπος;

Στην Ουρουγουάη δοκιμάζεται το πρώτο χάπι στον κόσμο που επαναπρογραμματίζει τα λιποκύτταρα για να καίνε θερμίδες με μηδενική προσπάθεια – ακόμα κι όταν καθόμαστε στον καναπέ. Δεν μειώνει την όρεξη. Αυτό που κάνει είναι να καίει θερμίδες, μέσω της παραγωγής θερμότητας με βάση την κρεατίνη. Πρόκειται για το πρώτο φάρμακο που αναπτύχθηκε εξ ολοκλήρου στη συγκεκριμένη χώρα.

Το σκεύασμα αυτό ενεργοποιεί μια μοναδική μορφή εσωτερικής θερμογένεσης: αυξάνει τη θερμότητα στα λιποκύτταρα για να τα οδηγήσει να καίνε περισσότερη ενέργεια, ακόμη κι όταν βρίσκονται σε ηρεμία. Κάνει δηλαδή τα λιποκύτταρα να εργάζονται πιο σκληρά, χωρίς να κουνήσουμε ούτε το μικρό μας δαχτυλάκι.

iStock

Η δραστική ουσία είναι ένα συνθετικό μόριο το οποίο ενεργοποιεί ένα σύστημα που βασίζεται στον μεταβολισμό της κρεατίνης, μετατρέποντας το λίπος του σώματος σε έναν πιο ενεργό «φούρνο». Στοχεύει ιδιαίτερα στον λευκό λιπώδη ιστό, που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του λίπους μας και οδηγεί στην παχυσαρκία αποθηκεύοντας θερμίδες.

Θετικά τα πρώτα αποτελέσματα κλινικών δοκιμών

Τα ευρήματα της δοκιμής Φάσης 1 που έκαναν σε ανθρώπους επιστήμονες από το Ινστιτούτο Παστέρ του Μοντεβιδέο (IP Montevideo) και το Πανεπιστήμιο της Δημοκρατίας (Udelar) δημοσιεύτηκαν στο Nature Metabolism. Οι επιστήμονες βασίστηκαν στη δουλειά που κάνουν για διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας και στην πολλά υποσχόμενη προκλινική μελέτη τους σε ποντίκια. Μέσω αυτών, έδειξαν ότι το νέο φάρμακο μικρών μορίων –που αναπτύχθηκε από startup των ερευνητών– αξιοποιεί μια ανεξερεύνητη οδό καύσης λίπους και είναι ασφαλές και αποτελεσματικό για ανθρώπινη χρήση.

iStock

Ο Carlos Escande, ερευνητής στην IP Montevideo, δήλωσε στην ιστοσελίδα του ιδρύματος πως «αυτό το αποτέλεσμα ανοίγει μια εντελώς νέα θεραπευτική οδό για την παχυσαρκία και τις μεταβολικές διαταραχές, μια οδό που συμπληρώνει τις θεραπείες GLP-1 και εστιάζει στην ενίσχυση της ικανότητας καύσης ενέργειας του σώματος. Όχι απλώς στην καταστολή της όρεξης».

Η ένωση αποδείχθηκε ασφαλής και καλά ανεκτή. Χωρίς να είναι στο επίκεντρο της δοκιμής Φάσης Ι, στους 44 συμμετέχοντες μειώθηκε και ο δείκτης μάζας σώματος, όπως και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η ομάδα που έλαβε την υψηλότερη δόση έχασε κατά μέσο όρο 3% του σωματικού βάρους σε μόλις δύο εβδομάδες – συγκριτικά με την ομάδα που πήρε το placebo. Το φάρμακο δεν επηρέασε την όρεξη και βελτίωσε την αντίσταση στην ινσουλίνη χωρίς αλλαγές στον τρόπο ζωής ή στη διατροφή. Πολύ σημαντικό θεωρήθηκε ότι «σε αντίθεση με τις θεραπευτικές αγωγές GLP-1, η άλιπη μάζα διατηρήθηκε».

Όλα αυτά συνέβησαν χωρίς να αναφερθούν σοβαρές παρενέργειες κατά τη διάρκεια των δοκιμών των δύο εβδομάδων, ακόμη και στην υψηλότερη δόση (800 mg).

«Περισσότερες μακροπρόθεσμες επιπτώσεις θα αξιολογηθούν καθώς προχωράμε στην επόμενη φάση των δοκιμών σε ανθρώπους. Αυτή η εργασία ήταν μια συνεχής πρόκληση και είναι απίστευτα ικανοποιητικό να βλέπουμε ότι τα αποτελέσματα των δοκιμών σε ανθρώπους ακολουθούν την ίδια τάση που παρατηρήσαμε στα εργαστηριακά μας μοντέλα», δήλωσε η κύρια συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια του IP Montevideo, Karina Cal.

Είναι ασφαλές το χάπι που καίει λίπος;

Ο μόνιμος μεταβολικός προγραμματισμός που επιτυγχάνεται με την ανακάλυψη των Ουρουγουανών συνοδεύεται από σημαντικούς κινδύνους, επισημαίνει το New Atlas. Για παράδειγμα, εάν η δραστική ουσία προσκολληθεί σε μη στοχευμένες πρωτεΐνες, θα μπορούσε να προκαλέσει ακούσιες βιολογικές αλλαγές ή ανεπιθύμητες ανοσολογικές αντιδράσεις, με το ανοσοποιητικό σύστημα να βλέπει τη νέα ένωση ως ξένη. Αυτά τα ζητήματα δεν έχουν ελεγχθεί, αλλά θα εξεταστούν σε μελλοντικές μελέτες.

Οι δοκιμές Φάσης 2 σε ανθρώπους, που αναμένεται να ξεκινήσουν, θα συμπεριλάβουν μια μεγαλύτερη ομάδα συμμετεχόντων, ανάμεσά τους και ενήλικες με διαβήτη τύπου 2.