ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟ ΝΑ ΣΤΕΚΕΣΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟΝ ΦΟΥΡΝΟ ΜΙΚΡΟΚΥΜΑΤΩΝ ΟΤΑΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ;

Αν είσαι κι εσύ από εκείνους που φοβούνται τον φούρνο μικροκυμάτων, μάθε τους μύθους και τις αλήθειες που αφορούν την χρήση του, αλλά και τους κινδύνους που μπορεί να κρύβει για την υγεία σου.

Ο φούρνος μικροκυμάτων είναι μια από τις πλέον δαιμονοποιημένες και αμφιλεγόμενες ηλεκτρικές συσκευές. Ίσως είσαι κι εσύ από εκείνους που όταν πατάς το κουμπί απομακρύνεσαι από τον φόβο κάποιας πιθανής εκπομπής ακτινοβολίας. Υπάρχουν όμως βάσιμοι λόγοι για να εγκαταλείψεις την χρήση του;

Ήταν από τα 60s μέχρι και τα 80s που οι φούρνοι μικροκυμάτων, η νέα τότε καινοτομία, κατέκλυσαν τα αμερικάνικα νοικοκυριά χάρη στην ταχύτητα και στις ευκολίες που χάριζε η χρήση τους. Σύμφωνα με στοιχεία του Bureau of Labour Statistics των ΗΠΑ, μέχρι το 1997, το 90% των αμερικανικών νοικοκυριών ανέφεραν ότι διέθεταν φούρνο μικροκυμάτων.

Όσο δημοφιλείς κι αν υπήρξαν και συνεχίζουν να είναι οι φούρνοι μικροκυμάτων, ακόμη αντιμετωπίζονται με κάποια καχυποψία σε σχέση με τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να κρύβουν για την υγεία. Τι απαντούν οι επιστήμονες και οι έρευνες για τις τρεις κύριες ανησυχίες που αφορούν τη χρήση τους;

1. Εκπέμπουν οι φούρνοι μικροκυμάτων βλαβερή ακτινοβολία;

Μία από τις κύριες ανησυχίες σχετικά με τους φούρνους μικροκυμάτων είναι ότι λόγω κάποιας πιθανής διαρροής ενδέχεται να εκπέμπουν ακτινοβολία και να προκαλέσουν βλάβη στην υγεία σου. Στην πραγματικότητα, οι φούρνοι μικροκυμάτων πληρούν αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας που αποκλείουν οποιαδήποτε τέτοια διαρροή. Εφόσον ένας φούρνος μικροκυμάτων συντηρείται καλά, λειτουργεί σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή και δεν έχει υποστεί κάποια φθορά, δεν εκπέμπει επιβλαβή ακτινοβολία. Κίνδυνος διαρροής υπάρχει μόνο εάν παρουσιάζει οποιαδήποτε σημάδια βλάβης, όπως για παράδειγμα η πόρτα του να μην ανοίγει ή να μην κλείνει σωστά. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να επισκευάζεται ή να αντικαθίσταται άμεσα.

Η έκθεση σε υψηλά επίπεδα μικροκυμάτων έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως εγκαύματα στο δέρμα ή καταρράκτη στα μάτια. Οι επιπτώσεις της έκθεσης σε χαμηλά επίπεδα μικροκυμάτων είναι λιγότερο σαφείς, αλλά συνιστάται πάντα προσοχή. Επιπλέον, ως προληπτικό μέτρο ασφαλείας οι ειδικοί συνιστούν να μην στέκεσαι κοντά στον φούρνο μικροκυμάτων για πολλή ώρα ενώ αυτός είναι σε λειτουργία, και να διασφαλίζεις ότι τα παιδιά επίσης διατηρούν μια ασφαλή απόσταση.

iStock

2. Καταστρέφουν τα θρεπτικά συστατικά των τροφών;

Μια ακόμη συνήθης ανησυχία είναι ότι ο φούρνος μικροκυμάτων μπορεί να καταστρέφει τα θρεπτικά συστατικά των τροφών σε σύγκριση με άλλες μεθόδους μαγειρέματος. Σε αντίθεση με αυτή τη διαδεδομένη αντίληψη, οι ειδικοί έχουν διαπιστώσει ότι το μαγείρεμα σε μικροκύματα μπορεί στην πραγματικότητα να διατηρήσει περισσότερες βιταμίνες και μέταλλα στις τροφές. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα μικροκύματα μπορούν να μαγειρέψουν τα τρόφιμα γρήγορα και χωρίς την ανάγκη για νερό, το οποίο μπορεί να διαλύσει τα θρεπτικά συστατικά τους. Έρευνα του Harvard Health υπογραμμίζει ότι το μαγείρεμα σε μικροκύματα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στη διατήρηση της περιεκτικότητας σε βιταμίνη C στα λαχανικά, πολύ περισσότερο από το βράσιμο.

3. Απελευθερώνουν επιβλαβείς χημικές ενώσεις;

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η χρήση πλαστικών δοχείων στον φούρνο μικροκυμάτων μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση επιβλαβών χημικών ουσιών, όπως η δισφαινόλη-Α (BPA) και οι φθαλικές ενώσεις. Οι ουσίες αυτές προκαλούν ανησυχία λόγω της πιθανής σύνδεσής τους με ορμονικές διαταραχές και σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτη και επιπτώσεις στην ανθρώπινη αναπαραγωγή και ανάπτυξη. Για να μειώσεις αυτόν τον κίνδυνο, καλό είναι να χρησιμοποιείς δοχεία που αναγράφουν ότι είναι ασφαλή για χρήση σε φούρνο μικροκυμάτων, αν και εκεί υπάρχουν επίσης κάποιες διαφωνίες για το κατά πόσο είναι πράγματι ασφαλή.

Για να αποφύγουν αυτή την αβεβαιότητα, οι Joseph Alpert, MD, και η Qin Mary Chen, PhD, σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Medicine συνιστούν τη χρήση γυάλινων σκευών στον φούρνο μικροκυμάτων, ώστε να διασφαλιστεί η προστασία της υγείας. Η ιδέα της χρήσης γυάλινων σκευών υποστηρίζεται και από μελέτη που διεξήχθη τον Ιούλιο του 2023 από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα. Η συγκεκριμένη έρευνα διαπίστωσε ότι η τοποθέτηση πλαστικών δοχείων φύλαξης φαγητού στον φούρνο μικροκυμάτων απελευθέρωσε τεράστιες ποσότητες πλαστικών σωματιδίων, έως και δύο δισεκατομμύρια νανοπλαστικά και τέσσερα εκατομμύρια μικροπλαστικά ανά τετραγωνικό εκατοστό του δοχείου.

iStock

Κανόνες ασφαλούς χρήσης

• Ακολούθησε πάντα τις οδηγίες και τις κατευθυντήριες γραμμές ασφαλείας που παρέχονται στο εγχειρίδιο χρήσης του φούρνου μικροκυμάτων.
• Χρησιμοποίησε μόνο μαγειρικά σκεύη που είναι ειδικά σχεδιασμένα για χρήση σε φούρνο μικροκυμάτων ή ακόμη καλύτερα γυάλινα σκεύη.
• Μην χρησιμοποιείς τον φούρνο μικροκυμάτων εάν η πόρτα έχει υποστεί ζημιά, δεν κλείνει σωστά ή φαίνεται παραμορφωμένη.
  Να διακόψεις αμέσως τη χρήση του φούρνου μικροκυμάτων εάν λειτουργεί με την πόρτα ανοιχτή.
• Απόφυγε να θερμαίνεις νερό ή υγρά πέραν του χρονικού ορίου που συνιστάται στις οδηγίες του κατασκευαστή.
• Καθάριζε τακτικά την εσωτερική κοιλότητα, τις άκρες και την πόρτα του φούρνου μικροκυμάτων χρησιμοποιώντας νερό και ένα ήπιο απορρυπαντικό. Δεν χρειάζονται ειδικά προϊόντα καθαρισμού και θα πρέπει να αποφεύγονται σκληρά σφουγγάρια ή σύρμα.