ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΑΝ 4 ΝΕΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΝΑ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ΜΑΚΡΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΑ

Καθώς δεν σταματούν οι έρευνες για την άνοια, νέα στοιχεία έρχονται στο φως που βοηθούν να την κρατήσουμε μακριά καθώς μεγαλώνουμε.

Αμέτρητες φορές έχουμε αναφερθεί σε προληπτικές μεθόδους που συμβάλλουν στο να μειώσουμε τον κίνδυνο της άνοιας. Ορισμένες από αυτές απαιτούν κάποια προσπάθεια ή κόπο, όπως π.χ. ο διαλογισμός ή το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, ενώ άλλες είναι απλούστερες, από κηπουρική και περπάτημα μέχρι τακτική κατανάλωση βατόμουρων. Όλα παίζουν τον ρόλο τους.

Σε αυτό συμφωνούν όλο και περισσότεροι επιστήμονες, που ανακαλύπτουν πως η άνοια δεν αποτελεί απλά ένα σύνδρομο που έρχεται με τα χρόνια, αλλά μια κατάσταση που επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. «Οι παράγοντες αυτοί συσσωρεύονται σε βάθος δεκαετιών, πολύ πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα μνήμης. Και αυτό αποτελεί μια πραγματικά μεγάλη αποκάλυψη», λέει σε άρθρο η νευρολόγος Silky Pahlajani.

4 τρόποι να κρατήσεις μακριά τον κίνδυνο της άνοιας

Ισχύει πάντα πως ό,τι είναι καλό για το σώμα είναι επίσης καλό για τον εγκέφαλο, ωστόσο τέσσερις μελέτες που δημοσιεύτηκαν την Άνοιξη του 2025 προσφέρουν πιο συγκεκριμένα στοιχεία για το πώς μπορεί κανείς να ενισχύει τη σωματική του υγεία, μειώνοντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο άνοιας.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

1. Η σημασία του επαρκούς και σωστού βραδινού ύπνου

Ο ποιοτικός βραδινός ύπνος έχει συνδεθεί καιρό τώρα με τη μείωση του κινδύνου για άνοια. Επίσης, βελτιώνει τη διάθεση, το ανοσοποιητικό, το σάκχαρο στο αίμα, την καρδιακή υγεία και τη ρύθμιση του βάρους. Τώρα, νέα μελέτη τονίζει τη σημασία του σωστού ύπνου στην αποτροπή του Αλτσχάιμερ. Τι σημαίνει αυτό;

«Η νέα αυτή μελέτη δείχνει πως ο βαθύς ύπνος, δηλαδή ο ύπνος αργών κυμάτων, και ο ύπνος REM είναι δύο στάδια που παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εκκαθάριση των τοξινών του εγκεφάλου και στην υποστήριξη των δικτύων μνήμης. Το να μην απολαμβάνει, λοιπόν, κανείς βαθύ ύπνο, ειδικά μετά τη μέση ηλικία, μπορεί να οδηγήσει σε συρρίκνωση του μέρους του εγκεφάλου που είναι επιρρεπές στο Αλτσχάιμερ», εξηγεί η Pahlajani.

Ο βαθύς ύπνος και ο ύπνος REM έχουν να κάνουν μάλλον με την ποιότητα, όχι τόσο την ποσότητα, οπότε δεν αρκεί να κοιμάται κανείς πολλές ώρες, μα να κοιμάται βαθιά και να ξυπνά πραγματικά ξεκούραστος.

2. Η άνοια δεν απαιτεί σκληρή σωματική άσκηση

Πολλοί πιστεύουν ότι η σκληρή σωματική άσκηση έχει περισσότερα οφέλη από την ελαφριά, όμως αυτό δεν ισχύει απαραίτητα για την αποτροπή του Αλτσχάιμερ. Νέα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Alzheimer's & Dementia έδειξαν μικρή διαφορά ανάμεσα στις δύο μορφές άσκησης.

Συγκεκριμένα, η μελέτη σύγκρινε σε βάθος 18 μηνών τη γνωστική έκπτωση ατόμων που έκαναν μέτριας έως υψηλής έντασης προπόνηση έναντι ατόμων που έκαναν διατάσεις χαμηλής έντασης, ισορροπία και απλές αερόβιες ασκήσεις 3-4 φορές την εβδομάδα. Όλα τα άτομα είχαν ήδη εμφανίσει κάποια πρώτα σημάδια προβλημάτων μνήμης. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως κανένα από τα δύο γκρουπ δεν εμφάνισε επιδείνωση της κατάστασής του σε βάθος χρόνου, καταλήγοντας ότι η άσκηση οπωσδήποτε βοηθά στο «φρενάρισμα» της άνοιας, χωρίς να απαιτείται να είναι ιδιαίτερα κοπιαστική.

3. Κράτα χαμηλά την LDL χοληστερόλη σου

Έτσι κι αλλιώς, έχει σημασία να προσέχει κανείς τη χοληστερόλη του για τη συνολική του υγεία. Ωστόσο, σύμφωνα με νέα έρευνα, τα άτομα με LDL χοληστερόλη κάτω από 70 mg/dL έχουν 26% μειωμένο κίνδυνο άνοιας και 28% μειωμένο κίνδυνο Αλτσχάιμερ, συγκριτικά με άτομα που η LDL τους είναι από 130 mg/dL και πάνω.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ανάμεσα σε αυτούς που είχαν LDL κάτω από 70 mg/dL ακόμα μικρότερο κίνδυνο για άνοια είχαν όσοι λάμβαναν στατίνες.

Τι σχέση έχει η άνοια με τη χοληστερόλη; «Η έρευνα έδειξε ότι η LDL παίζει ρόλο στη φθορά του νευρικού συστήματος», λέει ο Michael Dobbs, καθηγητής νευρολογίας στο Florida Atlantic University. «Ο εγκέφαλός μας είναι γεμάτος λιπίδια και, καθώς η χοληστερόλη σχηματίζεται από λιπίδια, επηρεάζει τη φλεγμονή και τη ροή του αίματος μέσω του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένων των μικρών αρτηριών. Επειδή η συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες οφείλεται εν μέρει σε φλεγμονή, είναι λογικό η λήψη στατινών που έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες να μειώνει τη συσσώρευση πλάκας στον εγκέφαλο και ως εκ τούτου τον κίνδυνο άνοιας». Τονίζει, πάντως, ότι «απαιτείται ακόμα πολλή έρευνα για να καταλήξουμε σε πραγματικά ασφαλή συμπεράσματα πάνω σε αυτό το θέμα».

4. Τα φάρμακα για τον διαβήτη μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να προστατεύουν τον εγκέφαλο

Ένα νέο εύρημα ίσως φανεί ιδιαίτερα ενδιαφέρον σε άτομα άνω των 50 που υποφέρουν από διαβήτη τύπου 2: Οι φαρμακευτικές ουσίες GLP-1 και SGLT2i (που δίνονται πολύ συχνά κατά του διαβήτη) συνδέθηκαν με 33%-43% μικρότερο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ ή άνοια. Η μέση ηλικία των ατόμων που συμμετείχαν στην εν λόγω μελέτη ήταν τα 65 έτη.

Οι ειδικοί τονίζουν πως αν και η νέα αυτή έρευνα δεν είναι αρκετά μεγάλη για να προκύψουν απόλυτα επιβεβαιωμένα συμπεράσματα, ωστόσο ανοίγει τον δρόμο για επικείμενες αλλαγές στη χρήση φαρμάκων από άτομα που υποφέρουν από διαβήτη και αντιμετωπίζουν κίνδυνο άνοιας.