ΓΙΑΤΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΤΟΣΟ ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ HPV ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

Η Ελλάδα απέχει σημαντικά από το να εξαλείψει πλήρως τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), με αποτέλεσμα καθημερινά  να χάνεται εξαιτίας του μια ανθρώπινη ζωή.

Την ώρα που η Σουηδία αναμένεται να έχει εξαλείψει πλήρως τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) μέσα στα επόμενα δύο χρόνια και η Αγγλία έχει δεσμευτεί να κάνει το ίδιο μέχρι το 2040, η χώρα μας έχει ακόμα μεγάλο δρόμο να διανύσει. Σύμφωνα με τη μελέτη RACE (Readiness assessment for cervical cancer elimination), η χώρα μας έχει μέτρια-χαμηλή ετοιμότητα να το καταφέρει. Αυτό μας απομακρύνει από τον στόχο 90-70-90 που ο Π.Ο.Υ. έχει καλέσει να επιτευχθεί έως το 2030. Τι σημαίνει αυτός και τι δεν έχει πάει τόσο καλά στη χώρα μας;

Το 90-70-90 καλεί τα κράτη να έχουν ενημερώσει τους πολίτες ως εξής:

• Το 90% των κοριτσιών να έχουν εμβολιαστεί πλήρως με το εμβόλιο έναντι του HPV μέχρι την ηλικία των 15 ετών.
• Το 70% των γυναικών να υποβάλλονται σε έλεγχο υψηλής απόδοσης έως την ηλικία των 35 ετών και ξανά έως την ηλικία των 45 ετών.
• Το 90% των γυναικών που διαγιγνώσκονται με νόσο του τραχήλου της μήτρας να λαμβάνουν θεραπεία (συγκεκριμένα: το 90% των γυναικών με προκαρκινική νόσο να λαμβάνουν θεραπεία και το 90% των γυναικών με διηθητικό καρκίνο να αντιμετωπίζονται).

Για την ακρίβεια, με τον τρέχοντα ρυθμό, ο στόχος αυτός θα επιτευχθεί στην Ελλάδα έως το 2036, ενώ η πλήρης εξάλειψη του ιού δεν θα επιτευχθεί πριν το 2047. Είκοσι χρόνια δεν είναι λίγα...

Μόνο τα μισά κορίτσια 11-14 ετών εμβολιάζονται κατά του HPV σύμφωνα με την ΗΔΙΚΑ

Ο HPV είναι μία από τις κυριότερες αιτίες καρκίνου, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδα. Τα στοιχεία είναι αποκαρδιωτικά.

iStock

Ο HPV ευθύνεται κατά μεγάλο ποσοστό για τουλάχιστον 11 διαφορετικούς τύπους καρκίνου στην πρωκτογεννητική περιοχή (τραχήλου μήτρας, αιδοίου, κόλπου, πρωκτού, πέους) και στην περιοχή κεφαλής τραχήλου (ρινοφάρυγγα στοματικής κοιλότητας, στοματοφάρυγγα, φάρυγγα, υποφάρυγγα, λάρυγγα).

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 372 ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ HPV.

Μόνο ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η δέκατη πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες στην Ευρώπη – στην Ελλάδα 372 γυναίκες κάθε χρόνο πεθαίνουν εξαιτίας του HPV και 71 άνδρες. Αυτό είναι περισσότερο από 1 θάνατος ανά ημέρα. Ο αριθμός δεν είναι μικρός.

Ακόμα κι αν δεν πεθαίνουν, ο HPV στην καλοήθη εκδοχή του μπορεί να προκαλέσει γεννητικά κονδυλώματα, τα οποία θεραπεύονται δύσκολα και μπορεί να έχουν συχνές υποτροπές, επηρεάζοντας σοβαρά την ποιότητα ζωής του νοσούντα.

iStock

Γιατί τα ποσοστά της Ελλάδας είναι τόσο αρνητικά συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες; Επειδή, σύμφωνα με τους ειδικούς, είμαστε σημαντικά πίσω στην εμβολιαστική κάλυψη.

Παρόλο που ο εμβολιασμός έναντι του HPV έχει ενταχθεί δωρεάν στα Εθνικά Προγράμματα Εμβολιασμών παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, μεγάλο μέρος των πολιτών συνεχίζει να μην πιστεύει σε αυτό. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δεδομένα της ΗΔΙΚΑ μόνο το 55,4% των κοριτσιών ηλικίας 11-18 ετών έχει εμβολιαστεί. Το ποσοστό, μάλιστα, είναι 43,8% για τις ηλικίες 11-14, που συνιστάται να γίνεται το πρώτο από τα δύο εμβόλια.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΙΣΩ ΣΤΗΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ: ΛΙΓΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΜΙΣΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ 11-14 ΕΤΩΝ ΕΜΒΟΛΙΑΖΟΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ HPV.

Στη Σουηδία, κατά του HPV εμβολιάζεται το 85% των κοριτσιών αντίστοιχης ηλικίας.

Ένας ακόμα λόγος είναι η ανεπαρκής συμμετοχή των σεξουαλικά ενεργών πολιτών στα δωρεάν προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου που έχει θεσπίσει η πολιτεία μέσω του προγράμματος «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ». Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Συγκεκριμένα, προσφέρεται δωρεάν η εκτέλεση Τεστ Παπ ή/και HPV-DNA Test σε γυναίκες δικαιούχους, οι οποίες μπορούν να λάβουν άυλο παραπεμπτικό ή να απευθυνθούν σε συνεργαζόμενο κέντρο με τον ΑΜΚΑ τους.

Μία νέα θεραπεία μόλις εγκρίθηκε και δίνει ελπίδες

Κατά τ’ άλλα, η έρευνα αναφορικά με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα που μπορούν να «πολεμήσουν» τον ιό συνεχίζεται και στις 29 Οκτωβρίου 2025 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μία νέα θεραπεία για τον τοπικά προχωρημένο καρκίνο κεφαλής και τραχήλου.

iStock

Ο καρκίνος κεφαλής περιγράφει μια σειρά από διαφορετικούς όγκους που αναπτύσσονται μέσα ή γύρω από τον λαιμό, τον λάρυγγα, τη μύτη, τα ιγμόρεια και το στόμα. Το 2022 διαγνώστηκαν πάνω από 947.200 νέα περιστατικά καρκίνου κεφαλής και τραχήλου παγκοσμίως και καταγράφηκαν πάνω από 482.400 θάνατοι από τη νόσο.

Η νέα θεραπεία γίνεται με την ουσία πεμπρολιζουμάμπη, που εγκρίθηκε ως ανοσοθεραπεία και στοχεύει την πρωτεΐνη PD-1. Αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες που διέθεσε η MSD Ελλάδος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί επικουρικά, σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία, με ή χωρίς ταυτόχρονη χορήγηση άλλης θεραπείας.

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για την πρώτη και μοναδική θεραπευτική επιλογή με αναστολέα του PD-1 για ορισμένους ασθενείς με χειρουργήσιμο LA-HNSCC στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Φάνηκε ότι η χρήση της σε θεραπευτικό σχήμα μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης υποτροπής, προοδευτικής νόσου ή θανάτου κατά 30%.