ΝΑ ΠΑΡΕΙΣ Ή ΟΧΙ ΣΤΑΤΙΝΕΣ; ΑΥΤΕΣ ΟΙ 3 ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΟΗΘΑΝΕ ΝΑ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙΣ
Δεν είναι πάντα ξεκάθαρο αν η λήψη στατινών για την υψηλή χοληστερόλη αποτελεί μονόδρομο. Μερικές φορές η απόφαση προβληματίζει ακόμη και τον γιατρό. Τότε, ο τυπικός αιματολογικός έλεγχος του λιπιδαιμικού προφίλ δεν αρκεί. Αυτές οι 3 εξετάσεις συνήθως ξεκαθαρίζουν το τοπίο. Ρώτησε τον γιατρό σου αν έχει νόημα να τις κάνεις.
Το σενάριο συμβαίνει όλο και συχνότερα. Γύρω στα 45, οι τιμές της χοληστερόλης σου αρχίζουν να ανεβαίνουν. Συνήθως πρόκειται για την κακή χοληστερόλη, την LDL, μια λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας, η οποία, αν βρεθεί στο αίμα σε υψηλή συγκέντρωση, συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αρτηριών, δημιουργώντας αθηρωματικές πλάκες. Αυτές, με τη σειρά τους, στενεύουν τα αγγεία και αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια.
Προκύπτει τότε το ερώτημα: να πάρεις ή όχι στατίνες; Φυσικά, την απάντηση θα τη δώσει καρδιολόγος και μόνο, ο οποίος θα συνεκτιμήσει κι άλλους παράγοντες. Για παράδειγμα, τις τιμές της καλής χοληστερόλης (HDL) και των τριγλυκεριδίων, το οικογενειακό ιστορικό καρδιοπαθειών και εγκεφαλικών επεισοδίων, το βάρος και τον τρόπο ζωής σου, το αν βρίσκεσαι στην εμμηνόπαυση σε περίπτωση που είσαι γυναίκα, το αν έχεις οικογενή υπερχοληστερηναιμία κ.ά.
Γενικά, τις στατίνες δεν χρειάζεται να τις φοβάσαι και όταν κρίνονται απαραίτητες πρέπει να ακολουθείς τη σύσταση του γιατρού σου για να αποφύγεις τα χειρότερα. Αυτό δεν το λέμε εμείς, αλλά η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία. Αν όμως τις φοβάσαι, πιθανότατα θα πας και σε άλλον γιατρό για μια δεύτερη γνώμη και τότε ίσως τα πράγματα μπερδευτούν. Όχι ότι δεν υπάρχουν και περιπτώσεις που βρίσκονται στο μεταίχμιο και δεν δίνουν ξεκάθαρη εικόνα ούτε στον γιατρό.
Τι μπορείς να κάνεις τότε; Υπάρχουν 3 επιπλέον εξετάσεις στις οποίες μπορείς να υποβληθείς, με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού σου φυσικά, τα αποτελέσματα των οποίων θα σας βοηθήσουν να αποφασίσετε.
1. Αιματολογική εξέταση λιποπρωτεΐνης Α-Lp(a)
Η λιποπρωτεΐνη Α είναι ένας σχετικά νέος τύπος χοληστερόλης, με τους επιστήμονες να προσπαθούν σε αυτήν τη φάση να βρουν τρόπους να τον αντιμετωπίσουν. «Ο βασικός στόχος της υπολιπιδαιμικής θεραπείας, όταν δηλαδή δίνουμε φάρμακα για τη χοληστερόλη, είναι να μειωθεί η “κακή” χοληστερόλη, γιατί είναι αυτή που συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αγγείων», έχει πει στο OW ο καρδιολόγος Δρ Βασίλης Πανής.
«Υπάρχει ωστόσο και μια άλλη χοληστερόλη, η λιποπρωτεΐνη Α, την οποία ξέραμε εδώ και μερικά χρόνια, αλλά ακόμα δεν είχαμε βρει τη συσχέτιση με καρδιαγγειακά νοσήματα. Πρόσφατα τεκμηριώθηκε στατιστικά η σημασία της στα καρδιαγγειακά νοσήματα και επιβάλλεται η μέτρησή της μία φορά στη ζωή κάθε ανθρώπου», σημειώνει ο ειδικός.
Το ενδιαφέρον για τη λιποπρωτεΐνη Α αυξήθηκε όταν αποδείχτηκε ότι τα υψηλά της επίπεδα σχετίζονται με στεφανιαία νόσο και αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια λόγω της αθηρογόνου δράσης της. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, διαπιστώθηκε ότι αποτελούσε ένα νέο, ανεξάρτητο και πολύ σημαντικό παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία νόσο, ο οποίος μάλιστα πιθανότατα κληρονομείται.
Πόση Lp(a) υποδεικνύει την ανάγκη για στατίνες;
«Τα επίπεδα της Lp(a) στο πλάσμα θεωρούνται αυξημένα όταν είναι >30 mg/dL και αποτελούν παράγοντα κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού επεισοδίου, πρόωρης καρδιαγγειακής νόσου σε παρόμοια ποσοστά σε άντρες και γυναίκες.
»Η μέτρησή της συστήνεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών, όπως εκείνων με οικογενή υπερχοληστερηναιμία, οικογενειακό ιστορικό πρόωρης καρδιαγγειακής νόσου και επαναλαμβανόμενα καρδιαγγειακά επεισόδια παρά τη μέγιστη υπολιπιδαιμική αγωγή κ.ά. Μια λογική προσέγγιση των ασθενών με κίνδυνο και υψηλά επίπεδα Lp(a) είναι η εντατικοποίηση της θεραπείας των αναστρέψιμων παραγόντων συμπεριλαμβανομένης και της LDL» αναφέρει η ειδική καρδιολόγος Παρασκευή Σαββίδου. H μέτρηση της Lp(a) γίνεται με μια απλή αιματολογική εξέταση και τα υψηλά επίπεδά της αποτελούν μία ακόμη ένδειξη για την αναγκαιότητα λήψης στατινών.
2. Αξονική τομογραφία Score Ασβεστίου CAC
Το score Ασβεστίου (Coronary Artery Calcium) είναι μια διαγνωστική εξέταση που μετρά την ποσότητα του ασβεστίου που έχουν οι στεφανιαίες αρτηρίες με απλή αξονική τομογραφία θώρακος, χωρίς σκιαγραφικό και με ελάχιστη δόση ακτινοβολίας.
Η εξέταση παρέχει εικόνες της καρδιάς που βοηθούν τον γιατρό να διακρίνει και να υπολογίσει την αθηρωματική πλάκα των στεφανιαίων αρτηριών. Η μέτρηση της επασβεστωμένης αθηρωματικής πλάκας μπορεί να εντοπίσει τη στεφανιαία νόσο πολύ πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων της πάθησης.
«Πρόκειται για μια αποκλειστικά προληπτική εξέταση και άτομα ηλικίας 30-75 ετών (χαμηλού προς μέτριου καρδιαγγειακού κινδύνου) μπορούν να επωφεληθούν σημαντικά. Το σκορ ασβεστίου μπορεί να προσδιορίσει με μεγάλη ακρίβεια τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε ασυμπτωματικά άτομα όπως καπνιστές, άτομα με κληρονομικό ιστορικό στεφανιαίας νόσου και άτομα με αυξημένη χοληστερίνη. Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει τα αποτελέσματα της εξέτασης, ώστε να εξατομικεύσει τη φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς ή να χορηγήσει ειδική φαρμακευτική αγωγή με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος εμφράγματος του μυοκαρδίου στο μέλλον» εξηγεί ο ειδικός καρδιολόγος Νικόλαος Φούντας.
Ποιες τιμές θεωρούνται «επικίνδυνες»;
Ακόμη και αν το CAC είναι μηδέν (0) σε ασυμπτωματικό άνθρωπο, υπάρχει κίνδυνος εμφράγματος που κυμαίνεται από 1.1% ως 1.7% στην επόμενη 10ετία. Η γνώση του CAC βοηθά στην απόφαση για χορήγηση ή μη ασπιρίνης και στατίνης για την αποτροπή μελλοντικού εμφράγματος. Σύμφωνα με τη Εταιρία Καρδιαγγειακής Αξονικής Τομογραφίας, στατίνη χορηγείται σε CAC > 0 και ασπιρίνη σε CAC > 100.
3. Υπερηχογραφικός έλεγχος triplex καρωτίδων
Το triplex καρωτίδων είναι η υπερηχογραφική απεικόνιση των καρωτίδων αρτηριών, οι οποίες βρίσκονται σε κάθε πλευρά του λαιμού, διατρέχοντας το μήκος του τραχήλου και αποτελούν την κύρια οδό αιμάτωσης του εγκεφάλου. Λόγω της επιφανειακής τους θέσης, οι καρωτίδες αρτηρίες είναι εύκολα προσβάσιμες για υπερηχογραφική εκτίμηση.
«Φυσιολογικά οι αρτηρίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των καρωτίδων, είναι λείες επιτρέποντας την ομαλή ροή του αίματος. Με την πρόοδο όμως της ηλικίας και με την επίδραση των καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου συσσωρεύεται υλικό (χοληστερόλη, ασβέστιο, φλεγμονώδη κύτταρα) στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών, προκαλώντας πάχυνση, τη λεγόμενη αθηρωμάτωση. Με το triplex καρωτίδων μελετάμε την τυχόν ύπαρξη αθηρωματικών πλακών και τον βαθμό στένωσης στη ροή του αίματος που αυτές προκαλούν. Η στένωση καρωτίδων αποτελεί σημαντική αιτία αγγειακού, εγκεφαλικού επεισοδίου» εξηγεί ο καρδιολόγος Δρ Γεώργιος Μπενέτος.
Γιατί ελέγχουμε τις καρωτίδες;
Οι καρωτίδες αρτηρίες είναι κάτι σαν τον «καθρέφτη» των αρτηριών του σώματος, συμπεριλαμβανομένων και των στεφανιαίων αρτηριών, καθώς δίνουν ενδείξεις για την κατάσταση του λοιπού αρτηριακού δικτύου. Έτσι, με βάση τα αποτελέσματα μιας εξέτασης triplex καρωτίδων, που μοιάζει με απλό υπέρηχο, ο γιατρός μπορεί να αξιολογήσει ασθενείς ενδιάμεσου καρδιαγγειακού κινδύνου και να αποφασίσει αν θα χορηγήσει στατίνες ή και αντιυπερτασικά φάρμακα.
SLOW MONDAY NEWSLETTER
Θέλεις να αλλάξεις τη ζωή σου; Μπες στη λογική του NOW. SLOW. FLOW.
Κάθε Δευτέρα θα βρίσκεις στο inbox σου ό,τι αξίζει να ανακαλύψεις.
