ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΩΡΑ (ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΑΡΓΗΣΕΣ)

H 20η Οκτωβρίου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης. Είναι μια ευκαιρία για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σχετικά με μια νόσο που αποκαλείται «σιωπηλή», διότι δεν δίνει συμπτώματα πριν να είναι πολύ αργά. Μιλήσαμε με τον ορθοπεδικό Ιωάννη Χιώτη και μας ξεκαθάρισε ότι η οστεοπόρωση δεν αφορά μόνο τους ηλικιωμένους, αλλά ότι η πρόληψη πρέπει να έχει ξεκινήσει από... χθες.

Νομίζεις ότι η οστεοπόρωση δεν σε αφορά; Ότι είναι μια φυσιολογική εκφύλιση που συμβαίνει στο ανθρώπινο σώμα –και συγκεκριμένα στα οστά– και αφορά μόνο τους πολύ μεγάλους ανθρώπους, στη δύση της ζωής τους, τότε που δεν παίζει και μεγάλο ρόλο αν είσαι εύρωστος (γιατί μάλλον δεν θα είσαι); Πιθανότατα κάποιος συγγενής σου να έχει πέσει και να έχει σπάσει το ισχίο του σε προχωρημένη ηλικία, αλλά σκέφτεσαι ότι έτσι είναι αυτές οι ηλικίες. Τα οστά αδυνατίζουν, οι άνθρωποι κονταίνουν, καμπουριάζουν, περπατάνε με μπαστούνι... και η ζωή συνεχίζεται. Κι όμως, όχι. Σε όλα τα παραπάνω δεν υπάρχει η παραμικρή αλήθεια.

Η Ζωή Ν. (το όνομα είναι αληθινό, αν και η γυναίκα δεν επιθυμεί να μοιραστεί το επίθετό της) ήταν μόλις 50 ετών και πολύ γυμνασμένη, όταν έπεσε επειδή κάποιος την έσπρωξε βγαίνοντας από το λεωφορείο. Εκείνο που της άφησε αυτή η πτώση, εκτός από ένα κάταγμα στον καρπό, ήταν και η διάγνωση μιας προχωρημένης οστεοπόρωσης. «Είχα μπει αρκετά νωρίς στην εμμηνόπαυση, γύρω στα 42, και κανείς γιατρός δεν μου μίλησε για πρόληψη και μέτρηση οστικής πυκνότητας. Ο γυναικολόγος μου μου έδωσε φυτικά οιστρογόνα, τα οποία σταμάτησα μετά από λίγα χρόνια. Τα πράγματα ήταν διαφορετικά πριν από 14 χρόνια. Κανείς δεν μιλούσε για την εμμηνόπαυση και τις επιπτώσεις της. Ο γυναικολόγος μου με άφησε ακάλυπτη», μου λέει.

Από τότε η Ζωή προσέχει πολύ το πώς περπατάει, τι παπούτσια φοράει και εξακολουθεί να γυμνάζεται και να τρώει υγιεινά, όπως έκανε πάντοτε. «Ο σωματότυπός μου είναι χαμηλού ύψους και βάρους και εκ των υστέρων έμαθα ότι δεν βοηθάει, αν τα οιστρογόνα πέσουν νωρίς. Αφού πήγα σε διάφορους γιατρούς, κατέληξα στον ενδοκρινολόγο που ήταν ο πλέον αρμόδιος. Έχω δοκιμάσει διάφορες θεραπείες για την οστεοπόρωση, άλλες βοήθησαν κι άλλες όχι, αλλά ευτυχώς δεν έχω πέσει ξανά από τότε». Η Ζωή σήμερα κάνει πεζοπορίες, pilates και λίγα βάρη για να μην έχει απώλεια μυϊκής μάζας, ενώ βοηθάει εθελοντικά στον Σύλλογο Σκελετικής Υγείας Πεταλούδα, ο οποίος με έφερε σε επαφή μαζί της.

Στόχος του συλλόγου είναι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση του κοινού για την οστεοπόρωση, αλλά και η πρόληψη, διενεργώντας εξετάσεις σε διάφορα σημεία της χώρας. Στο ετήσιο συνέδριο σκελετικής υγείας που διοργανώνει, το μόνο ανοιχτό για το κοινό συνέδριο, άκουσα πολλά και ενδιαφέροντα και κατάλαβα ότι η οστεοπόρωση είναι πολύ πιο κοντά απ' ό,τι νομίζεις. Και πως όταν διαγνωστεί, είναι πλέον αργά. Για την πρόληψή της πρέπει να πάρεις τα απαραίτητα μέτρα από την πρώτη κιόλας μέρα της ζωής, για να μην πούμε της σύλληψης.

Το να είσαι γυναίκα, αδύνατη, σε ηλικιακή φάση κοντά στην εμμηνόπαυση και να έχεις μητέρα με οστεοπόρωση είναι ήδη αρκετά μειονεκτήματα για να αμελήσεις εξετάσεις, διατροφή, συμπληρώματα και άσκηση. Όμως δεν είναι μόνο αυτή η κατηγορία των ατόμων που κινδυνεύουν με οστεοπόρωση. Κι αν αναρωτιέσαι τι κακό μπορεί να έχει ένα κάταγμα σε προχωρημένη ηλικία, ο ορθοπεδικός Ιωάννης Χιώτης, Αναπληρωτής Διευθυντής Γ΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής Νοσοκομείου «Υγεία» και επιστημονικός σύμβουλος του Συλλόγου Σκελετικής Υγείας Πεταλούδα, έχει τις απαντήσεις.

– Γιατί ένα κάταγμα ισχίου σε μεγάλες ηλικίες είναι επικίνδυνο για την επιβίωση;

Ένα κάταγμα ισχίου σε μεγάλες ηλικίες έχει μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας. Μάλιστα, όσο πιο αργά αντιμετωπίζεται χειρουργικά, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος. Οι μεγάλοι άνθρωποι πρέπει να χειρουργούνται άμεσα, όχι μετά από μέρες. Πρώτον, γιατί ένας μεγάλος άνθρωπος έχει συνοσηρότητες, έχει και λίγο σάκχαρο, έχει και λίγη πίεση, έχει και χαμηλό αιματοκρίτη, έχει τα γνωστά και έχει και διάφορα τα οποία δεν γνωρίζει. Οπότε, ένα κάταγμα είναι ένα σοκ για τον οργανισμό, θα δημιουργηθεί αιμορραγία, μπορεί και θρόμβωση λόγω της ακινησίας. Για να μην μιλήσω για τις κατακλίσεις.

Αφού περάσει ο προεγχειρητικός και ο εγχειρητικός κίνδυνος, υπάρχει και το μετεγχειρητικό στάδιο. Εκεί η φροντίδα που χρειάζεται ένας ασθενής είναι ακόμη μεγαλύτερη. Δεν είναι μόνο το τάισμα και το πλύσιμο, πρέπει κάποιος να τον σηκώσει, να τον περπατήσει, να ασχοληθεί. Δεν έχουν όλοι οι ασθενείς την οικονομική άνεση για τέτοιου είδους φροντίδα…

Ο ορθοπεδικός Ιωάννης Χιώτης.

– Ποια κατάγματα σχετίζονται με χαμηλή πυκνότητα των οστών;

Τα κατάγματα του ώμου, τα κατάγματα του καρπού, της σπονδυλικής στήλης και τα κατάγματα του ισχίου. Αυτά μέσα από μελέτες έχουν άμεσα συνδεθεί με την οστεοπόρωση και τη χαμηλή αντοχή του οστού. Και μάλιστα πολλαπλασιάζουν την πιθανότητα και δευτέρου κατάγματος μέσα στον πρώτο χρόνο.

– Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορούν να γίνουν ακόμη και… αθόρυβα; Από κάποιο φτάρνισμα για παράδειγμα;

Μπορεί να γίνουν είτε άπαξ, με μία πτώση, είτε ήπια σε έδαφος οστεοπόρωσης. Στην πρώτη περίπτωση, είναι αιφνίδια και έχουν πολύ πόνο. Ο ασθενής δεν μπορεί να κινηθεί, δεν μπορεί να κοιμηθεί. Αλλά υπάρχουν και τα μικροκατάγματα τα οποία περνάνε χωρίς να τους δώσουμε σημασία. Πώς φαίνονται αυτά; Από μία απλή ακτινογραφία, όπου οι σπόνδυλοι έχουν χάσει το αρχικό σχήμα τους, την αρχιτεκτονική τους.

«ΤΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ, ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΣΘΕΝΩΝ. ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ, Ο ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΝΩΡΙΤΕΡΑ».

Γι’ αυτό, στον πρώτο έλεγχο κάνουμε και μία ακτινογραφία θωρακικής και οσφυϊκής μοίρας, ώστε να δούμε αν υπάρχουν τέτοιες μικροαλλοιώσεις που είναι ενδεικτικές για την κακή πρόγνωση της οστεοπόρωσης. Αυτά τα κατάγματα μπορεί να γίνουν και χωρίς να τα καταλάβει κάποιος, είτε επειδή φτερνίστηκε, είτε από κάποια αναπνευστική ίωση με πολύ βήχα. Ο πόνος που αφήνουν είναι ελάχιστος.

– Η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που προφανώς έχει να κάνει με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και χρειάζεται πρόληψη. Όμως, δεν ασχολούμαστε με αυτήν. Πρέπει να γεράσουμε για να ασχοληθούμε…

Δεν είναι ακριβώς έτσι. Όταν ο γιατρός μάθει ότι η μητέρα σου έχει οστεοπόρωση και έχει ήδη ένα κάταγμα χαμηλής βίας σαν αυτά που αναφέραμε παραπάνω, δεν πρέπει να περιμένει να μπεις στην εμμηνόπαυση για να σου κάνει τον πρώτο ακτινολογικό έλεγχο οστικής πυκνότητας. Δεν πρέπει να ισχύουν εδώ τα πρωτόκολλα. Τα πρωτόκολλα είναι για τα συστήματα υγείας, όχι για τις μεμονωμένες περιπτώσεις ασθενών. Αν υπάρχει ιστορικό, ο έλεγχος πρέπει να γίνει νωρίτερα, όπως άλλωστε ισχύει και για τον καρκίνο και για άλλες ασθένειες.

– Ποιοι άνθρωποι πρέπει να ψαχτούν πιο νωρίς για οστεοπόρωση και πότε περίπου;

Όταν έχουμε γονείς με προϋπάρχοντα κατάγματα χαμηλής βίας, τότε τα παιδιά πρέπει να ψαχτούν, οι γυναίκες περισσότερο, οι άντρες λιγότερο, αλλά πρέπει και τα δύο φύλα να ψαχτούν. Όταν κάνουμε μακροχρόνια αγωγή με ψυχιατρικά φάρμακα, διότι αυτά τα φάρμακα επηρεάζουν το μεταβολισμό του οστού σε μακροπρόθεσμη βάση. Τα οστά επηρεάζονται επίσης από τον υπερθυρεοειδισμό, τα ρευματολογικά νοσήματα, τη νευρογενή ανορεξία. Αλλά και όσοι παίρνουν κορτιζόνη και μεθοτρεξάτη πρέπει να ελεγχθούν πιο νωρίς. Επίσης, γυναίκες με καρκίνο του μαστού που παίρνουν αναστολείς αρωματάσης πρέπει και αυτές να πάρουν προληπτικά αγωγή για οστεοπόρωση, γιατί τα φάρμακα αυτά δημιουργούν οστεοπόρωση.

– Επομένως σε αυτές τις περιπτώσεις που μου λέτε, ο έλεγχος πρέπει να αρχίζει πιο νωρίς, ενδεχομένως και στα 40, ανάλογα με το πότε θα το κρίνει ο γιατρός, σωστά;

Ναι, έτσι ακριβώς.

– Ποια θεωρείται πρώιμη ηλικία να εμφανίσει κανείς οστεοπόρωση;

Λίγο μετά τα 50.

– Από τη στιγμή που διαγιγνώσκεται κάποιος με οστεοπενία, πόσα χρόνια μπορεί να μεσολαβήσουν μέχρι την οστεοπόρωση;

Κανείς δεν ξέρει. Αν παρακολουθείς την εξέλιξη με εξετάσεις κάθε 2-3 χρόνια για να δεις πώς κλιμακώνεται η απώλεια οστού, ίσως μπορέσεις να βγάλεις κάποια πρόγνωση. Ένα νούμερο όμως από μόνο του δεν λέει τίποτα. Πριν από 20 έτη κοιτάζαμε μια μέτρηση οστικής πυκνότητας και μας έβγαζε ένα T-score επικινδυνότητας. Τώρα, έχουν αλλάξει πολύ τα πράγματα. Έχουν διερευνηθεί και άλλες παράμετροι και το σκορ αυτό είναι μια παράμετρος ελάσσονος σημασίας.

«Η ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΛΗΨΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΕΝΕΧΕΙ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ ΓΙΑ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ».

Αν μια ασθενής έχει πρώιμη εμμηνόπαυση και ένα κάταγμα χαμηλής βίας ήδη στη ζωή της, θα πρέπει να πάρει αγωγή για οστεοπόρωση. Πλέον, οι στατιστικές μελέτες δεν θεραπεύουν το T-score, αλλά μειώνουν τον κίνδυνο κατάγματος για την επόμενη δεκαετία.

– Και αυτή η αγωγή τι περιλαμβάνει;

Θα προσπαθήσω να το πω απλά: έχουμε τον χτίστη, έχουμε και τη λάσπη του. Τα κύρια φάρμακα για την οστεοπόρωση που χρησιμοποιούνται ευρέως είναι τα διφωσφονικά. Είναι ένα χάπι που παίρνουμε μία φορά την εβδομάδα, 1 ή 2 φορές τον μήνα, και μια ένεση που κάνουμε μία φορά το εξάμηνο (δενοσουμάμπη).

Και εξηγώ τη δράση τους: Από την ηλικία που γίνεται η σύλληψη ενός εμβρύου, τα κόκαλα αρχίζουν και χτίζουν όγκο. Αυτό συμβαίνει περίπου μέχρι την ηλικία των 25-27 ετών, τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυναίκες. Από αυτή την ηλικία μέχρι την ηλικία της εμμηνόπαυσης για τις γυναίκες και μέχρι περίπου τα 55-60 για τους άντρες, η μάζα των οστών παραμένει σχεδόν ίδια, εκτός αν μεσολαβήσει κάποιος άλλος παράγοντας, όπως είναι κάποιο νόσημα ή η χρήση ορισμένων φαρμάκων.

«ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΟΠΟΙΟΣΔΗΠΟΤΕ ΓΙΑΤΡΟΣ ΤΗΝ ΕΧΕΙ ΜΕΛΕΤΗΣΕΙ ΣΕ ΒΑΘΟΣ. ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ, Ο ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ».

Από κει και πέρα, αρχίζει πλέον η οστική μάζα να μειώνεται. Τα διφωσφονικά φάρμακα και η δενοσουμάμπη ανακόπτουν τη μείωση, δεν αυξάνουν το οστό. Υπάρχουν όμως και δύο φάρμακα τα οποία δίνει το κεντρικό φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ δωρεάν σε ειδικές κατηγορίες ασθενών. Ποιες είναι αυτές; Όσοι δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική αγωγή που προείπα. Αυτές οι δύο δραστικές ουσίες είναι αναβολικές, δηλαδή χτίζουν οστό, εκεί που οι άλλες απλά σταματούν τη μείωση του οστού. Για να πάρεις αυτά τα φάρμακα πρέπει να έχεις οστεοπόρωση, να έχεις υποστεί κατάγματα και να μην ανταποκρίνεσαι στην αγωγή με διφωσφονικά. Για την έγκρισή τους, περνάς από επιτροπή.

– Τι είναι ο οστικός μεταβολισμός;

Το σώμα των οστών ανανεώνεται ανά 4 με 6 μήνες. Ουσιαστικά αποδομείται και ξαναχτίζεται. Θα το πω απλά: Γίνεται ένας ανασχηματισμός. Ο οργανισμός αφαιρεί 100 τούβλα και πρέπει να ξαναβάλει τόσα. Σιγά σιγά όμως, με την πάροδο του χρόνου, βάζει 99, μετά 98 κ.ο.κ. Με αυτόν τον τρόπο, το οικοδόμημα γίνεται πιο αδύναμο. Τα κοινά φάρμακα της οστεοπόρωσης δεν προσθέτουν τούβλα, αλλά μεγαλώνουν το διάστημα της ανανέωσης. Δηλαδή, τους 6 μήνες τους κάνουν 12, με αποτέλεσμα σε βάθος χρόνου να έχεις μικρότερη απώλεια τούβλων, μικρότερη απώλεια οστικής μάζας. Και κάποια στιγμή συμβαδίζεις με τους συνομηλίκους σου στην οστική πυκνότητα.

– Όσον αφορά τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, θα συστήνατε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για την πρόληψη της οστεοπόρωσης;

Τη συστήνω εδώ και 15 χρόνια. Δηλαδή, όταν μια γυναίκα είναι σε πρώιμη ή ακόμη και φυσιολογική εμμηνόπαυση γύρω στα 48-52 και έχει οστεοπενία, τη στιγμή που και η μητέρα της έχει οστεοπόρωση με κατάγματα, τότε η ορμονική υποκατάσταση ενδείκνυται. Διότι μειώνει την εξέλιξη της οστεοπενίας σε οστεοπόρωση, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, μειώνει τις εξάψεις και τα συμπτώματα, έχει δηλαδή πολλαπλώς καλά αποτελέσματα.

– Αλλά αυτό το φάρμακο πρέπει να σταματήσει κάποια στιγμή. Δεν το παίρνεις για πάντα.

Πρέπει ο γυναικολόγος να παρακολουθεί το πάχος του ενδομητρίου και συνήθως επιτρέπεται μέχρι την ηλικία των 58-60 ετών.

– Υπάρχει ενδεδειγμένος χρόνος για να ξεκινήσει και να σταματήσει η αγωγή για την οστεοπενία ή την οστεοπόρωση;

Και για τις δύο περιπτώσεις δεν τα ξέρουμε όλα. Τα τελευταία 20 χρόνια το μισό βιβλίο της οστεοπόρωσης σβήνεται και ξαναγράφεται. Προσπαθούμε τον ασθενή να τον εισαγάγουμε όσο το δυνατόν πιο μετά, πιο αργά ηλικιακά, σε φαρμακευτική αγωγή αντι-οστεοπορωτική, χωρίς να διατρέχει κίνδυνο κατάγματος, διότι δεν γνωρίζουμε ακόμη με σιγουριά την αλληλουχία των φαρμάκων σε βάθος δεκαετίας ζυγίζοντας τα οφέλη και τις παρενέργειες.

– Ποιος θεωρείται ειδικός γιατρός για την οστεοπόρωση;

Οποιοσδήποτε γιατρός έχει μελετήσει σε βάθος το αντικείμενο της οστεοπόρωσης. Συνήθως είναι ο ορθοπεδικός, ο ρευματολόγος και ο ενδοκρινολόγος, των οποίων το αντικείμενο είναι και πιο κοντά. Αυτές οι τρεις ειδικότητες ξέρουν τις περισσότερες φορές να θεραπεύουν και την οστεοπόρωση, χωρίς να σημαίνει ότι όλοι είναι ειδικοί.

Επίσης, ο παθολόγος που έχει ακολουθήσει κάποιες σχετικές σπουδές εξειδίκευσης, αλλά και ο γενικός γιατρός μπορούν να εντοπίσουν ένα άτομο υψηλού κινδύνου και να προτείνουν μια αγωγή.

– Τι πρέπει να κάνουμε προληπτικά για την οστεοπόρωση στα διάφορα στάδια της ζωής μας;

Καταρχάς να πούμε ότι η οστεοπόρωση τις περισσότερες φορές είναι κληρονομική. Δεν είναι βέβαιο ότι όλοι ανεξαιρέτως οι ηλικιωμένοι θα εμφανίσουν οστεοπόρωση. Οπότε, φροντίζουμε για τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 25 ετών, ώστε να αποκτήσουν το μέγιστο της οστικής πυκνότητας που μπορούν. Πρέπει να τρέφονται καλά, υγιεινά, με όλες τις ομάδες τροφίμων, να ασκούνται συστηματικά και να μην αρρωσταίνουν πολύ συχνά, ώστε να μην παίρνουν και πολλά φάρμακα. Ο πρωταθλητισμός επίσης μπορεί να επηρεάσει στα κορίτσια την οστική πυκνότητα, διότι προκαλεί αμηνόρροια μερικές φορές. Αυτό με τη σειρά του επηρεάζει τον μεταβολισμό του οστού.

«ΤΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ΑΠΟ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ. ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΒΙΤΑΜΙΝΗ D3, ΕΝΩ ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΧΟΥΝ ΔΕΙΞΕΙ ΟΤΙ ΚΑΙ Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ Κ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΓΝΗΣΙΟ ΒΟΗΘΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ».

Μετά την εφηβεία και μέχρι περίπου τα 50, ένας ενήλικας πρέπει να αποφεύγει το κάπνισμα, το αλκοόλ, τους πολλούς καφέδες, την καθιστική ζωή. Πρέπει να θυμάται να καταναλώνει 3 μερίδες γαλακτοκομικών την ημέρα, διότι αυτά περιέχουν τις μεγαλύτερες ποσότητες ασβεστίου και να γυμνάζεται. Να κάνει την άσκηση που του αρέσει, ώστε να μην την αμελεί.

– Ποια είναι η ενδεδειγμένη άσκηση;

Η καλύτερη άσκηση για την πρόληψη της οστεοπόρωσης είναι οι ασκήσεις ισορροπίας και οτιδήποτε σου εξασφαλίζει ισορροπία. Ο ασθενής που έχει οστεοπόρωση δεν το καταλαβαίνει. Είναι μια σιωπηλή νόσος όπως λέμε, χωρίς προειδοποιητικά συμπτώματα. Όταν όμως πέσεις και σπάσεις κάτι, είναι αργά. Άρα, αυτό που θέλουμε είναι η ισορροπία. Οτιδήποτε βοηθάει στην ισορροπία.

– Ποια είδη τροφών ή συμπληρώματα διατροφής βοηθούν στην πρόληψη, πέρα από τα γαλακτοκομικά;

Πλην των γαλακτοκομικών, που είναι η κύρια πηγή ασβεστίου –και να σημειώσω εδώ ότι τα κίτρινα τυριά έχουν περισσότερο ασβέστιο από τα λευκά–, ασβέστιο βρίσκουμε και σε άλλα προϊόντα της φύσης. Τα παχιά ψάρια, σαρδέλα, σολομός, τα σύκα, είτε ξηρά είτε χλωρά, το σπανάκι, το πορτοκάλι, τα αμύγδαλα, τα κάσιους, το σουσάμι και φυσικά το ταχίνι είναι όλα καλές πηγές ασβεστίου. Όσον αφορά τα συμπληρώματα, μελέτες έχουν δείξει ότι και η βιταμίνη Κ είναι σημαντική για την απορρόφηση του ασβεστίου, αλλά και το μαγνήσιο.

– Πότε είναι απαραίτητη η λήψη ασβεστίου σε συμπλήρωμα;

Όταν έχει διαπιστωθεί οστεοπενία, αλλά και σε ανθρώπους με οικογενειακό ιστορικό, όταν πλησιάζουν στις ηλικίες που αναφέραμε. Το να έχουμε φυσιολογικές τιμές ασβεστίου στις εξετάσεις αίματος, δεν παίζει κανένα ρόλο. Διότι αν φτάσεις να μην έχεις φυσιολογικό ασβέστιο στο αίμα, έχουν ήδη καταρρεύσει 3-4 μηχανισμοί ασφαλείας.

Σκεφτείτε ότι ο οργανισμός θέλει περίπου 1 γραμμάριο ασβέστιο την ημέρα για να κινηθεί, να σκεφτεί, να κάνει αυτά που πρέπει. Όταν δεν το παίρνει από τη διατροφή του, θα το πάρει από τη μεγαλύτερη αποθήκη που λέγεται οστό. Άρα, αν εσύ έχεις ήδη ένα αδύναμο οστό και δεν παίρνεις ασβέστιο, βάζεις άλλον έναν κλέφτη από την πίσω πόρτα που θα σου κλέβει ασβέστιο από τα οστά.

Οπότε το ασβέστιο το παίρνεις εφ’ όρου ζωής. Αντένδειξη έχουν μόνο οι ασθενείς που έχουν μια συγκεκριμένη κατηγορία λίθων στα νεφρά. Το ασβέστιο πρέπει να συνοδεύεται και με μία επαρκή επαρκή ποσότητα βιταμίνης D3. Είναι η βιταμίνη που μεταφέρει το ασβέστιο από το στομάχι στο αίμα. Χωρίς αυτή δεν παίρνεις ασβέστιο, αποβάλλεται. Συνήθως λοιπόν τα συμπληρώματα ασβεστίου έχουν και D3, που βοηθάει να δεσμευτεί το συγκεκριμένο ασβέστιο.

Έχει όμως σημασία και οι αποθήκες της βιταμίνης D να είναι γεμάτες, ώστε να γίνεται καλή απορρόφηση του ασβεστίου, γι’ αυτό εξετάζουμε και τις τιμές της D αιματολογικά. Αν χρειάζεσαι και έξτρα βιταμίνη D, πρέπει να την πάρεις μέσα σε 2 ώρες από τη λήψη ασβεστίου.