ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟ ΣΤΡΕΣ ΤΟΝ ΕΜΜΗΝΟΡΡΥΣΙΑΚΟ ΚΥΚΛΟ ΣΟΥ
Το στρες επηρεάζει το σώμα με χίλιους δύο τρόπους, προκαλώντας μεταξύ άλλων ανωμαλίες στην περίοδο. Γυναικολόγος εξηγεί γιατί συμβαίνει αυτό και τι πρέπει να κάνεις.
Όταν ασθενείς επισκέπτονται τη γυναικολόγο Gabrielle Whitmore, MD, MBS, η οποία συνεργάζεται με τη γυναικολογική κλινική του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, και τη ρωτούν ανήσυχες γιατί η περίοδός τους είναι τόσο άστατη, εκείνη τις ρωτάει: Τι συμβαίνει στη ζωή σου; Αυτό που θέλει να ξέρει είναι αν έχει προκύψει κάτι που έχει αναστατώσει την καθημερινή τους ρουτίνα: ένας χωρισμός, ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, μια προαγωγή στην εργασία τους.
Ο λόγος είναι πως μεγάλα ή συνταρακτικά γεγονότα μπορεί να προκαλέσουν στο σώμα σημαντική αύξηση στην παραγωγή κορτιζόλης – που είναι γνωστή και ως «ορμόνη του στρες». Αυτό, όπως φαίνεται, μπορεί να επηρεάσει τον εμμηνορρυσιακό κύκλο τους.
Είναι πράγματι έτσι; Αν ναι, πρόκειται για κάτι που πρέπει να προκαλεί ανησυχία;
Μπορεί το στρες να καθυστερεί την περίοδό σου;
Η Dr. Whitmore λέει πως «είναι απόλυτα φυσιολογικό να υπάρχει μια ποσότητα κορτιζόλης στο σώμα σου ανά πάσα στιγμή, όμως όταν βρίσκεσαι διαρκώς σε κατάσταση άγχους τα επίπεδά της μπορεί να εκτιναχθούν». Η διαρκώς αυξημένη παρουσία κορτιζόλης στον οργανισμό μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία της υπόφυσης, ενός αδένα μεγέθους μπιζελιού στο πίσω μέρος του εγκεφάλου, που ρυθμίζει τα επίπεδα της προγεστερόνης και των οιστρογόνων.
«Γνωρίζουμε ότι η κορτιζόλη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της προγεστερόνης», λέει η γυναικολόγος. «Για να μπορείς να έχεις περίοδο, η προγεστερόνη χρειάζεται να πέσει». Οπότε, αν τα επίπεδα κορτιζόλης –και ως εκ τούτου προγεστερόνη – είναι στα ύψη και δεν μειώνονται με φυσιολογικό τρόπο κάθε μήνα, είναι πιθανό μια γυναίκα να έχει καθυστέρηση στην περίοδό της.
Μαζί της συμφωνεί και η Μαιευτήρας - Γυναικολόγος Καλλινίκη Βασιλειάδου, σύμφωνα με την οποία «γυναίκες που έχουν ευκολία στην ανωμαλία του κύκλου, π.χ. γυναίκες με πολυκυστικές ωοθήκες, επηρεάζονται πάρα πολύ συχνά και άμεσα. Οι γυναίκες που έχουν κύκλο-ρολόι συνήθως δεν επηρεάζονται ή θα πρέπει να συμβεί κάτι πάρα πολύ έντονο ή τραυματικό για να επηρεαστούν».
Η κ. Βασιλειάδου εξηγεί: «Από τη στιγμή που οι ορμόνες του στρες παράγονται στον υποθάλαμο του εγκεφάλου και διεγείρουν έπειτα την παραγωγή κορτιζόλης, ενώ ο άξονας της ορμονικής παραγωγής ξεκινάει από τον υποθάλαμο και το κέντρο ελέγχου των συναισθημάτων, είναι πολύ λογικά αυτά να συμβαίνουν. Από την εμπειρία μου, πάντως, μια γυναίκα με πραγματικά σταθερό κύκλο σπάνια τον βλέπει να χαλάει λόγω στρες. Αντίθετα, στις γυναίκες που έχουν αστάθεια συμβαίνει πάρα πολύ συχνά».
Πότε πρέπει η καθυστέρηση να σε απασχολεί και τι να κάνεις
Οι ειδικοί λένε ότι αν η αναστάτωση στον κύκλο σου συμβεί 1-2 φορές επειδή περνάς μια δύσκολη περίοδο, αυτό δεν χρειάζεται να προκαλέσει ανησυχία. Όταν ηρεμήσεις το σώμα σου, θα επανέλθει και μαζί θα ξεκινήσει η περίοδός σου (αν, ωστόσο, κρίνεις ότι υπάρχει τέτοια πιθανότητα, κάνε και ένα τεστ εγκυμοσύνης).
Αν πρόκειται για μια κατάσταση που ξεπερνά τους δύο μήνες ή που σου συμβαίνει συχνά, τότε χρειάζεται διερεύνηση. Φυσικά, δεν είναι το στρες πάντα υπαίτιο. Μπορεί να περνάς μια περίοδο με έντονη σωματική κόπωση ή να έχεις χάσει πολύ βάρος. Μπορεί επίσης να υπάρχει κάποιο άλλο πρόβλημα, π.χ. να εμφάνισες πολυκυστικές ωοθήκες, να έχεις κάποια διαταραχή στον θυρεοειδή σου ή να μπαίνεις σε κλιμακτήριο. Όλες αυτές είναι καταστάσεις που θα ελέγξει ο/η γυναικολόγος σου.
Σε κάθε περίπτωση, αν αναγνωρίζεις ότι βιώνεις μια πολύ στρεσογόνα περίοδο και παρατηρείς καθυστέρηση στον κύκλο σου, να ξέρεις ότι είναι μια κατάσταση αναμενόμενη.
Αν και το «μην αγχώνεσαι» είναι μάλλον το τελευταίο πράγμα που θέλεις να ακούσεις εκείνη τη στιγμή, φρόντισε τουλάχιστον να εισάγεις με πρακτικό τρόπο στην καθημερινότητά σου ορισμένες συνήθειες που αποδεδειγμένα μπορεί να μειώσουν κάπως το στρες, όπως:
- Χόμπι και δραστηριότητες που σου δίνουν χαρά (μπορεί να είναι ο χορός, η ζωγραφική ή απλά ένα ποτό με φίλους).
- Τακτική σωματική κίνηση (ακόμα και το περπάτημα μπορεί να αποδειχθεί θαυματουργό).
- Χρόνος χαλάρωσης μέσα στη μέρα (οι βαθιές αναπνοές, ο διαλογισμός και οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας έχει βρεθεί να μειώνουν πραγματικά το στρες και την κορτιζόλη).