ΤΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΘΛΙΠΤΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΟΥΝ ΚΑΤΙ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΣΟΥ

Η αντικαταθλιπτική αγωγή έχει συνδεθεί με την αύξηση βάρους, αλλά, τελικά, μπορεί να επηρεάσει σε πιο σημαντικό βαθμό τον μεταβολισμό. Μάθε τι πρέπει να ελέγχεις αν παίρνεις αντικαταθλιπτικά και πώς να φροντίσεις τη μεταβολική σου υγεία.

Στις μέρες μας, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων ακολουθούν αντικαταθλιπτική αγωγή, είτε για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα μιας κατάθλιψης, είτε για να διαχειριστούν τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή, είτε ακόμη και για να μειώσουν τον χρόνιο πόνο. Αυτά είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα, αν και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα χορηγούνται και σε άλλες ψυχικές διαταραχές ανάλογα με τις ενδείξεις των ουσιών που περιέχουν και τις συστάσεις του γιατρού.

Τώρα, επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν ότι ορισμένοι τύποι αντικαταθλιπτικών μπορεί να συνδέονται με υψηλό σάκχαρο στο αίμα και αυτό είναι σαφώς πιο επικίνδυνο από το λίγο παραπάνω βάρος. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία από τις πιο διαδεδομένες μεταβολικές νόσους της σύγχρονης εποχής και μπορεί να οδηγήσει σε πληθώρα οργανικών δυσλειτουργιών, απειλώντας ακόμη και τη ζωή ενός ανθρώπου.

Πώς σχετίζεται ο διαβήτης με τα αντικαταθλιπτικά;

Ορισμένες έρευνες διαπιστώνουν ότι η χρήση αντικαταθλιπτικών συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 κυρίως λόγω της αύξησης του  βάρους που μπορούν να προκαλέσουν αυτά τα φάρμακα – το υπερβολικό βάρος θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την ασθένεια.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Αυτό ισχύει περισσότερο για τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (TCAs), μια κατηγορία παλιότερων φαρμάκων που πλέον σπάνια συνταγογραφούνται για την κατάθλιψη. Μεταξύ των πιο συχνά συνταγογραφούμενων εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), η αύξηση βάρους ποικίλλει.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Αμερικανό Thomas G. Wadsworth, αναπληρωτή καθηγητή φαρμακευτικής στο Idaho State University College of Pharmacy και διακεκριμένο φαρμακοποιό, οι ουσίες παροξετίνη και φλουβοξαμίνη έχουν συσχετιστεί με αύξηση βάρους και πιθανά προβλήματα ρύθμισης της γλυκόζης, συνήθως σε υψηλές δόσεις και μακροχρόνια χρήση.

Είδη αντικαταθλιπτικών και αύξηση σακχάρου

«Η έρευνα δείχνει ότι διαφορετικά αντικαταθλιπτικά επηρεάζουν τα επίπεδα γλυκόζης σε διαφορετικό βαθμό», λέει η Elizabeth A. Beverly, διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο και ερευνήτρια σε θέματα που σχετίζονται με τον διαβήτη. «Η επίδραση στις τιμές της γλυκόζης εξαρτάται από το είδος του αντικαταθλιπτικού, τη δοσολογία, τη διάρκεια χρήσης και μεμονωμένους παράγοντες, καθώς το σώμα καθενός ανταποκρίνεται διαφορετικά στα φάρμακα», εξηγεί, αφήνοντας ανοιχτά τα ενδεχόμενα.

Σύμφωνα με την ίδια, ορισμένες έρευνες δείχνουν ακόμη και ευεργετικά αποτελέσματα στα επίπεδα γλυκόζης με τη χρήση SSRIs, ενώ ορισμένα αντικαταθλιπτικά που δρουν αυξάνοντας τα επίπεδα νορεπινεφρίνης στον εγκέφαλο μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα.

Διαβήτης και κατάθλιψη: Πώς η μία πάθηση επηρεάζει την άλλη

Η επιστημονική κοινότητα χρειάζεται σίγουρα περισσότερα επιστημονικά δεδομένα προκειμένου να καταλήξει σε ασφαλέστερα συμπεράσματα. Βλέπετε, ο διαβήτης και η κατάθλιψη συχνά «συμβαδίζουν», καθώς καθεμία διαταραχή μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ή την επιδείνωση της άλλης.

• Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 είναι έως και 3 φορές πιο πιθανό να έχουν κατάθλιψη από τα άτομα χωρίς την πάθηση.
• Η κατάθλιψη σχετίζεται με αυξημένο σωματικό βάρος, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία σε άτομα με προδιάθεση για διαβήτη τύπου 2, προκαλώντας τελικά διαβήτη.
• Ισχύει όμως και το αντίστροφο: τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 συχνά έχουν παραπανίσια κιλά και μειωμένη σωματική δραστηριότητα, η οποία μπορεί να συμβάλει σε καταθλιπτικά συμπτώματα.

Στρες, κορτιζόλη και... λαχτάρα για γλυκά

Άλλα θέματα ψυχικής υγείας παίζουν επίσης ρόλο. Το άγχος και το στρες από τη διαχείριση μιας χρόνιας πάθησης μπορεί να επηρεάσουν τον μεταβολισμό. Οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη, απελευθερώνονται όταν βρισκόμαστε υπό συνεχή πίεση. Το άγχος αυξάνει την παραγωγή ινσουλίνης, η οποία κάνει το σάκχαρο στο αίμα να πέφτει, οδηγώντας σε λαχτάρα για λιπαρά ή ζαχαρούχα τρόφιμα. Φαύλος κύκλος, δηλαδή.

Τι πρέπει να προσέξεις, εκτός από το είδος των φαρμάκων;

Λόγω της αμφίδρομης σχέσης μεταξύ κατάθλιψης και διαβήτη, η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο και στην άλλη. Με τη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης, η αντικαταθλιπτική θεραπεία μπορεί να ωθήσει τους ανθρώπους να τρώνε πιο υγιεινά και να ασκούνται περισσότερο, γεγονός που βοηθά στην απώλεια βάρους και τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.

Έτσι, η επιλογή του αντικαταθλιπτικού πρέπει να εξατομικεύεται όχι μόνο σε έναν ασθενή με διαβήτη αλλά σε κάθε περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του.

Οι υγιεινές διατροφικές επιλογές, η τακτική σωματική δραστηριότητα, η παρακολούθηση της γλυκόζης του αίματος, ο επαρκής ύπνος, η αποχή από το αλκοόλ και η ψυχοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν, ώστε να περιοριστούν οι δυσμενείς επιπτώσεις των αντικαταθλιπτικών στη μεταβολική υγεία κάθε ασθενή, με ή χωρίς διαβήτη.