ΤΙ ΚΡΥΒΕΤΑΙ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΒΗΧΑ ΠΟΥ ΕΠΙΜΕΝΕΙ;

Είναι χρόνιος ο βήχας σου ή απλώς διαρκεί λίγο περισσότερο από των άλλων μετά από ένα κρυολόγημα; Αν τελικά είναι, πού οφείλεται; Πάρε μια πρώτη γεύση για το τι μπορεί να φταίει και δες πότε πρέπει να πας σε γιατρό.

Κανείς δεν θέλει να τον αγριοκοιτάνε επειδή βήχει, ειδικά τις περιόδους που οι ιοί του κρυολογήματος και της γρίπης έχουν την τιμητική τους. Πρέπει κάθε φορά να εξηγεί ότι είναι «αλλεργικό», «νευρικό», «ψυχοσωματικό», «κάτι δικό μου, δεν ξέρω τι...» και διάφορα άλλα, τη στιγμή που και ο ίδιος δεν καλοπερνάει με τον επίμονο βήχα να τον «πνίγει» τις πιο ακατάλληλες ώρες.

Ίσως έχει τύχει και σε σένα μετά από κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού ο βήχας να επιμένει για περισσότερες από 2-3 εβδομάδες. Ο βήχας αυτός είναι συνήθως ξηρός, χωρίς καμία άλλη ενόχληση και ξεκινάει σαν γαργαλητό στο λαιμό. Μπορεί να επιδεινώνεται το βράδυ που ξαπλώνεις ή να σε ξυπνάει. Μπορεί να σου δημιουργεί επίμονους παροξυσμούς, δίνοντάς σου την εντύπωση ότι δεν μπορείς να πάρεις ανάσα. Μπορεί απλώς να βήχεις μέσα στην ημέρα, όταν χρειάζεται να μιλήσεις λίγο περισσότερο. Όπως και να 'χει, σε οδηγεί να δοκιμάσεις γιατροσόφια, αντιβηχικά σιρόπια, αντισταμινικά ή να ζητάς κάποιο αντιβιοτικό και αποτέλεσμα να μην βλέπεις. 

Αυτό που περιγράψαμε λέγεται μεταλοιμώδης βήχας (επειδή ακολουθεί μια λοίμωξη) και τη διάγνωση πρέπει να κάνει πνευμονολόγος, ο οποίος θα πάρει το ιστορικό σου, θα σε υποβάλει σε σπιρομέτρηση και θα συνεκτιμήσει παράγοντες όπως το βρογχικό άσθμα ή η ΧΑΠ, παθήσεις του αναπνευστικού που συχνά παρουσιάζουν παρόξυνση μετά από μία λοίμωξη. Να ξεκαθαρίσουμε κάτι: ο επίμονος βήχας μετά το κρυολόγημα δεν σηματοδοτεί απαραίτητα βρογχικό άσθμα ή ΧΑΠ, θα μπορούσε όμως να συμβάλλει στο να διαγνωστεί και μια τέτοια χρόνια πάθηση. 

Μεταλοιμώδης βήχας: Πώς θα τον αναγνωρίσεις;

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ο μεταλοιμώδης βήχας υποχωρεί μόνος του, αφού σε έχει ταλαιπωρήσει και εκνευρίσει αρκετά. «Ο ακριβής μηχανισμός που τον προκαλεί δεν είναι γνωστός. Ενδεχομένως, η καταστροφή του αναπνευστικού επιθηλίου σε ορισμένα σημεία που έχουν προστατευτική δράση οδηγεί στην αποκάλυψη γυμνών νευρικών απολήξεων, με αποτέλεσμα την αυξημένη ευαισθησία σε διάφορα ερεθίσματα» αναφέρει ο χειρουργός-ΩΡΛ Παναγιώτης Κουσούλης. Είναι χαρακτηριστικό, άλλωστε, ότι οι ασθενείς αναφέρουν πως βήχουν με:

• την ομιλία,
• το γέλιο,
• την κατάποση,
• την εισπνοή κρύου αέρα κ.ά.

iStock

• Ένας βήχας που προέρχεται από κοινό κρυολόγημα διαρκεί περίπου έως 3 εβδομάδες. Οι ειδικοί τον αποκαλούν οξύ ή παροδικό, γιατί ξέρουν ότι έχει μια συγκεκριμένη γενεσιουργό αιτία και θα περάσει.
• Από την άλλη πλευρά, ένας επίμονος ή χρόνιος βήχας διαρκεί περισσότερο από 8 εβδομάδες, και αυτός άλλωστε είναι ο χρονικός ορίζοντας που απαιτείται ώστε να χαρακτηριστεί επιστημονικά χρόνιος.
• Κάπου στη μέση βρίσκεται ο υποξύς βήχας, ο οποίος διαρκεί από 3 έως 8 εβδομάδες. Δεν θα συμβεί πολλές φορές στη ζωή σου, δηλαδή για κάποιους τυχαίους λόγους διαρκεί τόσο, όμως μάλλον θα σε στείλει στον γιατρό. Και καλύτερα να πας σε έναν πνευμονολόγο, ειδικά αν καπνίζεις.

Τα παιδιά αποτελούν ειδική κατηγορία. Επειδή οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι συχνές και επαναλαμβανόμενες, κυρίως λόγω του  συγχρωτισμού στο σχολικό περιβάλλον, μπορεί να προκαλούν χρόνιο βήχα χωρίς να υπάρχει κανένα άλλο πρόβλημα. Οπότε αυτό το άρθρο δεν τα αφορά. 

Πού μπορεί να οφείλεται ένας επίμονος (χρόνιος) βήχας;

Εάν ο βήχας σου έχει διαρκέσει 8 εβδομάδες ή περισσότερο, πιθανότατα οφείλεται σε μία από τις παρακάτω αιτίες. Περίπου το 90% του χρόνιου βήχα οφείλεται σε έναν από αυτούς τους ενόχους, σύμφωνα με τους πνευμονολόγους. Το άλλο 10% είναι σπάνιες καταστάσεις όπως χρόνια βρογχίτιδα, καρκίνος του πνεύμονα ή παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων. Ο ειδικός πνευμονολόγος Αναστάσιος Αναγνωστόπουλος τις αναλύει.

1. Οπισθορινική καταρροή

Η οπισθορινική καταρροή σημαίνει ότι υπάρχει κάθοδος εκκρίσεων που παράγονται στη ρινική κοιλότητα ή τους παραρίνιους κόλπους. Οι εκκρίσεις αυτές ρέουν στο οπίσθιο τοίχωμα του ρινοφάρυγγα, ερεθίζοντας τον φάρυγγα και πυροδοτώντας το αντανακλαστικό του βήχα. Ο ασθενής περιγράφει ότι νιώθει κάτι να «στάζει» πίσω στον λαιμό του, ενώ κάποιες φορές δεν μπορεί καν να το διακρίνει γιατί έχει ενσωματωθεί στην καθημερινότητά του. Οπισθορινική καταρροή μπορεί να αναπτύξουν άτομα με αλλεργίες, συνάχι, ρινίτιδα και παραρινοκολπίτιδα.

iStock