ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΣΟΥ ΟΙ ΠΟΛΛΕΣ ΩΡΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ;
Μάθε πώς η υπερβολική εργασία επηρεάζει την υγεία σου και πότε αρχίζουν να φαίνονται οι συνέπειες, μπας και προλάβεις τα χειρότερα.
Είσαι υπάλληλος γραφείου; Αν ναι, πόσες ώρες περνάς καθισμένος σε μια –ας υποθέσουμε– εργονομική καρέκλα; Αν ξεπερνάς τις 40, τότε όσα ακολουθούν σίγουρα σε ενδιαφέρουν, μιας και αφορούν το πώς η υπερβολική εργασία επηρεάζει τη σωματική και ψυχική σου υγεία. Γιατί μπορεί ένα μέρος του κόσμου να προχωράει προς τα εμπρός και να μειώνει τις μέρες εργασίες, όμως εμείς εδώ ξέρουμε καλύτερα (μιας και είμαστε το λίκνο του πολιτισμού) και επιτρέπεται πλέον σε ορισμένους εργοδότες η εξαήμερη εργασία.
Το 2021, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας δημοσίευσαν έκθεση σχετικά με τους κινδύνους για την υγεία που προκαλούν οι πολλές ώρες εργασίας. Η έκθεση διαπίστωσε ότι η εργασία για περισσότερες από 55 ώρες την εβδομάδα ευθυνόταν για 745.000 θανάτους από εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιοπάθεια το 2016, αύξηση 29% σε σχέση με το 2000. Σύμφωνα με τον ο Alexis Descatha, ερευνητή στο Πανεπιστήμιο Angers-Inserm, η υπερβολική εργασία είναι η πρώτη επαγγελματική ασθένεια στον κόσμο.
Οι φανερές και οι κρυφές συνέπειες της υπερβολικής εργασίας
Το στρες που σχετίζεται με τις πολλές ώρες εργασίας μπορεί να έχει άμεση επίδραση στην υγεία, καθώς οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, που με τη σειρά τους επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και το ανοσοποιητικό. Αν το στρες γίνει χρόνιο, μπορεί να προκαλέσει πληθώρα προβλημάτων, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, πονοκεφάλους, κατάθλιψη, πεπτικές διαταραχές, διαταραχές ύπνου.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Η εργασία για πολλές ώρες μπορεί να στερήσει από τους εργαζόμενους τον χρόνο που θα μπορούσαν να αφιερώσουν σε άλλες, πιο υγιεινές δραστηριότητες, π.χ. στο να ασκηθούν, να κοιμηθούν επαρκώς, να μαγειρέψουν, να δουν τους φίλους και την οικογένειά τους. Όπως είναι γνωστό, η στέρηση αυτή εντείνει τις αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Πότε εμφανίζονται οι συνέπειες της υπερβολικής εργασίας;
Στην παραπάνω έκθεση, οι περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονταν με υπερβολική εργασία σημειώθηκαν σε εργαζόμενους άνω των 60 ετών, οι οποίοι δούλευαν πάνω από 55 ώρες την εβδομάδα όταν ήταν νεότεροι. «Η δεκαετία φαίνεται να είναι το σημείο όπου παρατηρούμε μια απότομη αύξηση» στις συσσωρευτικές επιπτώσεις της υπερβολικής εργασίας, λέει η Grace Sembajwe, ερευνήτρια στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα.
Για όσους εργάζονται πολλές ώρες για μικρότερο διάστημα, οι επιπτώσεις είναι μικρότερες και μπορούν να αντιστραφούν αν σταματήσουν. Επίσης, αν και οι ισχυρότερες επιπτώσεις παρατηρούνται σε όσους εργάζονται πάνω από 55 ώρες την εβδομάδα, ας μην... χαλαρώσουν όσοι εργάζονται πάνω από 40 ώρες. Ούτε αυτοί μένουν έξω από τον χορό.
Πώς επιδρά η καθιστική ζωή
Για τους εργαζόμενους γραφείου, οι πολλές ώρες καθιστικής εργασίας μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων παθήσεων, όπως η υπέρταση και ο διαβήτης τύπου 2. Ο κίνδυνος αυξάνεται όσο περισσότερες ώρες περνάμε καθιστοί.
Ο Aidan Buffey, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Λίμερικ, εξηγεί ότι το σημείο καμπής φαίνεται να είναι μεταξύ 8 και 10 ωρών ημερησίως, ενώ πάνω από 11 ώρες καθιστικής στάσης αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο. Όσοι αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους μετά την εργασία σε καθιστικές δραστηριότητες μπορεί εύκολα να ξεπερνούν αυτό το όριο. Οι εργαζόμενοι γραφείου διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμών από υπερβολική χρήση, όπως πόνο στον αυχένα ή στη μέση, λόγω της πολύωρης καθιστικής στάσης.
Αυτά τα προβλήματα μπορούν να μετριαστούν με τακτική άσκηση, ενώ βοηθούν και τα σύντομα διαλείμματα μέσα στην ημέρα.
Σωματική εργασία δεν σημαίνει πάντα υγεία
Για όσους εργάζονται χειρωνακτικά, η αυξημένη σωματική δραστηριότητα μπορεί να λειτουργήσει αντίστροφα. Ενώ η άσκηση στον ελεύθερο χρόνο προστατεύει από τις καρδιοπάθειες, η έντονη σωματική κόπωση στη δουλειά μπορεί να τις επιδεινώσει. Οι ερευνητές ακόμη προσπαθούν να κατανοήσουν το γιατί, όμως μία πιθανή εξήγηση είναι ότι, σε αντίθεση με την ελεύθερη άσκηση, οι χειρονάκτες δεν ελέγχουν τη διάρκεια ή την ένταση της φυσικής δραστηριότητάς τους. Έτσι, το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση χρόνιου στρες, ενώ δεν προλαβαίνει να ανακάμψει, αφού την επόμενη μέρα πρέπει οι εργαζόμενοι να επιστρέψουν στη δουλειά.