ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ RESET ΣΤΙΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ (ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΟΡΜΟΝΕΣ)

Γιατί οι διακοπές μάς κάνουν να νιώθουμε τόσο καλά; Η ενδοκρινολόγος και Επίκουρη Καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Λίνα Πάσχου, εξηγεί πώς η χαλάρωση, η απομάκρυνση από το στρες και η επαφή με το φυσικό περιβάλλον ενεργοποιούν τις ορμόνες που ρυθμίζουν τη διάθεση, τον ύπνο και την ενέργειά μας, και λειτουργούν σαν φυσικό reset για το σώμα.

Σε λίγο οι πόλεις θα ερημώσουν και οι δρόμοι θα σιωπήσουν. Είναι ο καιρός της μεγάλης απόδρασης, ο μήνας που επέλεξαν οι περισσότεροι –όπως κάθε χρόνο– για την καλοκαιρινή τους άδεια. «Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ’σουν δυο φορές τον χρόνο» θα λέμε πριν καν το καταλάβουμε. Ως τότε, ας ελπίζουμε να πιάσουν τόπο οι ευχές για καλή διασκέδαση και ξεκούραση που ανταλλάξαμε μαζί με παιχνιδιάρικα «θα μου λείψετε» στο γραφείο. Το σώμα μας αποζητά ένα reset – κι οι διακοπές είναι έτοιμες να του το προσφέρουν.

Το διαπιστώνουμε κάθε φορά: η διάθεση ανεβαίνει, το στρες υποχωρεί, ο ύπνος γίνεται πιο βαθύς, οι σκέψεις πιο ανάλαφρες. Το αποδίδουμε στην ξεκούραση ή στην επαφή με τη φύση – μα ξέρουμε στ' αλήθεια τι συμβαίνει;

Απευθύνθηκα για απαντήσεις στην κ. Λίνα Πάσχου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, η οποία ετοίμασε ένα κείμενο για τη «μαγεία» των διακοπών και το πώς επηρεάζουν τις ορμόνες μας, προσφέροντας μια μοναδική ευκαιρία για βιολογική επανεκκίνηση. Παρακάτω όσα έγραψε η ειδικός.

Οι καλοκαιρινές διακοπές δεν είναι απλώς μια περίοδος ξεκούρασης και ψυχαγωγίας, συνοδεύονται από ουσιαστικές βιολογικές αλλαγές που επηρεάζουν τις ορμόνες μας και τη γενική υγεία. Ο ήλιος, η φυσική δραστηριότητα, η αλλαγή ρυθμού, αλλά και οι αλλαγές στη θερμοκρασία παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του ενδοκρινικού μας συστήματος.

Κορτιζόλη και ηρεμία

Η κορτιζόλη, γνωστή ως «ορμόνη του στρες», είναι συνήθως αυξημένη στην καθημερινότητα, ειδικά όταν υπάρχει επαγγελματική ή ψυχική πίεση. Οι καλοκαιρινές διακοπές, με τη μείωση των εξωτερικών στρεσογόνων παραγόντων, οδηγούν σε φυσική πτώση των επιπέδων κορτιζόλης. Μάλιστα, ήπιες και ευχάριστες θερμοκρασίες, ιδιαίτερα σε παραθαλάσσια ή ορεινά περιβάλλοντα, συμβάλλουν επιπλέον στη χαλάρωση του νευρικού συστήματος, ενισχύοντας το αίσθημα ηρεμίας.

iStock

Σεροτονίνη και φυσικό φως

Η σεροτονίνη παίζει καθοριστικό ρόλο στη διάθεση και τον κιρκάδιο ρυθμό. Η έκθεσή μας στο φυσικό φως αυξάνεται το καλοκαίρι, ενεργοποιώντας την παραγωγή της. Σε συνδυασμό με τις ευχάριστες καιρικές συνθήκες, ο οργανισμός ενισχύει τη θετική διάθεση και μειώνει τα συμπτώματα εποχικής κατάθλιψης. Επιπλέον, η γενικότερη εξωτερική άνεση διευκολύνει τη φυσική δραστηριότητα, ενισχύοντας την παραγωγή της.

iStock

Μελατονίνη και ποιοτικός ύπνος

Οι καλοκαιρινές διακοπές βοηθούν και στην ομαλοποίηση της μελατονίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τον ύπνο. Η έκθεση στο φυσικό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας και η ήπια πτώση της θερμοκρασίας το βράδυ δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για πιο ποιοτικό και βαθύ ύπνο. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να ανακτήσει ενέργεια και να αποκαταστήσει τη φυσιολογική του ισορροπία.

Ενδορφίνες και κίνηση

Καλοκαίρι σημαίνει κίνηση: κολύμπι, περπάτημα, παιχνίδια στην παραλία. Η αυξημένη φυσική δραστηριότητα διεγείρει την παραγωγή ενδορφινών, των φυσικών αναλγητικών του σώματος, που σχετίζονται με την ευχαρίστηση και την ψυχική ανθεκτικότητα. Οι θερμές, αλλά όχι ακραίες, θερμοκρασίες ευνοούν την άσκηση, κάνοντάς τη πιο ευχάριστη και συστηματική.

Ωκυτοκίνη και ανθρώπινες σχέσεις

Οι διακοπές συχνά περιλαμβάνουν περισσότερο ποιοτικό χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα. Αυτή η κοινωνική αλληλεπίδραση αυξάνει την ωκυτοκίνη, την ορμόνη της σύνδεσης και της εμπιστοσύνης. Η χαλαρή ατμόσφαιρα, η ανεπίσημη ένδυση και το χαμόγελο που προκαλεί ο καλός καιρός ενισχύουν τις συναισθηματικές ανταλλαγές και την αίσθηση εγγύτητας.

iStock

Συμπερασματικά, το καλοκαίρι δεν προσφέρει μόνο αποδράσεις και όμορφες εικόνες, προσφέρει τη δυνατότητα μιας βιολογικής επανεκκίνησης. Ο συνδυασμός φωτός, αυξημένης θερμοκρασίας, φυσικής δραστηριότητας και κοινωνικής επαφής λειτουργεί σαν φυσικό «φάρμακο» που ρυθμίζει τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού.

Η Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου είναι Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα.