ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΜΕΤΑ ΑΠΟ 12 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΓΙΟΓΚΑ;

Ανακάλυψε πώς η γιόγκα «εκπαιδεύει» τον εγκέφαλο, ενισχύοντας τη μεταγνώση, την ηρεμία και τη συναισθηματική ισορροπία.

Πολλοί πηγαίνουμε για πρώτη φορά σε ένα μάθημα γιόγκα αναζητώντας τρόπο να αποβάλλουμε από το σώμα την ένταση της καθημερινότητας ή να βάλουμε την άσκηση στην καθημερινότητά μας (γιατί δεν γίνεται να καθόμαστε όλη μέρα σε μια καρέκλα).

Μέσα από τη συστηματική εξάσκηση, τελικά ανακαλύπτουμε ότι η γιόγκα είναι κάτι πολύ περισσότερο. Πίσω από τις στάσεις, τις αναπνοές και τον διαλογισμό, κρύβεται μια πρακτική που αγγίζει βαθύτερα επίπεδα. Σήμερα, η σύγχρονη επιστήμη αποκαλύπτει ότι μπορεί να έχει επιδράσεις όχι μόνο στο σώμα, αλλά και στον εγκέφαλο και την ψυχική υγεία.

Η επιστήμη του εγκεφάλου και η γιόγκα

Η Claudia Metzler-Baddeley, γνωστική νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ (Brain Research Imaging Centre) που μελετά τους μηχανισμούς της γήρανσης και της νευροεκφύλισης, αναφέρει σε δημοσίευση στο BBC: «Πιστεύουμε ότι η φλεγμονή επιταχύνει τη γήρανση, κάτι που μπορεί να προκληθεί από χρόνιο στρες. Οι ορμόνες του στρες, όπως η κορτιζόλη, προκαλούν φλεγμονή, η οποία μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση. Αυτοί είναι, βεβαίως, παράγοντες κινδύνου για μη υγιή γήρανση».

Μελέτες δείχνουν ότι η γιόγκα επηρεάζει θετικά τόσο τη δομή όσο και τη λειτουργία τμημάτων του εγκεφάλου (από τον ιππόκαμπο και την αμυγδαλή ως τον προμετωπιαίο και τον προσαγώγιο φλοιό), αλλά και δίκτυα, όπως το «default mode network», το οποίο σχετίζεται με την ενδοσκόπηση και την αυτοκατευθυνόμενη σκέψη. Ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα, βασικά στοιχεία της γιόγκα, φαίνεται να προκαλούν αλλαγές σε αυτά τα δίκτυα, ενισχύοντας τη μεταγνώση (η ικανότητα να έχουμε επίγνωση των γνωστικών μας διεργασιών), την αυτοπαρατήρηση και τη ρύθμιση των συναισθηματικών αντιδράσεων στο στρες.

«Γνωρίζουμε ότι η γιόγκα μπορεί να μας βοηθήσει να παραμείνουμε υγιείς καθώς γερνάμε», σημειώνει η Metzler-Baddeley. «Υπάρχουν μελέτες που έχουν εντοπίσει δομικές διαφορές στον εγκέφαλο όσων κάνουν γιόγκα. Μάλιστα, περιοχές που σχετίζονται με τη μεταγνώση και την επίλυση προβλημάτων φαίνεται να είναι μεγαλύτερες».

iStock

Η νευροαπεικόνιση έχει δείξει ότι η γιόγκα μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του όγκου της φαιάς ουσίας, του εγκεφαλικού φλοιού που είναι κρίσιμος για τη γλώσσα, τη μνήμη, τη μάθηση και τη λήψη αποφάσεων. Στη νόσο Αλτσχάιμερ παρατηρείται απώλεια φαιάς ουσίας, όμως μελέτη έδειξε ότι η γιόγκα μπορεί να επιβραδύνει την απώλεια μνήμης σε γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου.

Αν και κάθε μορφή άσκησης βελτιώνει τη διάθεση, η γιόγκα προσφέρει κάτι παραπάνω, συνδυάζοντας στάσεις, αναπνοές και διαλογισμό. Ειδικότερα, φαίνεται να μειώνει το άγχος, το στρες, την κατάθλιψη, και να ενισχύει συνολικά την ψυχική υγεία. Ενδεικτικά, έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να βελτιώσει τα βραχυπρόθεσμα συμπτώματα της κατάθλιψης.

12 εβδομάδες γιόγκα

Η επιστήμη δείχνει και κάτι ακόμη: ότι η γιόγκα αυξάνει τα επίπεδα του γ-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA), ενός νευροδιαβιβαστή που μειώνει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, εμποδίζοντας την υπερφόρτωση των νευρικών κυττάρων με χημικά μηνύματα. Ένα πρόγραμμα 12 εβδομάδων έχει βρεθεί ότι οδηγεί σε αξιοσημείωτες αυξήσεις GABA, οι οποίες συνδέονται με καλύτερη διάθεση και μείωση του άγχους. «Με τον διαλογισμό και την εμβάθυνση της αναπνοής, μεταβαίνουμε από τη συμπαθητική στη παρασυμπαθητική νευρική δραστηριότητα. Έτσι, ενεργοποιείται η αντίδραση χαλάρωσης», υπογραμμίζει η Metzler-Baddeley.

Pexels Zahid Khan Mumtaz

Όταν βιώνουμε έντονο στρες, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (υπεύθυνο για βασικές ακούσιες λειτουργίες, όπως η αναπνοή και οι καρδιακοί παλμοί) τίθεται σε συναγερμό. Σε τέτοιες στιγμές, ενεργοποιούνται γονίδια που παράγουν κυτοκίνες, πρωτεΐνες που προκαλούν φλεγμονή σε κυτταρικό επίπεδο. Αυτό είναι πολύτιμο σε μια επικίνδυνη κατάσταση, καθώς βοηθά το σώμα να προστατευτεί από τραυματισμό ή μόλυνση. Όταν όμως το στρες επιμένει, η χρόνια φλεγμονή γίνεται επιβαρυντική, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο, κατάθλιψη και επιταχυνόμενη γήρανση.

Εδώ έρχεται ξανά η γιόγκα, καθώς στοιχεία δείχνουν ότι οι mind-body πρακτικές μειώνουν την παραγωγή κυτοκινών, περιορίζοντας έτσι τον κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με τη φλεγμονή.