ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΟΙ ΑΝΤΙΧΕΙΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ, ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΤΟ IQ ΣΟΥ

Οι αντίχειρές μας δεν είναι μόνο για ατελείωτο σκρολάρισμα. Σύμφωνα με μελέτες, μπορούν να αποκαλύψουν στοιχεία για τον εγκέφαλό μας, το άγχος, ίσως ακόμη και τη νοημοσύνη μας.

Η επιστήμη έχει αποδείξει ότι τα χέρια μπορούν σε προετοιμάσουν για μελλοντικά προβλήματα υγείας. Όχι διαβάζοντας τις γραμμές στις παλάμες, αλλά μετρώντας τη δύναμη της λαβής ή το μήκος των δαχτύλων. Για παράδειγμα, είχα διαβάσει κάπου ότι ο μακρύτερος παράμεσος συγκριτικά με τον δείκτη συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας γόνατος και ισχίου. Την περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, δημοσιεύτηκαν έρευνες που ισχυρίζονταν ότι η νόσηση με Covid θα ήταν σοβαρότερη για άνδρες με κοντά δάχτυλα.

Ακόμα πιο ενδιαφέρουσα βρίσκω οποιαδήποτε σύνδεση εντοπίζουν οι επιστήμονες ανάμεσα στα δάχτυλα και τον εγκέφαλο. Διάφορες μελέτες με επίκεντρο την αναλογία μήκους δείκτη και παράμεσου έχουν συμπεράνει ότι από εκεί μπορεί να εκτιμηθεί ο κίνδυνος για καταχρήσεις και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές ή να αποκαλυφθούν μυστικά για την προσωπικότητα ενός ατόμου.

Ωστόσο, και ο αντίχειρας –ή αντιτακτός, όπως λέγεται για τη θέση του απέναντι από τα άλλα δάχτυλα– έχει το δικό του μικρό κεφάλαιο στην επιστημονική βιβλιογραφία. Πριν αρκετά χρόνια, μάθαμε από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης ότι η καθημερινή χρήση του αντίχειρα στην οθόνη του smartphone προκαλεί αλλαγές στην αρχιτεκτονική του εγκεφάλου. Έπειτα, ερευνητές από την Ινδία μας είπαν ότι ίσως είναι δείκτης νοημοσύνης και απόκρισης στο άγχος. Πριν λίγο καιρό, ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Ρέντιγνκ συμπέρανε ότι το μέγεθος του εγκεφάλου είναι ανάλογο με το μήκος του αντίχειρα.

iStock

Μεγαλύτερος εγκέφαλος, λιγάκι πιο κοφτερό μυαλό, έλεγε μια έρευνα του Χάρβαρντ. Μα πριν αρχίσουν οι κόντρες για τον μακρύτερο αντίχειρα, ας δούμε τι ακριβώς σημαίνουν τα ευρήματα.

Αντίχειρες και εγκέφαλος εξελίχθηκαν μαζί

Αρχικά, να πούμε πως η τελευταία μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ αφορούσε πρωτεύοντα. Συγκεκριμένα, 94 είδη πρωτευόντων, από αρχαίους συγγενείς του ανθρώπου μέχρι τους σημερινούς λεμούριους, για τα οποία εκτιμήθηκε ότι, σε ολόκληρο το εξελικτικό τους δέντρο, οι μακρύτεροι αντίχειρες συνδέονται σταθερά με μεγαλύτερους εγκεφάλους.

«Όταν έχεις μακρύτερους αντίχειρες σε σχέση με την υπόλοιπη παλάμη σου, συνήθως συνδυάζεται με μεγαλύτερο μέγεθος εγκεφάλου», εξήγησε η Δρ Joanna Baker, κύρια συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Communications Biology, σχολιάζοντας πως και στους ανθρώπους ισχύει το ίδιο μοτίβο με τα πρωτεύοντα. «Άρα, αν έχεις πιο μακριούς αντίχειρες, έχεις και μεγαλύτερο εγκέφαλο, ανεξάρτητα από το είδος σου».

iStock

Περαιτέρω αναλύσεις έδειξαν ότι οι διαφορές στο μέγεθος του εγκεφάλου αφορούσαν τον νεοφλοιό, την περιοχή που εμπλέκεται στις ανώτερες γνωστικές λειτουργίες, όπως η σκέψη, η γλώσσα, η μνήμη, η επίλυση προβλημάτων, η αντίληψη και άλλες σύνθετες διεργασίες. Δεδομένου ότι ο νεοφλοιός είναι το πιο εξελιγμένο τμήμα του εγκεφαλικού φλοιού και ότι πρωτεύοντα, όπως οι ανθρωπίδες, είχαν πολύ πιο κοντούς αντίχειρες, υποδεικνύεται ότι το μήκος και η δεξιοτεχνία του αντίχειρα και η ανθρώπινη ευφυΐα εξελίχθηκαν παράλληλα.

Δείξε μου τον αντίχειρα να σου πω το IQ σου

Το 2022, δημοσιεύτηκαν ευρήματα μελέτης σε 99 φοιτητές ιατρικής στην Ινδία για τη σύνδεση του αντίχειρα με το στρες και την ευφυΐα. Οι ερευνητές συνεκτίμησαν το μήκος του δαχτύλου, τις βαθμολογίες τους σε τεστ νοημοσύνης και τα επίπεδα άγχους, καταλήγοντας ότι οι μακρύτεροι αντίχειρες σχετίζονται με:

• Υψηλότερο IQ, έστω και με μικρή διαφορά στο μήκος (7,5 εκ. έναντι 7,2 εκ.).
• Περισσότερο άγχος. Οι φοιτητές με αγχώδεις διαταραχές είχαν αντίχειρες με μέσο μήκος 7,6 εκ. έναντι 7,2 εκ. για τους φοιτητές με φυσιολογικά επίπεδα άγχους.

Οι ερευνητές επεσήμαναν τον ρόλο του μεσαίου τοιχώματος του εγκεφαλικού ημισφαιρίου, το οποίο συντονίζει τις κινήσεις των χεριών, τον έλεγχο των βραχιόνων και την όραση, ενώ εμπλέκεται και στη συμπεριφορά που σχετίζεται με το άγχος.

iStock

Το μήκος δεν αρκεί

Έχουν διενεργηθεί πάνω από 1.400 μελέτες για όσα μπορούν να μας πουν τα δάχτυλα, ειδικά για τη σχέση του μήκους του δείκτη με τον παράμεσο, συνδέοντας την αναλογία με ηγετικές τάσεις και άλλα στοιχεία της προσωπικότητας, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, δεξιότητες ή και κινδύνους για ασθένειες.

Όπως και για την παραπάνω έρευνα για τον αντίχειρα και το IQ, η πιθανότερη εξήγηση επικεντρώνεται στην προγεννητική έκθεση σε τεστοστερόνη και οιστρογόνα, που επηρεάζει την ανάπτυξη των δαχτύλων όσο και του εγκεφάλου, διαμορφώνοντας κοινά και μετρήσιμα μοτίβα. Πρόκειται εντούτοις για πεδίο ιδιαίτερα αμφιλεγόμενο: πολλά ευρήματα δεν έχουν αναπαραχθεί, ενώ αρκετοί επιστήμονες θεωρούν ότι οι διαφορές οφείλονται απλώς στο μέγεθος των χεριών ή μεθοδολογικά σφάλματα.

Όπως και να έχει, η σύγκλιση των ευρημάτων είναι συναρπαστική, όσο και η σχέση ανάμεσα στα χέρια και τους εγκέφαλούς μας. Οι αντίχειρές μας δεν είναι καθρέφτες των ευρύτερων νευρολογικών μοτίβων που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της εξελικτικής μας πορείας και, όπως παρατηρεί ο ανθρωπολόγος Δρ Fotios Alexandros Karakostis, το μήκος τους από μόνο του δεν αρκεί για να εξηγήσει πλήρως την ανθρώπινη νοημοσύνη ή τη χειρωνακτική επιδεξιότητα.