Η ΕΡΩΤΗΣΗ ΠΟΥ ΒΑΖΕΙ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΒΛΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Μια απρόσμενη ερώτηση μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος να λύσουμε το πρόβλημα της αναβλητικότητας, υποστηρίζει ειδικός.

Ουκ ολίγες φορές μου έχει συμβεί να πρέπει να ξεκινήσω ένα δύσκολο άρθρο και αντί να ανοίξω το Word και να πληκτρολογήσω την πρώτη λέξη, να με πιάνει αναβλητικότητα. Κάνω πρώτα χίλια δυο άλλα πράγματα: Καθαρίζω το γραφείο, τινάζω το πληκτρολόγιο, ρυθμίζω τον θερμοστάτη του χώρου, ανεβάζω τα στόρια στο σωστό ύψος, φτιάχνω καφέ, κάνω τσιγάρο, τσεκάρω τα μηνύματα και τα e-mails – απαντώ σε κάποια. Πάει η πρώτη ώρα. Αρχίζω να αγχώνομαι. Κάνω το τηλεφώνημα που δεν πρέπει να ξεχάσω – αλλά θα μπορούσε να γίνει και αργότερα. Περνάει άλλη μισή ώρα. Συνειδητοποιώ ότι πλέον δεν πάει άλλο. Βάζω ακουστικά με τη μουσική που με συγκεντρώνει και ανοίγω το Word.

Ειδικά στις μέρες μας, με όλους τους ψηφιακούς περισπασμούς, η αναβλητικότητα ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους και μπορεί να εξηγηθεί με τρόπο κατανοητό: Μερικές φορές κανείς μας δεν θέλει να κάνει πράγματα που ξέρει ότι πρέπει να γίνουν. Όταν μια εργασία μας φαίνεται δύσκολη, βαρετή ή μας προκαλεί φόβο αποτυχίας, συχνά χάνουμε το κέφι μας γι’ αυτήν και κάνουμε άλλα, πιο ευχάριστα πράγματα, τα οποία απλά μας καθυστερούν. Τότε, έρχεται να προστεθεί ένα νέο άγχος, που κάνει την αναβλητικότητα ακόμα πιο έντονη.

Στην άλλη πλευρά του νομίσματος, υπάρχουν μελέτες που αποδεικνύουν ότι η αναβλητικότητα μπορεί να δώσει στο μυαλό μας την ευκαιρία να γεννήσει καλύτερες ιδέες – μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη, δηλαδή, σε άτομα που βιάζονται και βουτούν με τη μία σε ένα project. Για τους υπερβολικά αναβλητικούς ανθρώπους, όμως, υπάρχουν διάφορα tricks που μπορούν να αξιοποιήσουν, αρκεί να ξέρουν πώς.

Μια πρόταση έρχεται από τον Adam Grant, διάσημο καθηγητή Management και Ψυχολογίας στο Wharton School, ο οποίος προτείνει το εξής: Μόλις αναλάβεις ένα νέο project, κοίταξέ το λίγο την ίδια κιόλας ημέρα. Μην ασχοληθείς άμεσα μαζί του, αν δεν θέλεις και έχεις αυτό το περιθώριο. Ωστόσο, αφιέρωσε μια ώρα για να το δεις και κράτα κάποιες σημειώσεις. Έπειτα, άφησέ το στην άκρη και θα δεις ότι θα «δουλεύει» στο μυαλό σου μέχρι να επιστρέψεις – αυτό μπορεί, μάλιστα, να σε κάνει να θες να επιστρέψεις μια ώρα αρχύτερα.

Εικονογράφηση: Ελένη Καστρινογιάννη

Η ερώτηση που μπορεί να βάλει τέλος στην αναβλητικότητα

Ενδιαφέρον έχει επίσης η ιδέα του Phil Roberts, που είναι σύμβουλος νευρο-γλωσσικού προγραμματισμού (NLP coach) και συγγραφέας του βιβλίου «The Imposter Syndrome: How to Stop Feeling Like a Fraud at Work». Ακούγοντας για ώρες έναν φίλο του, graphic designer, να περιγράφει την αδυναμία του να «ξεκολλήσει» από την αναβλητικότητα και να προχωρήσει σε ένα σημαντικό project, σκέφτηκε να τον ρωτήσει τι τον έκανε τόσο αναβλητικό.

Βέβαια, ουσιαστική απάντηση δεν θα έπαιρνε, ούτε λύση στο πρόβλημα θα έδινε, οπότε τον ρώτησε το εξής: Ας υποθέσουμε ότι το project που έχεις να κάνεις ήταν μια σειρά στο Netflix. Πώς θα ονόμαζες το επόμενο επεισόδιο;

Ο φίλος του που καθόλου δεν περίμενε μια τέτοια ερώτηση.

«Σοβαρολογώ», επέμεινε ο Roberts. «Ας θεωρήσουμε πως αυτό το project είναι μια τηλεοπτική σειρά. Έχουν ήδη παιχτεί τρία επεισόδια. Ποιος θα ήταν ο τίτλος του τέταρτου;»

Ο φίλος του συνέχισε να τον κοιτάζει σαν χαμένος, όμως κάποια στιγμή άρχισε να χαμογελά και του απάντησε: «Μάλλον θα ονομαζόταν… ο σχεδιαστής που ήξερε πολλά, γιατί ξέρω πάρα πολλά πάνω σε αυτό το project, αλλά δεν παίρνω απόφαση να το ξεκινήσω».

ΟΤΑΝ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙΣ ΝΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΕΙΣ ΤΙΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΟΥ, ΣΤΑΜΑΤΟΥΝ ΝΑ ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΘΥΜΙΖΟΥΝ ΣΗΜΕΙΑ ΜΙΑΣ ΠΛΟΚΗΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙΣ.

«Και τι γίνεται σε αυτό το επεισόδιο;» συνέχισε ο Roberts.

«Ο πρωταγωνιστής περνάει 40 λεπτά φτιάχνοντας το τέλειο τσάι, τακτοποιεί το γραφείο του για τρίτη φορά και έπειτα παθαίνει υπαρξιακή κρίση για το αν παραμένει μοντέρνα η γραμματοσειρά Serif», απάντησε ο αναβλητικός φίλος, ο οποίος άρχισε να βρίσκει το κέφι του.

«Έπειτα υπάρχει ένα δραματικό μοντάζ με τον πρωταγωνιστή να ανοίγει το Photoshop και να κοιτάζει έναν κενό καμβά για ακριβώς 12 λεπτά. Έπειτα τον κλείνει και να χαζεύει ξανά στο τηλέφωνό του».

«Και πώς τελειώνει το επεισόδιο;»

«Καλεί ο πελάτης. Ο πρωταγωνιστής πανικοβάλλεται, προσποιείται ότι βάζει κάτι τελικές πινελιές και περνά το υπόλοιπο βράδυ του googl-άροντας: «Πώς να σχεδιάσεις ένα logo σε 30 λεπτά».

Ξαφνικά, το βλέμμα του φίλου του φώτισε: Συνειδητοποίησε ότι δεν είναι αποτυχημένος. Ότι μόλις περιέγραψε ένα σενάριο πολύ κοινό.

ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΛΥΣΕΙΣ ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΤΟ ΜΕΤΑΤΡΕΨΕΙΣ ΠΡΩΤΑ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΑ.

«Αυτό συμβαίνει όταν προσπαθείς να διασκεδάσεις τις δυσκολίες σου. Σταματούν να μοιάζουν με προσωπικές αποτυχίες και αρχίζουν να θυμίζουν σημεία μιας πλοκής που μπορείς και να αλλάξεις», λέει ο Roberts. «Όταν ο φίλος μου περιέγραψε την αναβλητικότητά του σαν σειρά στο Netflix, αυτό που έκανε δεν ήταν απλά να παραπονιέται. Έπαιρνε απόσταση. Ξαφνικά δεν ήταν ο απελπισμένος αναβλητικός τύπος. Ήταν ο πρωταγωνιστής σε ένα κάπως κωμικό δράμα, ο οποίος έπρεπε να αποφασίσει τι θα κάνει μετά. Έτσι, στη συνέχεια της συνάντησής μας σταμάτησε να οικτίρει τον εαυτό του και άρχισε να σχεδιάζει».

Ο Roberts τον ρώτησε: «Πώς αρχίζει να αναλαμβάνει δράση, λοιπόν, ο σχεδιαστής; Τι χρειάζεται ένα καλό επεισόδιο;»… Η απάντηση ήρθε εύκολα.

«Μερικές φορές, ο καλύτερος τρόπος για να λύσεις ένα πρόβλημα είναι να το μετατρέψεις πρώτα σε ιστορία», καταλήγει ο Roberts. «Την επόμενη φορά, λοιπόν, που εσύ ή κάποιος δικός σου παραλύσει από τελειομανία, αντί να στραφείς στην ψυχανάλυση για να καταλάβεις τι φταίει, κάνε το εξής απλό: Αναρωτήσου ή ρώτα τον άλλο τι είδους σειρά θα ήταν, αν παιζόταν στην τηλεόραση».

Θα εκπλαγείς από την έκβαση που μπορεί να έχει αυτό.